Mis in g klein
BWV 235 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Grote Kerk, Naarden
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Best of Bach
Bach schiep in zijn 'kleine' missen een veilige haven voor zijn favoriete cantatedelen
De vier korte missen die Bach in de jaren 1730 maakte, zijn omgeven met een zweem van mysterie. Deze zogenoemde ‘Lutherse’ of ‘Kleine’ missen bedienen zich van het voor Bach ongebruikelijke Latijn en bestaan alleen uit een Kyrie en een Gloria. Wat meer is: Bach stelde deze missen vrijwel geheel samen uit materiaal afkomstig uit een klein aantal geestelijke cantates. De Mis in g klein ontleent zijn opening aan cantate 102, terwijl de overige twee koren en drie aria’s uit de cantates 187 en 72 zijn overgenomen. Hoewel daaraan wel een en ander moest worden versleuteld – passages zijn geschrapt of toegevoegd, de toonsoort of omvang is aangepast – is het koor uit cantate 102 vrijwel ongeschonden overgeheveld. De drie zinnen van een tekst ontleend aan Jeremia passen dan ook wonderwel bij de drievoudige Kyrie-Christe-Kyrie-aanroeping.
Het lijkt niet vergezocht om te veronderstellen dat Bach met deze missen een veilige haven creëerde voor een aantal van zijn lievelingsstukken. Een Latijnse mis heeft door zijn neutrale karakter immers veel meer toepassingen dan de aan één specifiek moment in het kerkelijk jaar opgehangen Duitstalige cantates.
Blijft de vraag waarom Bach voor het Latijn koos. Heeft hij met deze missen de band willen aanhalen met de katholieke koning August III in Dresden, die net was aangetreden? Van een andere mis uit deze reeks, de Mis in b klein (die Bach later zou uitbreiden tot de Hohe Messe) weten we in elk geval zeker dat die in 1733 aan August werd opgedragen. Met enige vertraging werd Bach in 1736 inderdaad aangesteld als Compositeur aan het Dresdener hof. Het verleende Bach een status die hem bij de veelvuldige conflicten met het Leipziger kerkbestuur goed van pas kwam. En wat het belang van een veilige haven voor zijn lievelingsstukken betreft: ook dat had Bach goed ingeschat. Terwijl zijn Lutherse missen de tand des tijds hebben doorstaan, is van zijn cantatewerk heel veel verloren gegaan.
- BWV
- 235
- Titel
- Mis in g klein
- Bijnaam
- Lutherse of Kleine mis
- Genre
- Latijnse kerkmuziek
- Jaartal
- 1738/39?
- Stad
- Leipzig
- Bijzonderheden
- Samengesteld uit eerder gecomponeerde muziek voor cantates 102, 72 en 187
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Coro
Kyrie eleison
Christe eleison
Kyrie eleison.
2. Coro
Gloria in excelsis Deo,
et in terra pax hominibus
bonae voluntatis.
Laudamus te, benedicimus te,
adoramus te, glorificamus te.
3. Aria (basso)
Gratias agimus tibi
propter magnam gloriam tuam.
Domine Deus, rex coelestis,
Deus Pater omnipotens.
4. Aria (alto)
Domine Fili unigenite,
Jesu Christe.
Domine Deus, Agnus Dei,
Filius Patris.
Qui tollis peccata mundi,
miserere nobis.
5. Aria (tenore)
Qui tollis peccata mundi,
suscipe deprecationem nostram.
Qui sedes ad dexteram Patris,
miserere nobis.
Quoniam tu solus sanctus,
tu solus Dominus,
tu solus altissimus,
Jesu Christe.
6. Coro
Cum Sancto Spiritu
in gloria Dei Patris.
Amen.
Vertaling
1. Koor
Heer, ontferm u
Christus, ontferm u
Heer, ontferm u.
2. Koor
Ere zij God in den hoge
en vrede op aarde voor mensen
van goede wil.
Wij prijzen u, wij zegenen u,
wij aanbidden u, wij verheerlijken u.
3. Aria
Wij brengen u dank
voor uw grote heerlijkheid.
Heer God, koning des hemels,
God, almachtige vader.
4. Aria
Heer, eniggeboren zoon,
Jezus Christus.
Heer God, lam Gods,
Zoon van de vader.
Gij die de zonden der wereld draagt,
ontferm u over ons.
5. Aria
Gij die de zonden der wereld draagt,
hoor ons gebed.
Gij die zit aan de rechterhand van de vader,
ontferm u over ons.
Want gij alleen zijt heilig,
gij alleen de Heer,
gij alleen de allerhoogste,
Jezus Christus.
6. Koor
Met de Heilige Geest
in de heerlijkheid van God de vader.
Amen.
Credits
-
- Publicatiedatum
- 10 april 2015
-
- Opnamedatum
- 11 oktober 2014
-
- Locatie
- Grote Kerk, Naarden
-
- Dirigent
- Jos van Veldhoven
-
- Alt
- Alex Potter
-
- Tenor
- Thomas Hobbs
-
- Bas
- Peter Kooij
-
- Ripiënisten sopraan
- Lauren Armishaw, Marjon Strijk (solo), Kristen Witmer
-
- Ripiënisten alt
- Marleene Goldstein, Barnabás Hegyi
-
- Ripiënisten tenor
- João Moreira, Kevin Skelton
-
- Ripiënisten bas
- Matthew Baker, Jelle Draijer
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Anneke van Haaften, Annelies van der Vegt
-
- Viool 2
- Sayuri Yamagata, Pieter Affourtit, Paulien Kostense
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Jan Willem Vis
-
- Cello
- Lucia Swarts, Richte van der Meer
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Traverso
- Marten Root
-
- Hobo
- Martin Stadler, Peter Frankenberg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Trompet
- Robert Vanryne
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Productie concert
- Imke Deters, Erik van Lith, Marco Meijdam
-
- Productie
- Frank van der Weij, Zoë de Wilde
-
- Cameraregie
- Lucas van Woerkum
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera
- Sal Kroonenberg, Robert Berger, Ruben van den Broeke, Benjamin Sparschuh
-
- Montage
- Lucas van Woerkum, Frank van der Weij
-
- Muziekopname
- Leo de Klerk
-
- Licht
- Zen Bloot
-
- Licht-assistent
- Roeland van Bemmel, Patrick Galvin
-
- Regie-assistent
- MaNOj Kamps
-
- Geluids-assistenten
- Jaap Firet, Gilius Kreiken, Jaap van Stenis, Bobby Verbakel
-
- Camera-assistent
- Izak de Dreu, Zino Rosmolen
-
- Muziekmontage en mixage
- Leo de Klerk, Frank van der Weij
-
- Muziekmontage assistent
- Martijn Snoeren
-
- Interviews
- Onno van Ameijde
-
- Met dank aan
- Angela Mast, Marlo Reeders
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!