Nun danket alle Gott
BWV 192 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Shunske Sato
Philharmonie, Haarlem
Achter de muziek
Een en al spektakel
Een microcantate met een royale klank
Dit mag dan wel Bachs allerkortste cantate zijn, het is ook een van zijn feestelijkste. Aanleiding daartoe is een vrolijke tekst, Martin Rinkarts koraal Nun danket alle Gott. Die oproep tot dankbaarheid is bijzonder, gezien de context waarin het koraal ontstond. De tekstdichter schreef de tekst tijdens de Dertigjarige Oorlog, een nietsontziende krachtmeting tussen katholieke en protestantse staten, waarin talloze burgers het leven lieten. Die geschiedenis geeft Bachs vrolijke toonzetting extra kracht.
De cantate duurt zo’n elf minuten, maar in die elf minuten trekt Bach alle registers open. Naast strijkers schreef Bach partijen voor twee hobo’s én twee fluiten. Dat maakt de klank royaal. Het zou zelfs kunnen dat er meer instrumenten meespeelden bij de première; de partituur is verloren gegaan, en tussen de partijen ontbreekt meteen al een tenorpartij. Het is goed denkbaar dat Bach bij zo’n grootse microcantate ook koperblazers inzette.
Violist en leider Shunske Sato koos er hier voor om slechts de tenorpartij aan te vullen, conform een recente reconstructie die alle bronnen en vorige edities in overweging neemt. Door de relatief slanke bezetting treden Bachs briljante vocale partijen op de voorgrond.
Het openingskoor is een en al spektakel. Wanneer de stemmen invallen, maakt de tenor zich meteen los uit de koorklank. Hij gaat vooruit met een stijgende lijn: ‘Dankt allen God!’ Direct pakt de bas de draad op, en niet kort daarop ook de alt. Pas na een schalks fugato (‘in fugastijl’) stapt de sopraan naar voren. Terwijl de andere stemmen over elkaar buitelen in een rondedans, zweven de noten van Rinkarts gezang oneindig hoog aan de hemelboog. Het feestgedruis zet zich ononderbroken voort in het daaropvolgende duet voor sopraan en bas en het energieke slotkoraal.
- BWV
- 192
- Titel
- Nun danket alle Gott
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1730
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- Martin Rinkart
- Bestemming
- Onbekend
Met steun van
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Nun danket alle Gott
mit Herzen, Mund und Händen,
der große Dinge tut
an uns und allen Enden,
der uns von Mutterleib
und Kindesbeinen an
unzählig viel zugut
und noch jetzund getan.
2. Duett
Der ewig reiche Gott
woll uns bei unserm Leben
ein immer fröhlich Herz
und edlen Frieden geben
und uns in seiner Gnad
erhalten fort und fort
und uns aus aller Not
erlösen hier und dort.
3. Chor
Lob, Ehr und Preis sei Gott,
dem Vater und dem Sohne
und dem, der beiden gleich
im hohen Himmelsthrone,
dem dreieinigen Gott,
als der ursprünglich war
und ist und bleiben wird
jetzund und immerdar.
Vertaling
1. Koor
Dankt nu allen God
met hart, mond en handen,
hem die grote dingen doet
aan ons en overal,
die ons vanaf de moederschoot
en van kindsbeen af
talloze weldaden heeft bewezen
en nog bewijst.
2. Duet
Moge de eeuwig rijke God
ons in ons leven
een altijd vrolijk hart
en een edele vrede geven,
en ons in zijn genade
voortdurend bewaren
en ons uit alle nood
zowel hier als daarginds verlossen.
3. Koor
Lof, eer en prijs zij God,
de Vader en de Zoon
en Hem die aan beiden gelijk is
op de hoge hemeltroon,
de drieënige God
die er was vanaf het begin
en is en zal blijven
nu en altijd.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 5 oktober 2023
-
- Opnamedatum
- 20 juni 2022
-
- Locatie
- Philharmonie, Haarlem
-
- Viool en leiding
- Shunske Sato
-
- Sopraan
- Isabel Schicketanz
-
- Bas
- Wolf Matthias Friedrich
-
- Ripiënisten sopraan
- Lauren Armishaw, Marta Paklar
-
- Ripiënisten alt
- Franz Vitzthum, Sofia Gvirts, Bernadett Nagy
-
- Ripiënisten tenor
- Thomas Hobbs, Adriaan de Koster, João Moreira
-
- Ripiënisten bas
- Matthew Baker, Pierre-Guy Le Gall White, Jaap van der Wel
-
- Viool 1
- Sayuri Yamagata, Kano Imada, Femke Huizinga
-
- Viool 2
- Pieter Affourtit, Lucia Giraudo, Annelies van der Vegt
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Deirdre Dowling
-
- Cello
- Lucia Swarts, Barbara Kernig
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Traverso
- Marten Root, Doretthe Janssens
-
- Hobo
- Ivan Podyomov, Rodrigo Lopez Paz
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee, Lilita Dunska
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Martijn Struijf, Jesper Blok, Rob van der Gragt, Matthijs Notten, Lisa Xiu Kok
-
- Licht
- Zen Bloot, Dirk Zijlstra, Nick Fadieiev
-
- Grip
- Rinco Ederveen, Ferenc Soeteman
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Marco Meijdam
-
- Productie opname
- Marieke de Blaay
-
- Met steun van
- MWH4impact
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!