Nun preiset alle Gottes Barmherzigkeit
BWV 391 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
Sint-Gertrudiskerk, Bergen op Zoom
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Een Oudgriekse ode aan God
In dit koraal streeft Bach naar klassieke eenvoud
Op het eerste gezicht lijkt dit koraal bijzonder eenvoudig, voor Bachs doen althans. De tekst is een lofzang op God, zoals veel koralen in het repertoire. Bach gebruikt geen bijzondere harmonische effecten of opvallende dissonanten. Let je niet op, dan zou het evengoed van een (bijzonder begaafde) tijdgenoot kunnen zijn. Maar Bach, meester van de complexiteit, kiest niet zomaar voor eenvoud. Bach lijkt hier bewust een klassieke, strakke harmonisatie na te streven. Twee bijzondere dingen vallen op in deze lofzang van tekstdichter en componist Matthäus Appeles von Löwenstein (1594–1648), die leefde ten tijde van Maarten Luther.
Te beginnen met het onregelmatige ritme van het gedicht. In tegenstelling tot veel koralen is die niet opgebouwd uit een beurtelingse afwisseling van lange en korte lettergrepen (O Haupt voll Blut und Wun-den, bijvoorbeeld). Appeles von Löwenstein baseerde zich niet op de gangbare ritmes van de Duitse poëzie maar op de Griekse. In die traditie bestaan oneindig veel dichtvormen die allemaal worden gekenmerkt door een specifiek ritme. Hier gebruikt Appeles von Löwenstein een zogenoemde “alcaïsche versmaat” — een bijzonder onregelmatige vorm. Dat kun je horen: de eerste regel wordt halverwege kort onderbroken (een zogenaamde cesuur) en het ritme van de melodie voelt in het algemeen spannender en onverwachter aan. Bach lijkt dus bewust ruimte te geven aan het bijzondere ritme van Appeles von Löwenstein door een ‘klassieke’, eenvoudige toonzetting, die doet denken aan de strakke vorm van een Griekse tempel.
En ook de inhoud heeft iets weg van de klassieke oudheid. Met name Romeinse dichters wilden in hun gedichten laten zien hoeveel mythologische geschiedenis ze kenden; Appeles von Löwenstern lijkt hier hetzelfde te doen met zijn referenties aan de Bijbel. De tekst is bijna volledig opgebouwd uit korte citaatjes, waarmee de tekstdichter zijn kennis over de Bijbel tentoonspreidt.
- BWV
- 391
- Titel
- Nun preiset alle Gottes Barmherzigkeit
- Instrument
- alt, bas, sopraan, tenor
- Genre
- koralen
- Tekstdichter
- Matthäus Appeles von Löwenstein
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Nun preiset alle Gottes Barmherzigkeit!
Lob ihn mit Schalle, Werteste Christenheit!
Er läßt dich freundlich zu sich laden;
Freue dich, Israel, seiner Gnaden!
Er gibet Speise Reichlich und überall,
Nach Vaters Weise Sättigt er allzumal.
Er schaffet früh- und späten Regen,
Füllet uns alle mit seinem Segen.
Drum preis und ehre Seine Barmherzigkeit,
Sein Lob vermehre, Werteste Christenheit!
Uns soll hinfort kein Unfall schaden;
Freue dich, Israel, seiner Gnaden!
Vertaling
Prijs nu allen Gods barmhartigheid,
loof hem met geschal, dierbare christenheid!
Hij nodigt je vriendelijk bij zich uit;
verheug je, Israël, over zijn genade.
Hij geeft voedsel rijkelijk en overal,
op zijn vaderlijke manier verzadigt hij iedereen.
Hij zorgt voor vroege en late regen,
vervult ons allen met zijn zegen.
Prijs en eer dus zijn barmhartigheid,
vermeerder zijn lof, dierbare christenheid!
Ons zal voortaan geen ongeluk schaden;
verheug je, Israël, over zijn genade!
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 3 oktober 2024
-
- Opnamedatum
- 6 mei 2024
-
- Locatie
- Sint-Gertrudiskerk, Bergen op Zoom
-
- Sopraan
- Marta Paklar
-
- Alt
- Sofia Gvirts
-
- Tenor
- João Moreira
-
- Bas
- Matthew Baker
-
- Theorbe
- David Mackor
-
- Regie
- Onno van Ameijde
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jesper Blok, Jorne Tielemans
-
- Focus pull
- Glenn van Neerden
-
- Licht
- Jorne Tielemans, Patrick Galvin
-
- Projectmanager NEP
- Ron Vermeulen
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Lisanne Marlou de Kok, Stephan Esmeijer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!