Aus der Tiefen rufe ich, Herr, zu dir
BWV 131 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Oostkerk, Middelburg
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Volgens het boekje
Wachten op verlossing duurt soms lang. Maar halverwege gloort de hoop
Meteen bij de eerste zin is het duidelijk, het gaat hier niet gewoon om wat tegenslag, maar om diepe ellende. De stemmen duiken bij het woord diepte letterlijk de diepte in. Het stuk stamt uit het prille begin van Bachs carrière, toen hij organist was in Mühlhausen. Hij was toen een jonge twintiger en waagde zich voor het eerst aan vocale kerkmuziek. Dat deed hij nog netjes volgens het boekje; hij sluit stilistisch aan bij zijn zeventiende-eeuwse collega’s. Er zijn nog geen recitatieven, de delen lopen vrijwel onafgebroken in elkaar door. Ze beginnen vaak langzaam om daarna meestal snel te eindigen – als een soort prelude en fuga. Zoals de meeste vroege cantates is ook deze symmetrisch; het koor ‘Ich harre des Herrn’ is het middelpunt. Hier kantelt ook de stemming. Het begint focust vooral op de ellende, in het derde deel komt de hoop om de hoek kijken. Heel letterlijk illustreert Bach dan vervolgens in de aria van de tenor dat wachten soms lang duurt – let maar op het woord ‘wartet’. Die tekstuitbeelding is letterlijk voelbaar, vertelt Charles Daniels in het interview.
Het is niet bekend voor welke gelegenheid dit stuk bedoeld is. Gezien de tekst – een boetepsalm gecombineerd met een boetekoraal – zou het stuk heel goed in een ‘boetedienst’ hebben gepast. Of dat soort diensten in Mühlhausen standaard of alleen bij bepaalde gelegenheden gehouden werden, is niet bekend. Vlak voordat Bach in Mühlhausen kwam, was er wel een grote brand geweest, en dus ook een reden voor zo’n dienst.
Interessant is nog dat Bach zelf onderaan de partituur schreef dat de cantate ontstaan was op verzoek van Georg Christian Eilmar. Dat was de predikant van de Mariakerk in Mühlhausen. Bach werkte zelf in de Blasiuskerk. Eilmar zou een goede vriend worden, later werd hij de peetvader van Bachs oudste dochter.
- BWV
- 131
- Titel
- Aus der Tiefen rufe ich, Herr, zu dir
- Genre
- cantates
- Jaartal
- ca. 1707-08
- Stad
- Mühlhausen
- Tekstdichter
- Psalm 130 en twee koraalverzen. Samensteller onbekend.
- Bestemming
- onbekend
- Eerste uitvoering
- onbekend, misschien is het wel Bachs eerste cantate
- Bijzonderheden
- De fuga uit het laatste deel bestaat ook als orgelstuk, de Fuga in g klein, BWV 131a/Anh. II 42. Auteurschap en datering hiervan staan niet vast.
Opgedragen aan
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Aus der Tiefen rufe ich, Herr, zu dir.
Herr, höre meine Stimme,
lass deine Ohren merken
auf die Stimme meines Flehens!
2. Arie (Bass), Choral (Sopran)
So du willst, Herr, Sünde zurechnen,
Herr, wer wird bestehen?
Erbarm dich mein in solcher Last,
nimm sie aus meinem Herzen,
dieweil du sie gebüsset hast
am Holz mit Todesschmerzen,
Denn bei dir ist die Vergebung,
dass man dich fürchte.
auf dass ich nicht mit grossem Weh
in meinen Sünden untergeh,
noch ewiglich verzage.
3. Chor
Ich harre des Herrn,
meine Seele harret, und ich
hoffe auf sein Wort.
4. Arie (Tenor), Choral (Alt)
Meine Seele wartet auf den Herrn
von einer Morgenwache bis zu der andern.
Und weil ich denn in meinem Sinn,
wie ich zuvor geklaget,
auch ein betrübter Sünder bin,
den sein Gewissen naget,
und wollte gern im Blute dein
von Sünden abgewaschen sein
wie David und Manasse.
5. Chor
Israel hoffe auf den Herrn;
denn bei dem Herrn ist
die Gnade und viel Erlösung bei ihm.
Und er wird Israel erlösen
aus allen seinen Sünden.
Vertaling
1. Koor
Uit de diepte roep ik tot u, Heer,
Heer, hoor mijn stem,
laat uw oren luisteren
naar de stem van mijn gesmeek!
2. Aria (bas), koraal (sopraan)
Als u, Heer, de zonde wilt toerekenen,
Heer, wie zou dan standhouden?'
Ontferm u over mij nu ik deze last draag,
neem die weg uit mijn hart,
omdat u ervoor hebt geboet
aan het kruis met dodelijke pijnen,
Want bij u is de vergeving
opdat men u vreest.
zodat ik niet heel smartelijk
in mijn zonden onderga
en niet eeuwig moedeloos word.
3. Koor
Ik zie verlangend uit naar de Heer,
mijn ziel ziet verlangend naar hem uit,
en ik hoop op zijn woord.
4. Aria (tenor), koraal (alt)
Mijn ziel wacht op de Heer
van de ene morgenwake tot de andere.
En omdat ik in mijn geest,
zoals ik al eerder klaagde,
ook een bedroefde zondaar ben,
aan wie zijn geweten knaagt,
wil ik graag in uw bloed
van zonden schoongewassen worden
zoals David en Manasse.
5. Koor
Israel, hoop op de Heer;
want bij de Heer is genade
en veel verlossing is er bij hem.
En hij zal Israël verlossen
van al zijn zonden.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 3 juni 2016
-
- Opnamedatum
- 16 mei 2015
-
- Locatie
- Oostkerk, Middelburg
-
- Dirigent
- Jos van Veldhoven
-
- Sopraan
- Dorothee Mields
-
- Alt
- Alex Potter
-
- Tenor
- Charles Daniels
-
- Bas
- Tobias Berndt
-
- Ripieno sopraan
- Marjon Strijk
-
- Ripieno alt
- Barnabás Hegyi
-
- Ripieno tenor
- Immo Schröder
-
- Ripieno bas
- Jelle Draijer
-
- Viool 1
- Shunske Sato
-
- Cello
- Lucia Swarts
-
- Viola da gamba
- Mieneke van der Velden, Ricardo Rodriguez Miranda
-
- Contrabas
- James Munro
-
- Hobo
- Martin Stadler
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Theorbe
- Mike Fentross
-
- Orgel
- Siebe Henstra
-
- Cameraregie en montage
- Jasper Verkaart, Manoj Kamps
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Micha de Kanter
-
- Audiomontage en -mixage
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Maarten van Rossem, Paul Caspers, Jorrit Garretsen, Rieks Soepenberg
-
- Licht
- Daan de Boer, Denny Schoute
-
- Make-up
- Erica Stuyfzand
-
- Kleurcorrectie
- Daphne Maierna
-
- Interview
- Jasper Verkaart, Manoj Kamps
-
- Productie concert
- Erik van Lith, Marco Meijdam
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
-
- Opgedragen aan
- Eduard van Hengel, die een groot Bachliefhebber en -kenner was. Zijn liefde en kennis over Bachs vocale werken deelde hij met iedereen op zijn website: www.eduardvanhengel.nl
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!