Valet will ich dir geben
BWV 736 uitgevoerd door Wolfgang Zerer
Sint-Catharinakerk, Hamburg
Achter de muziek
Een lesje in positief denken
Bachs eerbetoon aan een man die er tijdens een pestepidemie nagenoeg alleen voor stond
De hymne die ten grondslag ligt aan deze koraalbewerking moet Bach bijzonder hebben aangesproken. Valet will ich dir geben is een zogenaamd Sterbelied en is geïnspireerd door hartverscheurende gebeurtenissen. Tekstdichter Valerius Herberger was predikant in zijn geboortestad, de Duitse protestantse enclave Fraustadt in het Poolse Silezië. In 1613 brak er de pest uit. Een groot deel van de bevolking viel ten prooi aan de ziekte en velen vluchtten. Maar Herberger bleef en was ten slotte vaak de enige die, samen met de doodgraver, de lijken ter aarde bestelde. Zijn geloof moet hem tot geweldige steun zijn geweest en tot grote hoogte hebben opgestuwd – zijn smartelijke maar toch hoopvolle smeekbede aan God op het hoogtepunt van de ellende is de enige die hij ooit schreef.
Een jaar later verscheen het lied in druk, voorzien van een melodie van de plaatselijke cantor Melchior Teschner. De uitgebreide ondertitel luidt: “Een devoot gebed waarmee in de herfst van het jaar 1613 de gereformeerde burgers van Fraustadt het hart van de Here God vermurwden, zodat hij barmhartig zijn genadeloze zweep neerlegde door toedoen waarvan tweeduizend mannen en vrouwen waren ingeslapen. Tevens een lied van troost waarin een vroom hart vaarwel zegt tegen deze wereld.”
De melodie die Teschner bij het lied maakte, sluit, zoals gebruikelijk in de zeventiende eeuw, niet echt aan bij de emotionele lading van de tekst. Hoe anders gaat Bach los, na pro forma de eerste twee regels van de melodie te citeren. Hij schreef een overrompelende compositie vol dwingende overtuigingskracht. Hier klampt iemand zich vast aan het vooruitzicht van de goede afloop, niet met de moed der wanhoop, maar met alle kracht die in hem is. Een lesje in positief denken dat ook in onze tijd bepaald niet misstaat.
- BWV
- 736
- Titel
- Valet will ich dir geben
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- Onbekend, waarschijnlijk een vroeg werk.
- Stad
- Weimar?
- Bijzonderheden
- In verschillende bronnen is na de koraalbewerking een becijferde zetting van het koraal toegevoegd. Deze is waarschijnlijk niet van Bach.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 15 januari 2016
-
- Opnamedatum
- 20 oktober 2014
-
- Locatie
- Sint-Catharinakerk, Hamburg
-
- Organist
- Wolfgang Zerer
-
- Orgel
- Verschillende bouwers van de 15de tot de 19de eeuw. Reconstructie: Flentrop 2013
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Jan Van den Bossche
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera assistenten
- Andreas Grotevent, Lucas Lütz
-
- Muziekproductie, montage en mix
- Holger Schlegel
-
- Beeldmontage
- Jasper Verkaart
-
- Productie-assistentie
- Hanna Schreuders
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Met dank aan
- Vadim Dukart, Andreas Fischer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!