Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ
BWV 639 uitgevoerd door Leo van Doeselaar
Sint-Catharinakerk, Hamburg
Achter de muziek
"Nooit is Jezus ontroerender aangeroepen"
De wankelmoedige mens verpakt in bedrieglijke eenvoud
Stille wateren, diepe gronden. In dit eenvoudige koraalvoorspel roert zich heel wat meer dan zich op het eerste gehoor openbaart. De trage, zachtmoedige melodie van Agricola’s zestiende-eeuwse kerklied ‘Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ’ wordt door het pedaal van een zich rustig voortbewegende ondersteuning voorzien. Maar schijn bedriegt, want op de achtergrond wringt de tenor zich wanhopig in nederige bochten. De koraaltekst schetst dan ook het beeld van een vertwijfeld mens dat zich aan Christus vastklemt, zich ondertussen afvragend of hij wel opgewassen is tegen de taak naar zijn woord te leven. De verschillende ingrediënten van dit enige trio in het Orgelbüchlein laat Bach versmelten tot een driedimensionaal geheel. Nooit is Jezus ontroerender aangeroepen, vond Maarten ‘t Hart. En daar valt weinig tegenin te brengen.
Orgelbüchlein, BWV 599-644
Bach begon al in zijn tijd als hoforganist in Weimar (1708-1714) een eerste collectie aan te leggen van koraalbewerkingen en koraalvoorspelen (composities op basis van lutherse kerkliederen). Deze waren bedoeld voor in de kerkdienst, de voorspelen als inleiding voor de gemeentezang. Blijkens de inhoudsopgave in Bachs manuscript had het een bundel met 164 composities moeten worden, maar het werden er uiteindelijk niet meer dan 46 (BWV 599-644). Die ordening, gecombineerd met de geringe lengte van de stukken, wijst erop dat Bach van plan is geweest een complete cyclus van koraalbewerkingen samen te stellen. Later, in zijn tijd in Köthen, voorzag hij de bundel van een titelpagina. Daarop staat: Orgel-Büchlein, Worinne einem anfahenden Organisten Anleitung gegeben wird, auff allerhand Arth einen Choral durchzuführen… (Orgelboekje, waarin een beginnend organist geleerd wordt een koraal op allerlei manieren te bewerken…). De verzameling bestemde hij dus toen pas als leerboek, wellicht om in 1722 te presenteren bij zijn sollicitatie voor de post van Thomascantor in Leipzig, waar hem een belangrijke onderwijstaak te wachten stond. De leerlingen zullen er een kluif aan gehad hebben, want in een notendop bevatten de voorspelen het complete gamma aan barokke klaviertechnieken.
- BWV
- 639
- Titel
- Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Serie
- Orgelbüchlein
- Jaartal
- ca. 1708-1717
- Stad
- Weimar
- Bijzonderheden
- Een variant op deze bewerking, BWV Anh. II 73, is niet van Bach.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 3 juli 2015
-
- Opnamedatum
- 21 oktober 2014
-
- Locatie
- Sint-Catharinakerk, Hamburg
-
- Organist
- Leo van Doeselaar
-
- Orgel
- Verschillende bouwers van de 15de tot de 19de eeuw. Reconstructie: Flentrop 2013
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Jan Van den Bossche
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera assistenten
- Andreas Grotevent, Lucas Lütz
-
- Muziekproductie, montage en mix
- Holger Schlegel
-
- Beeldmontage
- Jasper Verkaart
-
- Productie-assistentie
- Hanna Schreuders
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Met dank aan
- Vadim Dukart, Andreas Fischer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!