Orkestsuite nr. 3 in D groot
BWV 1068 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Lars Ulrik Mortensen
Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Met een zekere Air
Na praal en raffinement volgt feest
Was het al een anachronisme om het woord ‘orkest’ op deze feestelijke suite te plakken, Lars Ulrik Mortensen gaat verder en rukt het label van de partituur, gooit het resoluut in de prullenbak én reduceert de bezetting tot een minimum. In deze uitvoering geen symfonische massa, uiteraard, maar ook geen trompetten, pauken of zelfs hobo’s, want die schreef Bach er rond 1730 pas bij. Mortensen betreurt het verlies van de kleur van de blazers alleszins niet: met strijkers alleen klinkt het werk slank en doorzichtig, precies zoals de tegendraadse Deen het graag heeft.
De bekende, Corelliaanse Air maakte de suite terecht beroemd – zo geraffineerd hoe de tweede violen en de altviolen elkaar strelen! – maar het openingsdeel is de echte attractie. In Bachs interpretatie bereikt de Franse ouverture à la Jean-Baptiste Lully een ongekende lengte en neemt de eerste violist in de snelle secties onverwacht solistische ruimte. De volgende vier dansen, samen nog niet de helft van het geheel, vallen dan weer eenvoudiger uit dan Bachs modellen. Deze energetische deeltjes werken voor Mortensen ‘rustiek’: na praal en raffinement volgt feest, simpel!
Orkestsuites, BWV 1066-1069
Hoe verleidelijk ook om van dé Vier orkestsuites te spreken, het kan best dat Bach er nog een, of twee, of tien schreef. Want anders dan de ‘Brandenburgse’ Concerten hangen deze Vier orkestsuites niet samen. Specialisten als Joshua Rifkin beschouwen ze zelfs als bewerkingen uit andere genres. Bach schreef simpelweg representatieve feestmuziek voor de rijke Weimarse en Köthense hoven, gelegenheidsmuziek, die later in Leipzig een nieuw thuis vond in het repertoire van het Collegium Musicum.
Bachs Suites (series gestileerde dansen) ademen de stijl en sfeer van de dansmuziek die Lully schreef aan het hof van Lodewijk de Veertiende. Nu noemen we zoiets een suite, destijds heette het Ouverture, naar het openingsdeel. Als hommage aan de koning begon zo’n opeenvolging van dansen met een statige opening (ouverture) met een opvallend gepunteerd ritme – waarop de koning kon binnenschrijden – gevolgd door een wat sneller, fugatisch middendeel.
Een interessante hypothese over het relatieve gebrek aan suites bij Bach stelt dat hij het genre niet genoeg naar zijn hand kon zetten. Het model kwam rechtstreeks uit het Parijs van Lully en verdroeg eigenlijk geen weerstand. Vooral de pompeuze ouverture – traag-snel-traag, fugatisch middendeel, ‘Franse’ ritmes – is typisch... en misschien te beklemmend voor onze jonge Duitse kapelmeester?
- BWV
- 1068
- Titel
- Ouverture in D groot
- Bijnaam
- Derde (orkest)suite
- Instrument
- klavecimbel
- Genre
- orkestwerken
- Serie
- Orkestsuites
- Jaartal
- onbekend
- Stad
- Weimar/Köthen?
- Bijzonderheden
- Deze suite is ons overgeleverd in een versie met blazers (hobo's trompetten en pauken). Wetenschappers vermoeden dat Bach de blazerspartijen later toevoegde en dat er dus een oerversie voor alleen strijkers geweest is.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 17 mei 2019
-
- Opnamedatum
- 15 oktober 2017
-
- Locatie
- Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam
-
- Klavecimbel en leiding
- Lars Ulrik Mortensen
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Emily Deans, Lidewij van der Voort
-
- Viool 2
- Anneke van Haaften, Paulien Kostense, Annabelle Ferdinand
-
- Altviool
- Deirdre Dowling, Femke Huizinga
-
- Cello
- Lucia Swarts, Barbara Kernig
-
- Contrabas
- James Munro
-
- Regie
- Lucas van Woerkum
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jochem Timmerman, Martin Struijf, Thijs Struick
-
- Licht
- Zen Bloot
-
- Regieassistent
- Stijn Berkhouwer
-
- Settechniek
- Dennis Hoek
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Projectmanager NEP
- Peter Ribbens
-
- Interview
- Onno van Ameijde, Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Marco Meijdam
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!