Der Friede sei mit dir
BWV 158 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Hans-Christoph Rademann
Grote Kerk, Harlingen
Achter de muziek
Hemelse vrede en aardse onrust
We weten niet voor welke gelegenheid deze sobere cantate bedoeld is
Werd dit stuk gecomponeerd voor derde paasdag of voor Maria Lichtmis? De muziek is alleen in kopieën overgeleverd en daarin worden beide gelegenheden genoemd. Dat het in de tekst gaat over Simeon, pleit voor Maria Lichtmis. Op die dag wordt gevierd dat Jezus wordt gepresenteerd in de tempel. De vrome Simeon hield toen volgens het evangelie van Lucas de pasgeboren Jezus in zijn armen. Zo werd de profetie vervuld en kon Simeon in vrede sterven. Voor Pasen pleit echter het slotkoraal, een echt paaslied. Dan staat het dus weer 1-1.
Het zou ook kunnen dat het hier gaat om delen uit verschillende cantates, die Bach of iemand anders later samenvoegde voor een onbekende gelegenheid. Alleen voor het slotkoraal zijn vier zangers nodig, verder vraagt de partituur alleen om een bas en een sopraan. De cantate is ultrakort, en de bezetting is sober. Centraal in alle delen staat het contrast tussen de hemelse vrede en de onrust op aarde. De hemel lonkt, want de aarde is vol oorlog, strijd en ijdelheid.
- BWV
- 158
- Titel
- Der Friede sei mit dir
- Instrument
- bas
- Genre
- cantates
- Jaartal
- onbekend
- Stad
- Weimar?/Leipzig?
- Tekstdichter
- onbekend, koralen van Johann Georg Albinus en Martin Luther
- Bestemming
- Maria Lichtmis en derde paasdag
- Eerste uitvoering
- onbekend
- Bijzonderheden
- Deze cantate is misschien wel samengesteld uit fragmenten van twee verschillende stukken. Vermoed wordt dat het tweede en derde deel in Weimar ontstonden en het eerste en vierde in Leipzig zijn toegevoegd.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Rezitativ (Bass)
Der Friede sei mit dir,
du ängstliches Gewissen!
Dein Mittler stehet hier,
der hat dein Schuldenbuch
und des Gesetzes Fluch
verglichen und zerrissen.
Der Friede sei mit dir,
der Fürste dieser Welt,
der deiner Seele nachgestellt,
ist durch des Lammes Blut
bezwungen und gefällt.
Mein Herz, was bist du so betrübt,
da dich doch Gott durch Christum liebt?
Er selber spricht zu mir:
Der Friede sei mit dir!
2. Arie (Bass), choral (Sopran)
Welt, ade, ich bin dein müde,
Salems Hütten stehn mir an,
Welt, ade, ich bin dein müde,
ich will nach dem Himmel zu,
wo ich Gott in Ruh und Friede
ewig selig schauen kann.
da wird sein der rechte Friede
und die ewig stolze Ruh.
Da bleib ich, da hab ich Vergnügen zu wohnen,
Welt, bei dir ist Krieg und Streit,
nichts denn lauter Eitelkeit;
da prang ich gezieret mit himmlischen Kronen.
in dem Himmel allezeit
Friede, Freud und Seligkeit.
3. Rezitativ (Bass)
Nun, Herr, regiere meinen Sinn,
damit ich auf der Welt,
so lang es dir, mich hier zu lassen,
noch gefällt,
ein Kind des Friedens bin,
und lass mich zu dir aus meinen Leiden
wie Simeon in Frieden scheiden!
Da bleib ich, da hab ich
Vergnügen zu wohnen,
da prang ich gezieret mit himmlischen Kronen.
4. Choral
Hier ist das rechte Osterlamm,
davon Gott hat geboten,
das ist hoch an des Kreuzes Stamm
in heißer Lieb gebraten,
des Blut zeichnet unsre Tür,
das hält der Glaub dem Tode für,
der Würger kann uns nicht rühren.
Halleluja!
Vertaling
1. Recitatief (bas)
Vrede zij met je,
angstig geweten!
Je Middelaar staat hier,
die heeft je schuldenboek
verscheurd en de vloek van de wet
opgeheven.
Vrede zij met je;
de vorst van deze wereld,
die je ziel heeft achtervolgd,
is door het bloed van het Lam
bedwongen en geveld.
Mijn hart, waarom ben je zo bedroefd,
want God heeft je immers door Christus lief?
Hijzelf zegt tegen mij:
Vrede zij met je!
2. Aria (bas) en koraal (sopraan)
Wereld, adieu, ik ben je beu,
ik verlang naar de tenten van Salem,
Wereld, adieu, ik ben je beu,
ik wil naar de hemel toe,
waar ik in rust en vrede
eeuwig gelukzalig God kan aanschouwen.
daar zullen ware vrede
en eeuwig trotse rust heersen.
Daar blijf ik, daar wil ik graag wonen,
Wereld, bij jou is het oorlog en strijd,
niets dan louter ijdelheid;
daar straal ik getooid met hemelse kronen.
in de hemel heersen altijd
vrede, vreugde en zaligheid.
3. Recitatief (bas)
Nu, Heer, regeer mijn bestaan,
opdat ik in de wereld,
zolang het u nog behaagt
mij hier te laten,
een kind van de vrede ben,
en laat mij net zoals Simeon
in vrede mijn lijden verlaten
en bij u komen.
Daar blijf ik, daar wil ik graag wonen,
daar straal ik getooid met hemelse kronen.
4. Koraal
Hier is het ware Paaslam,
dat in opdracht van God
hoog aan de stam van het kruis
in vurige liefde is gebraden.
Zijn bloed op onze deur is het teken
dat het geloof de dood voorhoudt;
Magere Hein kan ons niets maken.
Halleluja!
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 1 juli 2016
-
- Opnamedatum
- 23 januari 2016
-
- Locatie
- Grote Kerk, Harlingen
-
- Dirigent
- Hans-Christoph Rademann
-
- Bas
- Matthew Brook
-
- Sopraan
- Zsuzsi Tóth
-
- Ripieno alt
- Barnabás Hegyi
-
- Ripieno tenor
- Daniel Johannsen
-
- Viool
- Sayuri Yamagata
-
- Cello
- Lucia Swarts
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Hobo
- Martin Stadler
-
- Orgel
- Bart Naessens
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie
- Simon Aarden
-
- Regie-assistent
- Ferenc Soetman
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Micha de Kanter
-
- Audiomontage en -mixage
- Guido Tichelman
-
- Licht
- Daan de Boer, Arjen Seykens
-
- Camera
- Bart ten Harkel, Thijs Struick, Chris Reichgelt
-
- Beeldtechnicus
- Vincent Nugteren
-
- Beeldmontage
- Pjotr 's Gravesande
-
- Projectmanager
- Peter Ribbens
-
- Techniek
- Martin Struijf, Glenn van den Eerden, Marco Korzelius
-
- Datamanagement
- Jasper Blok
-
- Interview
- Gijs Besseling, Jan Van den Bossche
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Marco Meijdam
-
- Met dank aan
- Guusje Roos
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!