Warum betrübst du dich
BWV 516 uitgevoerd door Daniel Johannsen en Matthias Havinga
Walburgiskerk, Zutphen
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Blijf rustig, richt je op Gods wil
Een liefdevolle raad aan zijn geliefde vrouw – wellicht de woorden van de componist zelf?
‘Warum betrübst du dich und beugest dich zur Erden?’ Deze onmiskenbaar Bijbelse vraag – aan een naaste of retorisch aan jezelf – is ontleend aan Psalm 42 (‘Wat buigt u zich neer, mijn ziel?’). Hoewel dit stuk wordt aangeduid als een aria, is het relatief kort en heeft het niets gemeen met de kenmerkende da capo aria.
Het stuk is opgenomen in het tweede muziekboek dat Bach samenstelde voor zijn vrouw Anna Magdalena (het Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach), en net als de andere geestelijke teksten in dit boekje is het vooral een persoonlijk gebed, dat sterk doet denken aan Bachs bijdragen aan het liedboek van Schemelli. Het lied bestaat uit slechts één strofe maar is toch een afgerond geheel, met een duidelijke en bemoedigende raad: al jagen wanhoop en rampspoed je voort ‘über Welt und über Himmel’, blijf stevig vertrouwen op Gods wil, anders zul je nooit vrede vinden.
De sombere en ernstige toonsoort f-klein is een perfecte illustratie van die typisch Lutherse ‘Gottergebenheit’ (godsvrucht) die ook kenmerkend is voor veel van Bachs cantatelibretto's. Het stuk is opgedragen aan een moeder die veel van haar kinderen heeft moeten begraven, net als Anna Magdalena zelf. Het is daarmee een ontroerend voorbeeld van het ‘religieuze richtsnoer’ dat Johann Sebastian en Anna Magdalena heeft geholpen het verdriet te dragen dat hen anders gemakkelijk tot wanhoop zou hebben gedreven.
Het Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach
Kort na hun aankomst in Leipzig in 1723 ontpopten Johann Sebastian en Anna Magdalena Bach zich tot een cultureel power couple. Anna Magdalena gaf weliswaar haar succesvolle publieke zangcarrière op, maar daarentegen runde ze samen met haar man een druk muziekbedrijf, naast een groot en groeiend gezin. We hebben minstens twee tastbare sporen van hun huwelijkse relatie in de vorm van twee Notenbüchlein uit 1722 en 1725.
Was het eerste Notenbüchlein nog vooral een soort proef-schriftje met bijvoorbeeld vroege versies van vijf ‘Franse’ suites (en wie weet wat nog, want tweederde van de pagina’s ontbreekt), het tweede gaf Johann Sebastian zijn vrouw duidelijk als cadeau. In netschrift noteerde hij twee Partita’s en verder allerlei muziek naar Anna Magdalena’s eigen keuze, zoals de aria van de Goldbergvariaties, het lied Dir, dir Jehova en ook muziek van componisten als Couperin en Anna Magdalena’s stiefzoon Carl Philipp Emanuel. Samen vormen de Notenbüchlein een bonte mix van aria’s, koralen en suites.
- BWV
- 516
- Titel
- Warum betrübst du dich
- Instrument
- tenor
- Genre
- liederen en aria's
- Serie
- Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach
- Jaartal
- 1733-1734
- Stad
- Köthen/Leipzig
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Warum betrübst du dich
und beugest dich zur Erden,
Mein sehr geplagter Geist,
mein abgematter Sinn?
Du sorgst, wie will es doch
noch endlich mit dir werden,
Und fährest über Welt
und über Himmel hin.
Wirst du dich nicht recht fest
in Gottes Willen gründen,
Kannst du in Ewigkeit
nicht wahre Ruhe finden.
Vertaling
Waarom ben je bedroefd
en buig je naar de grond,
mijn zeer geplaagde geest,
mijn afgematte hoofd?
Je vraagt je bezorgd af
hoe het toch verder met je moet,
en je vliegt over wereld
en hemel.
Als je je niet stevig grondvest
in Gods wil,
dan kun je voor eeuwig
geen ware rust vinden.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 31 oktober 2024
-
- Opnamedatum
- 29 mei 2024
-
- Locatie
- Walburgiskerk, Zutphen
-
- Tenor
- Daniel Johannsen
-
- Orgel
- Matthias Havinga
-
- Instrument
- Henrick Bader, 1639/1643
-
- Regie en beeldmontage
- Gijs Besseling
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Danny Noordanus, Manon Hoskens, Remco van Leest
-
- Grip
- Wouter Visser
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Lisanne Marlou de Kok
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!