Vioolsonate nr. 1 in b klein
BWV 1014 uitgevoerd door Bojan Čičić en Steven Devine
Broedergemeente, Zeist
Achter de muziek
Bach op zijn expressiefst
“Ik was buiten zinnen om Sebastians sonates te horen”
Deze sonate voor viool en klavecimbel is de eerste in een set van zes sonates voor viool en klavecimbel die Bach waarschijnlijk tijdens zijn jaren in Köthen schreef. Het langzame openingsdeel (Adagio) toont direct Bachs ambities voor de hele set. Hij toont zich op zijn expressiefst én er is ruimte voor virtuositeit en complexiteit. Zo zet de viool na de melancholieke introductie van het klavecimbel een klaagzang in met een lange bewegingsloze noot. Vervolgens beweegt hij met een berustende guirlande naar beneden. Even later wordt de vioolpartij zelfs tweestemmig en zo ontstaat een vijfstemmig samenspel tussen de twee instrumenten.
Precies deze combinatie tussen expressiviteit, virtuositeit en compositorisch meesterschap is waarom deze sonates nooit in de vergetelheid zijn geraakt: de muzikale kwaliteit is moeilijk te negeren. Geen wonder dan ook dat Bach de stukken in Leipzig op het repertoire hield. Later prees Carl Philip Emmanuel deze sonates, en dat was slechts het begin. De Engelse muziekhistoricus Charles Burney was aan het begin van de negentiende eeuw “buiten zinnen om Sebastians sonates te horen” en ook in Duitsland en Frankrijk werden de sonates begin negentiende eeuw nog steeds gespeeld.
Deze eerste sonate wordt na het Adagio een stuk lichter van toon met een dansant Allegro en daarna een gemoedelijk Andante, het enige deel in een majeur-toonsoort. In het slotdeel keert Bach terug naar b klein. De vijf keer herhaalde noot waarmee de viool hier begint, klinkt als een verwijzing naar de(zelfde) noot waarmee het Adagio begon: nu niet als langgerekte klaagzang maar opgeknipt en veranderd in een springplank voor een opgewonden slot.
- BWV
- 1014
- Titel
- Sonate voor klavecimbel en viool nr. 1 in b klein
- Instrument
- klavecimbel, viool
- Genre
- kamermuziek
- Serie
- Zes sonates (viool en klavecimbel)
- Jaartal
- 1717-1723
- Stad
- Köthen
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 29 september 2022
-
- Opnamedatum
- 6 december 2021
-
- Locatie
- Broedergemeente, Zeist
-
- Viool
- Bojan Čičić
-
- Klavecimbel
- Steven Devine
-
- Instrument
- Jan Kalsbeek naar Michael Mietke
-
- Regie en camera
- Bas Wielenga
-
- Camera
- Onno van Ameijde
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Lichtassistent
- Patrick Galvin
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Stefan Ebels, Marco Meijdam
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!