Der Herr denket an uns
BWV 196 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Oostkerk, Middelburg
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Huwelijkscadeau
Liep Bach in juni 1708 naar Dornheim met een nieuwe compositie op zak?
Het is een mooi verhaal. Bach loopt met zijn vrouw Maria Barbara op een zonnige dag naar het prachtige kleine kerkje in Dornheim. In zijn tas zit zijn nieuwste compositie, Der Herr denket an uns. Het kerkje waar hij zijn nieuwste stuk gaat uitvoeren, is bekend terrein. Een half jaar eerder trouwde Bach er met Maria Barbara. Hun huwelijk werd ingezegend door huisvriend Johann Lorenz Stauber. Vandaag trouwt Stauber zelf. Als cadeau componeerde Bach een nieuwe cantate. De tekst heeft hij, misschien wel met Stauber, zorgvuldig uitgezocht. Het zijn vier verzen uit Psalm 115, en in elk daarvan speelt het woord zegenen een belangrijke rol. Dat bood Bach mooie muzikale mogelijkheden, zoals wordt uitgelegd in het interview. De tekst was bovendien erg toepasselijk. Het genoemde ‘huis Aaron’ verwijst naar het feit dat het hier om een geestelijke gaat. De beide gehuwden worden gezegend en ook hun kinderen. Het was namelijk niet Staubers eerste huwelijk, een jaar eerder was zijn eerste vrouw overleden.
Net als de tekst is de cantate kort, maar krachtig. Het lijkt zo zonder recitatieven haast een zeventiende-eeuws stuk in de stijl van Schütz. Maar in de centrale aria voor sopraan maakt Bach dan weer gebruik van een ‘moderne’ techniek uit de Italiaanse opera; de da capo-aria, waarin het eerste gedeelte van het stuk aan het einde wordt herhaald. Het krachtige slotstuk mondt uit in een afsluitend ‘Amen’ waarin de vier stemmen uit enthousiasme over elkaar heen buitelen.
Het idee dat deze cantate geschreven is voor het huwelijk van Stauber werd meer dan 100 jaar geleden voor het eerst geopperd door musicoloog Philipp Spitta. Juist omdat het zo’n mooi verhaal is, wordt het vaak klakkeloos overgenomen. Toch zijn er ook tegengeluiden. De tekst zou best passen in een huwelijksdienst, maar nog beter in een meer algemene dankdienst. De muziek dateert duidelijk uit de periode vóór Bach cantor in Leipzig werd, maar precieze datering is onmogelijk omdat er geen partituur uit die tijd bewaard is gebleven. Of dit stuk dus echt in première ging in Dornheim zullen we nooit weten, maar het verhaal is en blijft prachtig.
- BWV
- 196
- Titel
- Der Herr denket an uns
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1708?
- Stad
- Mühlhausen?
- Tekstdichter
- onbekend, Psalm 115:12-15
- Bestemming
- huwelijk?/dankdienst
- Eerste uitvoering
- Mogelijk op 5 juni 1708 in Dornheim bij het huwelijk van Johann Lorenz Stauber en Regina Wedemann.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Sinfonia
2. Chor
Der Herr denket an uns
und segnet uns.
Er segnet das Haus Israel,
er segnet das Haus Aaron.
3. Arie (Sopran)
Er segnet,
die den Herrn fürchten,
beide, Kleine und Grosse.
4. Duett (Tenor, Bass)
Der Herr segne euch
je mehr und mehr,
euch und eure Kinder.
5. Chor
Ihr seid die Gesegneten des Herrn,
der Himmel und Erde gemacht hat.
Amen.
Vertaling
1. Sinfonia
2. Koor
De Heer denkt aan ons
en zegent ons.
Hij zegent het huis Israël,
hij zegent het huis Aaron.
3. Aria (sopraan)
Hij zegent,
die de Heer vrezen,
zowel kleinen als groten.
4. Duet (tenor, bas)
Moge de Heer jullie zegenen
meer en meer,
jullie en jullie kinderen.
5. Koor
Jullie zijn de gezegenden van de Heer,
die hemel en aarde gemaakt heeft.
Amen.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 4 december 2015
-
- Opnamedatum
- 16 mei 2015
-
- Locatie
- Oostkerk, Middelburg
-
- Dirigent
- Jos van Veldhoven
-
- Sopraan
- Dorothee Mields
-
- Alt
- Alex Potter
-
- Tenor
- Charles Daniels
-
- Bas
- Tobias Berndt
-
- Ripieno sopraan
- Marjon Strijk
-
- Ripieno alt
- Barnabás Hegyi
-
- Ripieno tenor
- Immo Schröder
-
- Ripieno bas
- Jelle Draijer
-
- Viool 1
- Shunske Sato
-
- Viool 2
- Lucia Giraudo
-
- Altviool
- Anneke van Haaften
-
- Cello
- Lucia Swarts
-
- Contrabas
- James Munro
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Orgel
- Siebe Henstra
-
- Theorbe
- Mike Fentross
-
- Cameraregie en montage
- Jasper Verkaart, Manoj Kamps
-
- Muziekopname, -montage en mix
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Micha de Kanter
-
- Camera
- Maarten van Rossem, Paul Caspers, Jorrit Garretsen, Rieks Soepenberg
-
- Licht
- Daan de Boer, Denny Schoute
-
- Make-up
- Erica Stuyfzand
-
- Kleurcorrectie
- Daphne Maierna
-
- Interview
- Jasper Verkaart, Manoj Kamps
-
- Productie concert
- Erik van Lith, Marco Meijdam
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!