Concert voor twee klavecimbels in C groot
BWV 1061 uitgevoerd door Francesco Corti, Siebe Henstra
en de Nederlandse Bachvereniging
Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam
Achter de muziek
Een opzienbarend onderonsje
Bij zoveel ‘kunst’ in de klavieren komen de strijkers er bekaaid vanaf
Hoor toch hoe ontzettend druk de twee klavecinisten zijn! In het klassieke Italiaanse concert klinkt eerst een tutti-inleiding en volgen dan virtuoze variaties op het thema voor de solist(en), afgewisseld met passages voor het hele ensemble. Maar hier doen de twee klavieren eigenlijk alles zelf. In het tweede deel hebben ze zelfs genoeg aan elkaar, en in de finale laten ze de rest ook wel érg lang buitenspel. De sleutel van dit mysterie zit in de ontstaansgeschiedenis, die, hoe kan het ook anders bij Bach, vol speculatie is.
De enige direct aan Bach te linken bron is een handschrift uit 1732-33 van Anna Magdalena met correcties en aanvullingen door haar man. Bezetting? Twee klavecimbels, zonder meer. En wat een virtuositeit, een waar meesterstuk! Speelde de componist dit stuk misschien samen met zijn zoon Wilhelm Friedemann toen die net in Dresden was neergestreken. Of speelden vader en zoon het nog eerder, in Leipzig in het koffiehuis van Zimmermann bijvoorbeeld? En zijn die later toegevoegde, spartaanse strijkerspartijen misschien het werk van diezelfde zoon in plaats van van de vader? Juist de bron waarin die strijkerspartijen staan, uit de tweede helft van de achttiende eeuw, geeft geen duidelijkheid. Stilistisch zijn er aanwijzingen te vinden voor beide interpretaties: de grenzeloze speelsheid van Wilhelm Friedemann en het ritmisch vernuft van Johann Sebastian blijken dicht bij elkaar te liggen.
Wie de begeleiding ook schreef, erg ver heeft hij niet gezocht. De strijkers dubbelen bijna overal exact de solisten, afgezien van een enkel zelfstandig motief. Zo laat ‘Bach’ (u mag kiezen welke) het kwartet een paar keer inbreken met het openingsmotief en zorgt hij verder voor harmonische en ritmische accenten. De kunst zit dus in de klavieren: luister bijvoorbeeld hoe zij in het minutenlange tweede deel geen moment de spanning laten vallen, of hoe origineel de slotfuga zich ontwikkelt tot een vijfstemmige explosie.
- BWV
- 1061
- Titel
- Concert voor twee klavecimbels in C groot
- Instrument
- klavecimbel
- Genre
- klavierwerken, orkestwerken
- Jaartal
- 1732-1735?
- Stad
- Leipzig
- Bijzonderheden
- Er bestaat een eerdere versie voor twee klavecimbels zonder begeleiding, BWV 1061a.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 20 augustus 2020
-
- Opnamedatum
- 3 februari 2017
-
- Locatie
- Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam
-
- Klavecimbels
- Bruce Kennedy, 1989 naar Michael Mietke en Geert Karman naar J.H. Gräbner, 1774
-
- Klavecinisten
- Francesco Corti, Siebe Henstra
-
- Viool
- Shunske Sato, Noyuri Hazama
-
- Altviool
- Pieter Affourtit
-
- Cello
- Lucia Swarts
-
- Contrabas
- Hen Goldsobel
-
- Regie en beeldmontage
- Lucas van Woerkum
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage- en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jochem Timmerman, Rene Holbrugge, Kenneth Dirkzwager
-
- Camera-assistent
- Klazina Westra
-
- Licht
- Zen Bloot
-
- Regieassistent
- Stijn Berkhouwer
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Projectmanager NEP
- Peter Ribbens
-
- Interview
- Onno van Ameijde, Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Marco Meijdam
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!