Wachet auf ruft uns die Stimme
BWV 645 uitgevoerd door Wolfgang Zerer
Sint-Catharinakerk, Hamburg
Achter de muziek
Ultieme waakzaamheid
Een simpele bewerking toont Bachs genie
Vijf verstandige en vijf onverstandige bruiden wachten op hun bruidegom. Bij het vallen van de avond, geen verloofde in zicht, doven de eersten hun lampen, terwijl de anderen zonder na te denken het bed opzoeken. Als in het holst van de nacht de mannen verschijnen, zijn de verstandige dames klaar voor vertrek. Maar de onverstandigen missen hun moment, want zonder olie geen licht. Dit verhaal uit het Mattheus-evangelie over waakzaamheid en het einde der tijden wordt gelezen op de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Het raakte logisch verbonden met het koraal ‘Wachet auf, ruft uns die Stimme’. Bachs orgelversie is misschien zijn bekendste orgelwerk na de Toccata en fuga in d klein, BWV 565. Deze koraalbewerking herneemt vrijwel letterlijk het vierde deel, ‘Zion hört die Wächter singen’, uit Bachs geniale cantate Wachet auf, ruft uns die Stimme, BWV 140. De violen en altviolen klinken in de rechterhand, de baspartij in het pedaal, terwijl het koraal in tenor belandt. Het arrangement is simpel, met wat verrassende kunstgrepen. Zo valt het gebrek aan harmonie boven de nu kale bas door extra voorhoudingen en andere versieringen nauwelijks op. Dát is Bachs genie: al ontbreekt een rijk uitgewerkte continuopartij, zijn melodieën blijven overeind.
Schübler-Choräle, BWV 645-650
Ze hebben een nummer en ze hebben een (bij)naam, maar dat betekent toch niet noodzakelijk dat Bach de zes betoverende Schübler-Choräle zelf schreef. Vijf zijn bewerkingen van gekende cantatedelen – en het zesde is dat wellicht ook, uit een verloren werk. Waar sommigen, zoals organist Wolfgang Zerer, niet twijfelen aan de hand van de meester en er een weloverwogen constructie in herkennen, zien andere specialisten een groot gat tussen Bachs eigen, verfijnde transcripties en deze vaak nogal letterlijk op het orgel overgezette werken. Liet de meester deze taak bijvoorbeeld aan zijn zoon Wilhelm Friedemann? Wilde hij zo behalve de meest virtuoze organisten, met Clavier-Übung III, ook spelers op een wat populairder niveau bedienen? Werden deze succesnummers ook in bewerking een bestseller? We weten het niet, maar feit is dat Bach zelf een exemplaar van Schüblers drukwerk bezat, bijzonder interessant door een overvloed aan verbeteringen en veranderingen van een componist in de allerlaatste jaren van zijn leven.
- BWV
- 645
- Titel
- Wachet auf, ruft uns die Stimme
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Serie
- Schübler-Choräle (orgel)
- Jaartal
- 1748-49
- Stad
- Leipzig
- Bijzonderheden
- Bewerking voor orgel van het vierde deel van cantate BWV 140, uitgegeven bij Johann Georg Schübler in Zella.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 16 oktober 2015
-
- Opnamedatum
- 20 oktober 2014
-
- Locatie
- Sint-Catharinakerk, Hamburg
-
- Organist
- Wolfgang Zerer
-
- Orgel
- Verschillende bouwers van de 15de tot de 19de eeuw. Restauratie: Flentrop 2013
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Jan Van den Bossche
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera assistenten
- Andreas Grotevent, Lucas Lütz
-
- Muziekproductie, montage en mix
- Holger Schlegel
-
- Beeldmontage
- Jasper Verkaart
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Met dank aan
- Vadim Dukart, Andreas Fischer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!