O ewiges Feuer, o Ursprung der Liebe
BWV 34 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Waalse Kerk, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Bach en de heilige geest
Hoe bruiloftsmuziek eenvoudig tot een pinkstercantate kon worden getransformeerd
Van deze pinkstercantate is tot voor kort gedacht dat het een van de laatste cantates uit Bachs oeuvre was. Het manuscript van de partituur, grotendeels in Bachs eigen handschrift, dateert van enkele jaren voor zijn dood. Recent is echter in Sint-Petersburg een tekstboekje teruggevonden waaruit blijkt dat de cantate veel ouder is en al op 1 juni 1727 voor het eerst is uitgevoerd. Tijdens de ochtenddienst op die eerste pinksterdag klonk het werk in de Nikolaikirche van Leipzig, tijdens de vesper in de Thomaskirche. Ook toen was het werk niet volledig nieuw. De koordelen en de alt-aria, de meest wezenlijke bestanddelen, berusten op hergebruik. Ze stammen uit een gelijknamige maar omvangrijkere huwelijkscantate (BWV 34a) die Bach al in een eerder stadium had gecomponeerd.
Het gelukkige paar is nooit nader geïdentificeerd, maar vermoedelijk was de bruidegom een predikant. Dit valt onder meer af te leiden uit de alt-aria, waar in de bruiloftsversie sprake is van een schaapskudde (de gemeente), de herder Jacob (de predikant) en diens geliefde Rachel (de bruid). Deze metafoor verklaart ook het snoezig pastorale karakter van de muziek, met twee (‘herders’-)fluiten en strijkers die met sordino (demper) spelen. De bruiloftscantate maakt toespelingen op de Heilige Geest en kon zodoende eenvoudig tot een pinkstercantate worden getransformeerd. Van het liefdesvuur naar het vuur van de Heilige Geest is maar een kleine stap.
O ewiges Feuer, o Ursprung der Liebe is in Bachs oeuvre een van de weinige cantates zonder koraal. Het slotkoor, ‘Friede über Israel’, was in de huwelijkscantate niet de afsluiting maar het koor waarmee de huwelijksvoltrekking werd ingeleid. De plechtstatigheid doet stilistisch denken aan Bachs tijdgenoot Georg Friedrich Händel.
- BWV
- 34
- Titel
- O ewiges Feuer, o Ursprung der Liebe
- Instrument
- alt, bas, tenor
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1727, originele huwelijkscantate 1726
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- onbekend
- Bestemming
- eerste pinksterdag
- Eerste uitvoering
- 1 juni 1727
- Bijzonderheden
- Deze pinkstercantate is een bewerking van een in 1726 geschreven huwelijkscantate.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
O ewiges Feuer,
O Ursprung der Liebe,
entzünde die Herzen
und weihe sie ein.
Lass himmlische Flammen
durchdringen und wallen,
wir wünschen, o Höchster,
dein Tempel zu sein,
Ach, lass dir die Seelen
im Glauben gefallen.
2. Rezitativ (Tenor)
Herr, unsre Herzen halten dir
dein Wort der Wahrheit für:
Du willst bei Menschen gerne sein,
drum sei das Herze dein;
Herr, ziehe gnädig ein.
Ein solch erwähltes Heiligtum
Hat selbst den grössten Ruhm.
3. Arie (Alt)
Wohl euch, ihr auserwählten Seelen,
die Gott zur Wohnung ausersehn.
Wer kann ein grösser Heil erwählen?
Wer kann des Segens Menge zählen?
Und dieses ist vom Herrn geschehn.
4. Rezitativ (Bass)
Erwählt sich Gott
die Heilgen Hütten,
die er mit Heil bewohnt,
so muss er auch den Segen
auf sie schütten,
so wird der Sitz
des Heiligtums belohnt.
Der Herr ruft über
sein geweihtes Haus
das Wort des Segens aus:
5. Chor
Friede über Israel.
Dankt den höchsten Wunderhänden,
dankt, Gott hat an euch gedacht.
Ja, sein Segen wirkt mit Macht,
Friede über Israel,
Friede über euch zu senden.
Vertaling
1. Koor
O eeuwig vuur,
o oorsprong van de liefde,
ontsteek de harten
en wijd ze in.
Laat hemelse vlammen
dóórdringen en golven,
wij wensen, o Allerhoogste,
uw tempel te zijn,
ach, schep behagen
in de gelovige zielen.
2. Recitatief (tenor)
Heer, onze harten houden u
uw woord van waarheid voor:
u wilt graag bij mensen zijn,
moge het hart u dus toebehoren;
Heer, trek genadig binnen.
Zo'n uitverkoren heiligdom
heeft zelf de grootste roem.
3. Aria (alt)
Gelukkig zijn jullie, uitverkoren zielen,
die God als woning heeft uitgezocht.
Wie kan een groter heil kiezen?
Wie kan de hoeveelheid zegen tellen?
En dit heeft de Heer gedaan.
4. Recitatief (bas)
Als God
de heilige tenten kiest
die hij met heil bewoont,
dan moet hij daar ook de zegen
op uitstorten,
dan wordt de zetel
van het heiligdom beloond.
De Heer roept over
zijn gewijde huis
het zegenwoord uit:
5. Koor
'Vrede over Israël'.
Dank de hoogste wonderhanden,
dank, God heeft aan u gedacht.
Ja, zijn zegen werkt met macht
om vrede over Israël,
vrede over u te brengen.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 18 mei 2018
-
- Opnamedatum
- 13 mei 2017
-
- Locatie
- Waalse Kerk, Amsterdam
-
- Dirigent
- Jos van Veldhoven
-
- Sopraan
- Maria Keohane
-
- Alt
- Damien Guillon
-
- Tenor
- Thomas Hobbs
-
- Bas
- Sebastian Myrus
-
- Ripiënisten sopraan
- Marjon Strijk, Kristen Witmer
-
- Ripiënisten alt
- Marleene Goldstein, Barnabás Hegyi
-
- Ripiënisten tenor
- Yves Van Handenhove, David Lee
-
- Ripiënisten bas
- Drew Santini, Matthew Baker
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Anneke van Haaften, Annelies van der Vegt
-
- Viool 2
- Sayuri Yamagata, Pieter Affourtit, Paulien Kostense
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Jan Willem Vis
-
- Cello
- Lucia Swarts, Richte van der Meer
-
- Contrabas
- Hen Goldsobel
-
- Traverso
- Marten Root, Doretthe Janssens
-
- Hobo
- Martin Stadler, Peter Frankenberg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Trompet
- Robert Vanryne, Fruzsina Hara, Mark Geelen
-
- Pauken
- Robert Kendell
-
- Orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jochem Timmerman, Thijs Struick, Martin Struijf
-
- Licht
- Zen Bloot, Henry Rodgers, Patrick Galvin
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Beeldtechniek
- Robert-Jan Neijland
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Projectmanager NEP
- Peter Ribbens
-
- Interview
- Onno van Ameijde, Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Marco Meijdam, Imke Deters
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!