'Engelse' suite nr. 2 in a klein
BWV 807 uitgevoerd door Bertrand Cuiller
in het Huis Bartolotti, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Een hommage aan a klein
Bach speelt nooit makkelijk weg
De Franse klavecinist Bertrand Cuiller heeft deze ‘Engelse suite’ speciaal voor All of Bach ingestudeerd. Een aantal delen ervan had hij wel vaker thuis van blad gelezen, maar het hele werk had hij nooit gespeeld, laat staan in concert uitgevoerd.
Zoals de andere ‘Engelse’ suites begint ook deze met een uitgebreid preludium. Cuiller noemt het een echte ‘hit’, geschreven in de lichte en toegankelijke stijl van een Italiaans concert. Orkestrale passages worden afgewisseld met solistische interventies, maar allemaal op het klavecimbel wel te verstaan. Sommige klavecinisten kiezen ervoor om de kleur van deze verschillende passages te differentiëren door op verschillende klavieren te spelen, maar dat vindt Bertrand Cuiller te gemakkelijk. Hij blijft op het onderste klavier en geeft er de voorkeur aan het contrast met zijn spel te creëren.
Het karakter van de Prelude is simpel en Bach laat in dit stuk de meest vrolijke en gemakkelijke kant van de toonsoort a klein horen. De hele suite kan volgens Cuiller overigens als een hommage aan a klein beschouwd worden.
De Sarabande is een van de meest expressieve die Bach schreef. Hij voegde er een versie met uitgebreide versieringen aan toe. Zoals de meeste van zijn collega’s, gebruikt Cuiller de versierde versie dankbaar voor de herhalingen. Want zelf versieringen toevoegen aan Bach, durft hij niet.
Ook de tweestemmige Gigue aan het slot heeft een erg Italiaans karakter. Ze is uitgesproken dansant en relatief simpel. Het is de enige Gigue van de ‘Engelse’ suites die niet fugatisch verloopt. Ze begint bijna als een dans op een dorpsfeest, zegt Cuiller. Dat ze simpel van schriftuur is, betekent overigens niet dat ze gemakkelijk wegspeelt. Dat is bij Bach bijna nooit het geval.
‘Engelse’ suites, BWV 806-811
De zes ‘Engelse’ suites zijn waarschijnlijk gecomponeerd tussen 1710 en 1720 en in ieder geval vóór de ‘Franse’ suites en de partita’s. Waarom ze ‘Engels’ worden genoemd blijft enigszins onduidelijk. Ze zouden volgens de eerste Bach-biograaf Forkel opgedragen zijn aan een niet nader genoemde Engelse aristocraat. Er wordt ook een stilistische link gelegd met de zes klavecimbelsuites van de Franse componist Charles Dieupart die in Londen woonde. En op de titelpagina van de kopie van Bachs jongste zoon, de eveneens in Londen wonende Johann Christian, staat ‘fait pour les anglois’.
Maar net zoals Bachs overige suites voor klavier, zijn de 'Engelse' suites vooral een synthese van Duitse, Italiaanse en Franse stijlelementen. In zekere zin zijn ze meer Frans dan de zogenaamde ‘Franse’ suites. Zo beginnen ze alle zes met een uitgebreid preludium, naar het voorbeeld van de Franse luitsuites. Dan volgt de klassieke reeks van gestileerde dansen: allemande, courante, sarabande en gigue, met tussen die laatste twee een vrije keuze uit de gavotte, bourrée, passepied of het menuet.
Opnamelocatie: het Huis Bartolotti
Deze opname is gemaakt in het Huis Bartolotti, Herengracht 170 en 172. In het achterhuis van nr. 170 woonde en werkte van 1974 tot aan zijn dood in 2012 klavecinist, organist en dirigent Gustav Leonhardt. Leonhardt was een van de pioniers van de oudemuziekpraktijk in Nederland en is als docent en inspiratiebron bepalend geweest voor veel klavecinisten.
Het Huis Bartolotti is een van de meest imposante panden in de Amsterdamse Grachtengordel. Het werd omstreeks 1620 als woonhuis gebouwd in opdracht van de schatrijke zakenman Willem van den Heuvel, die veel geld had geërfd van een kinderloze aangetrouwde oom die uit Bologna kwam en Giovanni Battista Bartolotti heette. Het ontwerp, in Hollandse Renaissance-stijl, was hoogstwaarschijnlijk afkomstig van de Amsterdamse stadsarchitect Hendrick de Keyser.
Door de eeuwen heen onderging het huis een splitsing en verschillende moderniseringen. Prachtige historische versieringen van de verschillende renovaties zijn nog steeds zichtbaar. Het Huis Bartolotti kwam in twee delen in bezit van Vereniging Hendrick de Keyser, die er thans haar kantoor heeft.
- BWV
- 807
- Titel
- Suite in a klein
- Bijnaam
- 'Engelse' suite nr. 2
- Instrument
- klavecimbel
- Genre
- klavierwerken
- Serie
- Engelse suites (klavier)
- Jaartal
- 1710-1720
- Stad
- Köthen?
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 15 december 2017
-
- Opnamedatum
- 27 mei 2017
-
- Locatie
- Huis Bartolotti, Amsterdam
-
- Klavecinist
- Bertrand Cuiller
-
- Klavecimbel
- Bruce Kennedy, 1989 naar Michael Mietke
-
- Regie
- Gijs Besseling
-
- Camera en licht
- Danny Noordanus
-
- Datahandling
- Eline Eestermans
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Productie
- Jessie Verbrugh, Marco Meijdam
-
- Met dank aan
- Vereniging Hendrick de Keyser
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!