Duet nr. 1 in e klein
BWV 802 uitgevoerd door Daniel Seeger
Freiberger Dom Sankt Marien, Freiberg, Duitsland
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Raadselachtig geheel
Waarom stopte Bach vier duetten in een bundel met koralen?
Met Jesus Christus unser Heiland (BWV 689) eindigt de reeks ingenieuze koraalbewerkingen in het derde deel van Bachs Clavier-Übung, een bundel orgelstukken die qua thema de Lutherse zondagsdienst volgt. Elk stuk heeft een duidelijk thema. Maar dan verschijnt na alle koraalbewerkingen plots het eerste van een viertal enigmatische duetten. Tot op de dag van vandaag zijn muziekwetenschappers het er niet over eens of deze duetten een speciale betekenis hebben, en zo ja wat die dan is.
De interpretaties lopen zeer uiteen. Sommigen denken dat de vier duetten vlak voor de slotfuga simpelweg het totaal aantal stukken in de bundel op 27 brengen. Zo wordt in ieder geval het duidelijk aanwezige drie-eenheids-thema in het boek bevestigd: immers 27 = 3 × 3 × 3. Maar er zijn ook theorieën over kruis-symboliek, het traditionele Paasgezang Victime paschali laudes, Lutherse gebeden en devoties, communiepraktijken, enzovoort. Kortom: tot op de dag van vandaag is het enige wat duidelijk is, dat áls de duetten al een symbolische betekenis hadden, we die op dit moment nog niet hebben kunnen achterhalen.
Toch is die zoektocht naar betekenis niet uit de lucht gegrepen. De muziek van de duetten is zo bijzonder dat je alleen al om die reden naar iets buiten de noten wilt zoeken. Dit eerste duet begint met een op- en neerwaartse toonladder die half in mineur en half in majeur is. Meteen daarna volgen een aantal chromatische gekleurde motieven die lijken rond te dwalen. In de rest van het duet herhaalt, varieert en combineert Bach die beginpunten tot een raadselachtig geheel. Bij het slotakkoord blijft de vraag: wat is mij hier verteld?
Clavier-Übung
Bach publiceerde in Leipzig tussen 1731 en 1741 vier delen Clavier-Übung, een titel die Johann Kuhnau, zijn voorganger als Thomascantor, al eerder had gebruikt voor soortgelijke bundels met werk voor orgel en klavecimbel. De composities zijn zeer verschillend van aard en hebben, anders dan de titel doet vermoeden, een hoge moeilijkheidsgraad. Alle op dat moment gangbare stijlen, genres en technieken voor klavecimbel en orgel laat Bach de revue passeren, maar dan in de superieure vorm waar alleen hij het patent op had.
Clavier-Übung I (1731) bevat de zes partita's, BWV 825-830, Clavier-Übung II (1735) het Concerto nach italienischem Gusto, BWV 971 en de Ouverture nach französischer Art, BWV 831, en Clavier-Übung IV (1741) de Goldbergvariaties, BWV 988. Clavier-Übung III (1739) is als enige en omvangrijkste deel bestemd voor orgel en bevat voornamelijk koraalbewerkingen, dat wil zeggen orgelpreludes gebaseerd op Lutherse kerkliederen. Van ieder koraal maakte Bach twee versies: een voor groot orgel en een voor een kleiner orgeltype. De meeste koralen verwijzen naar de zes pijlers van de catechismus. Het is onduidelijk of Bach ze ook tijdens de dienst speelde, of dat hij er misschien voor eigen gebruik zijn muzikale ideeën in uitwerkte, zonder zicht op een publieke uitvoering.
- BWV
- 802
- Titel
- Duet nr. 1 in e klein
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Serie
- Clavier-Übung III
- Jaartal
- 1739
- Stad
- Leipzig
Met steun van
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 20 januari 2022
-
- Opnamedatum
- 16 september 2020
-
- Locatie
- Freiberger Dom Sankt Marien, Freiberg, Duitsland
-
- Organist
- Daniel Seeger
-
- Orgel
- Gottfried Silbermann, 1711-1714
-
- Regie en beeldmontage
- Robin van Erven Dorens
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Robin van Erven Dorens, Onno van der Wal
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Interview
- Robin van Erven Dorens, Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
-
- Met steun van
- MWH4impact
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!