Wo soll ich fliehen hin
BWV 646 uitgevoerd door Wolfgang Zerer
Sint-Catharinakerk, Hamburg
Achter de muziek
Echo zonder bron
Vreemde eend in de bijt of een spoor van een verloren cantate?
‘Waarheen kan ik vluchten, bezwaard als ik ben met zoveel zonden?’, vraagt een Trostgesänglein uit 1630, op een melodie die Bach geregeld gebruikte in zijn cantates en orgelmuziek. Het lied van vertrouwen is nogal zakelijk tussen de twee klavierstemmen gezet in tenorligging in het pedaal (de uitgave vermeldt expliciet ‘Ped: 4 Fuss.’, boven de bas in de linkerhand). In het openingsmotiefje, een groepje van zeven snelle nootjes, hoor je het vluchten of misschien het stromen van Christus’ heilzame bloed, bijna het hele stuk door.
Maar was dit oorspronkelijk een cantate-aria, zoals de vijf andere Schüblerkoralen, en werd die dan ook op basis van een partituur bewerkt door een derde? Of was er misschien geen origineel, en schreef de componist dit werk speciaal voor de gelegenheid zelf? De twee buitenstemmen voelen alleszins zeer klavier-esk aan, meer dan in de andere koralen. We zullen het wel nooit weten, tot ergens in een bibliotheek een ‘nieuwe’ cantate onder het stof vandaan komt.
Schübler-Choräle, BWV 645-650
Ze hebben een nummer en ze hebben een (bij)naam, maar dat betekent toch niet noodzakelijk dat Bach de zes betoverende Schübler-Choräle zelf schreef. Vijf zijn bewerkingen van gekende cantatedelen – en het zesde is dat wellicht ook, uit een verloren werk. Waar sommigen, zoals organist Wolfgang Zerer, niet twijfelen aan de hand van de meester en er een weloverwogen constructie in herkennen, zien andere specialisten een groot gat tussen Bachs eigen, verfijnde transcripties en deze vaak nogal letterlijk op het orgel overgezette werken. Liet de meester deze taak bijvoorbeeld aan zijn zoon Wilhelm Friedemann? Wilde hij zo behalve de meest virtuoze organisten, met Clavier-Übung III, ook spelers op een wat populairder niveau bedienen? Werden deze succesnummers ook in bewerking een bestseller? We weten het niet, maar feit is dat Bach zelf een exemplaar van Schüblers drukwerk bezat, bijzonder interessant door een overvloed aan verbeteringen en veranderingen van een componist in de allerlaatste jaren van zijn leven.
- BWV
- 646
- Titel
- Wo soll ich fliehen hin oder Auf meinen lieben Gott
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Serie
- Schübler-Choräle (orgel)
- Jaartal
- 1748-49
- Stad
- Leipzig
- Bijzonderheden
- Uitgegeven bij Johann Georg Schübler in Zella.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 13 november 2015
-
- Opnamedatum
- 20 oktober 2014
-
- Locatie
- Sint-Catharinakerk, Hamburg
-
- Organist
- Wolfgang Zerer
-
- Orgel
- Verschillende bouwers van de 15de tot de 19de eeuw. Restauratie: Flentrop 2013
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Jan Van den Bossche
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera assistenten
- Andreas Grotevent, Lucas Lütz
-
- Muziekproductie, montage en mix
- Holger Schlegel
-
- Beeldmontage
- Jasper Verkaart
-
- Productie-assistentie
- Hanna Schreuders
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Met dank aan
- Vadim Dukart, Andreas Fischer
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!