Orkestsuite nr. 2 in b klein
BWV 1067 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Shunske Sato
TivoliVredenburg, Utrecht
Achter de muziek
Om je vingers bij af te likken
Een dwarsdoorsnede van de Europese Barok voor een virtuoos fluitist
Vanaf de eerste pompeuze maten tot aan de frivole uitsmijter is Bachs tweede suite een brok muziek om je vingers bij af te likken. En dat niet in de laatste plaats voor de fluitist, die zonder onderbreking mag laten horen wat hij waard is. De reeks hofdansen – rondeau, sarabande, bourrée, polonaise en menuet – voorafgegaan door een ouverture met typische, trage gepunteerde figuren, lijkt volkomen doordesemd van de Franse ‘esprit’. Maar de briljante fluitpartij bestempelt het stuk als niets minder dan een weelderig Italiaans soloconcert, waaronder Bach een degelijk Duits fundament heeft gelegd.
Het stuk is ook een reis door de tijd, beginnend bij de nog zeventiende-eeuwse Lully-stijl en eindigend met het über-galante slotdeel. Of Bach ook werkelijk de bedoeling heeft gehad om met deze letterlijk badinerende afsluiter de draak te steken met het voorafgaande, kun je je afvragen. Maar zeker is dat de fluitist – naar alle waarschijnlijkheid de Franse virtuoos Pierre-Gabriel Buffardin – zich er kostelijk mee zal hebben vermaakt. Had de beroemde fluitist Johann Joachim Quantz, die kortstondig bij hem in de leer was, immers niet ietwat malicieus beweerd dat Buffardin vooral een ster was in snelle stukken?
Orkestsuites, BWV 1066-1069
Hoe verleidelijk ook om van dé Vier orkestsuites te spreken, het kan best dat Bach er nog een, of twee, of tien schreef. Want anders dan de ‘Brandenburgse’ Concerten hangen deze Vier orkestsuites niet samen. Specialisten als Joshua Rifkin beschouwen ze zelfs als bewerkingen uit andere genres. Bach schreef simpelweg representatieve feestmuziek voor de rijke Weimarse en Köthense hoven, gelegenheidsmuziek, die later in Leipzig een nieuw thuis vond in het repertoire van het Collegium Musicum.
Bachs Suites (series gestileerde dansen) ademen de stijl en sfeer van de dansmuziek die Lully schreef aan het hof van Lodewijk de Veertiende. Nu noemen we zoiets een suite, destijds heette het Ouverture, naar het openingsdeel. Als hommage aan de koning begon zo’n opeenvolging van dansen met een statige opening (ouverture) met een opvallend gepunteerd ritme – waarop de koning kon binnenschrijden – gevolgd door een wat sneller, fugatisch middendeel.
Een interessante hypothese over het relatieve gebrek aan suites bij Bach stelt dat hij het genre niet genoeg naar zijn hand kon zetten. Het model kwam rechtstreeks uit het Parijs van Lully en verdroeg eigenlijk geen weerstand. Vooral de pompeuze ouverture – traag-snel-traag, fugatisch middendeel, ‘Franse’ ritmes – is typisch... en misschien te beklemmend voor onze jonge Duitse kapelmeester?
- BWV
- 1067
- Titel
- Ouverture in b klein
- Bijnaam
- Tweede (orkest)suite
- Instrument
- traverso
- Genre
- orkestwerken
- Serie
- Orkestsuites
- Jaartal
- 1738-39
- Stad
- Leipzig
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 27 november 2015
-
- Opnamedatum
- 30 november 2014
-
- Locatie
- TivoliVredenburg, Utrecht
-
- Viool en leiding
- Shunske Sato
-
- Viool 1
- Annabelle Ferdinand, Lucia Giraudo
-
- Viool 2
- Anneke van Haaften, Paulien Kostense, Hanneke Wierenga
-
- Altviool
- Bernadette Verhagen, Jan Willem Vis, Femke Huizinga
-
- Cello
- Lucia Swarts, Barbara Kernig
-
- Contrabas
- Joshua Cheatham
-
- Traverso
- Marten Root
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Productie concert
- Marco Meijdam, Erik van Lith
-
- Productie
- Frank van der Weij, Zoë de Wilde
-
- Cameraregie
- Lucas van Woerkum
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera
- Ruben van den Broeke, Diderik Evers, Sal Kroonenberg
-
- Muziekopname
- Leo de Klerk
-
- Licht
- Victor Jas
-
- Montage
- Lucas van Woerkum, Frank van der Weij
-
- Regie-asssistent
- Stijn Berkouwer
-
- Geluids-assistenten
- Gilius Kreiken, Jaap van Stenis, Bobby Verbakel
-
- Camera-assistenten
- Izak de Dreu, Indy Hamid
-
- Muziekmontage en mixage
- Leo de Klerk, Frank van der Weij
-
- Muziekmontage assistent
- Martijn Snoeren
-
- Kleurcorrectie
- Rachel Stone
-
- Interviews
- Onno van Ameijde
-
- Met dank aan
- Bert Begeman
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!