Hoboconcert in F groot
BWV 1053r uitgevoerd door Emma Black
en de Nederlandse Bachvereniging
Stadsgehoorzaal, Leiden
Achter de muziek
Een concert, maar voor welk instrument?
Speuren naar solowerk voor hobo
Bach heeft hoboïsten niet slecht bedeeld: meer dan tweehonderd solo’s voor hobo komen er in zijn oeuvre voor. Vaak gaat het om één of twee hobo’s in openingskoren en aria’s in de cantates. Maar écht solorepertoire is dun bezaaid: er is geen muziek voor hobo alleen, zoals de suites of partita’s voor viool, cello, en fluit. Ook is er geen kamermuziek - suites of sonates met basso continuo - laat staan soloconcerten voor hobo. Wonderlijk, als je bedenkt dat de hobo geen zeldzaam instrument was en Bach overal waar hij werkte uitstekende hoboïsten tot zijn beschikking had.
Hier en daar vangen we een glimp op hoe een concert voor hobo van Bachs hand geklonken zou kunnen hebben. Zo begint cantate BWV 156 met een Sinfonia die niet zou misstaan als langzaam deel in een hoboconcert. Hetzelfde geldt voor het instrumentale Adagio in het Oster-Oratoroium BWV 249, dat eerst de hobo als solo-instrument had, voordat die in een latere versie aan de fluit werd toegewezen.
Deze ‘verstopte’ delen geven een hint, en er zijn meer aanwijzingen dat er wél hoboconcerten van Bach zijn geweest, waarvan de partituren en partijen in de loop der tijd zijn zoek geraakt. Voor een volledig hoboconcert zijn we op reconstructies aangewezen (vandaar de “r” in BWV 1053r en BWV 1060r). Van de concerten voor een of meerdere klavecimbels en strijkers die Bach tijdens zijn jaren in Leipzig schreef voor het plaatselijke Collegium Musicum wordt vaak gedacht dat het bewerkingen zijn van eerder geschreven concerten voor andere solo-instrumenten. Maar welke instrumenten? Door de werken naar verschillende toonsoorten te transponeren, te beoordelen hoe speelbaar die toonsoorten zijn voor verschillende instrumenten, en te kijken of de laagste en hoogste noten niet buiten het bereik van de instrumenten vallen, zijn er talloze voorstellen gedaan.
BWV 1053 lijkt het best te werken als concert voor hobo d’amore in D groot of, zoals hier, als hoboconcert in F groot. Maar bij iedere ‘oplossing’ blijven er vraagtekens en problemen: zekerheid is er niet. Dat is maar goed ook: zo kunnen andere instrumentalisten zich altijd melden met weer andere reconstructies.
- BWV
- 1053r
- Titel
- Hoboconcert in F groot
- Instrument
- hobo
- Genre
- orkestwerken
- Bijzonderheden
- Dit concert is een reconstructie van een hoboconcert, op basis van het klavierconcert in E groot, BWV 1053.
Met steun van
L.C.M. Gieles
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 21 januari 2021
-
- Opnamedatum
- 6 december 2019
-
- Locatie
- Stadsgehoorzaal, Leiden
-
- Hobo
- Emma Black
-
- Viool 1
- Shunske Sato
-
- Viool 2
- Pieter Affourtit
-
- Altviool
- Manuel Visser
-
- Cello
- Lucia Swarts
-
- Contrabas
- Hen Goldsobel
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie
- Gerbrand van Oudenaarden
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Alex de Waal, Dagmar Scheeres, Martin van den Brink
-
- Licht
- Zen Bloot
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Shading
- Wouter van Teerling
-
- Techniek
- Mart van Bree
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
-
- Met steun van
- L.C.M. Gieles
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!