thema grote werken - Johannes-Passion

• Opdracht 1: In Bachs passiewerken hoor je vaak stukken voor solozang en orkest, de zogenaamde aria's (van Latijns aer, wat lucht of atmosfeer betekent). De passende keuze van de instrumenten draagt ertoe bij om de sfeer van de tekst te verklanken.

a. Beluister eerst deze video over de houtblaasinstrumenten:



b. Luister vervolgens naar het begin van de aria "Zerfliesse, mein Herze" uit de Johannes-Passion.

c. Zoek de Nederlandse vertaling van de Duitse tekst.
d. Welke twee instrumenten spelen solo in deze aria? Vergelijk de klank van de solo-instrumenten met die uit de video over de houtblaasinstrumenten.
e. Waarom heeft Bach voor deze twee instrumenten gekozen, denk je? Beschrijf ook waarom je deze twee instrumenten wel/niet vindt passen bij de sfeer van de tekst.

• Opdracht 2: Naast aria's, recitatieven en orkeststukken hoor je in Bach's passiewerken ook de zogenaamde 'koralen'.
Een koraal is een bestaand kerklied dat de luisteraars goed kenden en dat door Bach met zorg werd uitgekozen, passend bij het verhaal en de sfeer. Je zou kunnen zeggen dat een koraal een moment is van overdenking voor de luisteraar.

a. De melodie van een kerklied kan gebaseerd zijn op een volkslied, zoals "Innsbruck, ich muss dich lassen" van Heinrich Isaac. Beluister eerst deze video's van het lied: de eerste is een versie voor solozang en gitaar, de tweede is een bewerking voor elektrische gitaar.





b. Beluister nu hieronder het koraal "Wer hat dich so geschlagen?" uit de Johannes-Passion.
Beschrijf wat anders klinkt aan deze versie dan in de vorige twee versies. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van instrumenten of aan de hoeveelheid partijen die je hoort.