Sei Lob und Ehr dem höchsten Gut
BWV 117 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Shunske Sato
PHIL, Haarlem
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Eer aan God en niemand anders
Een universele cantate
De boodschap van deze cantate is vrij algemeen en een boodschap die de vrome kerkganger in Bachs tijd maar al te goed kende: lof en eer aan hem die aarde en mensen schiep. Voor welke gelegenheid Bach deze cantate precies schreef, is mede door het algemene karakter gissen. Wel ligt voor de hand dat er een feestelijke aanleiding was, misschien een bruiloft of een dankdienst.
De tekst van het libretto komt van Johann Jacob Schütz. Schütz was een van de grote mannen achter het piëtisme. Deze ‘godsdienst van het hart’ was een Lutherse geloofsrichting die in de zeventiende en achttiende eeuw ontstond als reactie op de starre dogma’s van het protestantisme. De gewone man of vrouw moest de liederen goed kunnen begrijpen. Het belangrijkst was de individuele geloofsbeleving en daar draagt het refrein ‘Gebt unserm Gott die Ehre’ aan bij. Dit herinnert de kerkganger eraan dat we onze voorspoed aan Hem en niemand anders danken.
Of Schütz had ingestemd met de muziek van Bach is maar de vraag. Voor piëtisten moest kerkmuziek namelijk vooral eenvoudig zijn. Maar dat Bach de betekenis van de tekst begreep, staat buiten kijf. Elk van de negen coupletten – dit is een van Bachs langere cantates – heeft zijn eigen karakter. Zelfs de herhaalde slotzin keert steeds in een variatie terug. De negen nummers zijn verdeeld over drie koraalzettingen, drie recitatieven en drie aria's – voor elke solist één. De alt-aria ‘Ich will dich all mein Leben lang’ is wel eens omschreven als een van Bachs meest geïnspireerde momenten.
- BWV
- 117
- Titel
- Sei Lob und Ehr dem höchsten Gut
- Instrument
- alt, bas, tenor, viool
- Genre
- cantates
- Jaartal
- ca. 1728–1731
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- Johann Jacob Schütz
- Bijzonderheden
- Waarschijnlijk geschreven als een huwelijkscantate.
Met steun van
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Sei Lob und Ehr dem höchsten Gut,
dem Vater aller Güte,
dem Gott, der alle Wunder tut,
dem Gott, der mein Gemüte
mit seinem reichen Trost erfüllt,
dem Gott, der allen Jammer stillt.
Gebt unserm Gott die Ehre!
2. Rezitativ (Bass)
Es danken dir die Himmelsheer,
o Herrscher aller Thronen,
und die auf Erden, Luft und Meer
in deinem Schatten wohnen,
die preisen deine Schöpfersmacht,
die alles also wohl bedacht.
Gebt unserm Gott die Ehre!
3. Arie (Tenor)
Was unser Gott geschaffen hat,
das will er auch erhalten;
darüber will er früh und spat
mit seiner Gnade walten.
In seinem ganzen Königreich
ist alles recht und alles gleich.
Gebt unserm Gott die Ehre!
4. Choral
Ich rief dem Herrn in meiner Not:
Ach Gott, vernimm mein Schreien!
Da half mein Helfer mir vom Tod
und ließ mir Trost gedeihen.
Drum dank, ach Gott, drum dank ich dir;
ach danket, danket Gott mit mir!
Gebt unserm Gott die Ehre!
5. Rezitativ (Alt)
Der Herr ist noch und nimmer nicht
von seinem Volk geschieden,
er bleibet ihre Zuversicht,
ihr Segen, Heil und Frieden;
mit Mutterhänden leitet er
die Seinen stetig hin und her.
Gebt unserm Gott die Ehre!
6. Arie (Bass)
Wenn Trost und Hülf ermangeln muß,
die alle Welt erzeiget,
so kömmt, so hilft der Überfluß,
der Schöpfer selbst, und neiget
die Vateraugen denen zu,
die sonsten nirgend finden Ruh.
Gebt unserm Gott die Ehre!
7. Arie (Alt)
Ich will dich all mein Leben lang,
o Gott, von nun an ehren;
man soll, o Gott, den Lobgesang
an allen Orten hören.
Mein ganzes Herz ermuntre sich,
mein Geist und Leib erfreue sich.
Gebt unserm Gott die Ehre!
8. Rezitativ (Tenor)
Ihr, die ihr Christi Namen nennt,
gebt unserm Gott die Ehre!
Ihr, die ihr Gottes Macht bekennt,
gebt unserm Gott die Ehre!
Die falschen Götzen macht zu Spott,
der Herr ist Gott, der Herr ist Gott:
Gebt unserm Gott die Ehre!
9. Choral
So kommet vor sein Angesicht
mit jauchzenvollem Springen;
bezahlet die gelobte Pflicht
und laßt uns fröhlich singen:
Gott hat es alles wohl bedacht
und alles, alles recht gemacht.
Gebt unserm Gott die Ehre!
Vertaling
1. Koor
Lof en eer zij het hoogste goed,
de vader van al het goede,
de God die alle wonderen doet,
de God die mijn hart
met zijn rijke troost vervult,
de God die alle verdriet stilt.
Geef onze God de eer!
2. Recitatief (bas)
De hemelse heerscharen danken u,
o heerser van alle tronen,
en allen die te land, ter zee en in de lucht
in uw schaduw wonen
prijzen uw scheppersmacht,
die alles zo goed heeft bedacht.
Geef onze God de eer!
3. Aria (tenor)
Wat onze God heeft geschapen,
dat wil hij ook in stand houden;
zowel vroeg als laat wil hij daarover
heersen met zijn genade.
In zijn hele koninkrijk
is alles goed en alles gelijk.
Geef onze God de eer!
4. Koraal
Ik riep de Heer aan in mijn nood:
Ach God, luister naar mijn geroep!
Toen redde mijn helper mij van de dood
en hij troostte mij.
Daarom, o God, dank ik u;
ach, dank, dank God samen met mij!
Geef onze God de eer!
5. Recitatief (alt)
De Heer is nu niet en nooit
van zijn volk gescheiden,
hij blijft hun toeverlaat,
hun zegen, heil en vrede;
met moederhanden leidt hij
voortdurend de zijnen op al hun wegen.
Geef onze God de eer!
6. Aria (bas)
Wanneer troost en hulp
overal ontbreken,
dan komt, dan helpt de overvloed,
de schepper zelf, en hij richt
zijn vaderogen op hen
die verder nergens rust vinden.
Geef onze God de eer!
7. Aria (alt)
Ik wil u mijn leven lang,
o God, van nu af prijzen;
men moet, o God, het lofgezang
op alle plaatsen horen.
Laat mijn hele hart opgewekt zijn,
laat mijn geest en lichaam zich verheugen.
Geef onze God de eer!
8. Recitatief (tenor)
Jullie die zich christenen noemen,
geef onze God de eer!
Jullie die Gods macht belijden,
geef onze God de eer!
Maak de valse goden tot een bespotting,
de Heer is God, de Heer is God.
Geef onze God de eer!
9. Koraal
Kom dus voor zijn aangezicht
juichend en dansend;
vervul uw beloofde plicht
en laten wij vrolijk zingen:
God heeft alles goed bedacht
en alles, alles op de juiste manier gedaan.
Geef onze God de eer!
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 8 februari 2024
-
- Opnamedatum
- 21 juni 2022
-
- Locatie
- PHIL, Haarlem
-
- Viool en leiding
- Shunske Sato
-
- Alt
- Franz Vitzthum
-
- Tenor
- Thomas Hobbs
-
- Bas
- Wolf Matthias Friedrich
-
- Ripiënisten sopraan
- Isabel Schicketanz, Lauren Armishaw, Marta Paklar
-
- Ripiënisten alt
- Sofia Gvirts, Bernadett Nagy
-
- Ripiënisten tenor
- Adriaan de Koster
-
- Ripiënisten bas
- Matthew Baker, Pierre-Guy Le Gall White, Jaap van der Wel
-
- Viool 1
- Sayuri Yamagata, Femke Huizinga, Kano Imada
-
- Viool 2
- Lucia Giraudo, Annelies van der Vegt, Pieter Affourtit
-
- Altviool
- Deirdre Dowling, Staas Swierstra
-
- Cello
- Lucia Swarts, Barbara Kernig
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Traverso
- Marten Root, Doretthe Janssens
-
- Hobo
- Ivan Podyomov, Rodrigo Lopez Paz
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee, Lilita Dunska
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Martijn Struijf, Jesper Blok, Rob van der Gragt, Matthijs Notten, Lisa Xiu Kok
-
- Licht
- Zen Bloot, Dirk Zijlstra, Nick Fadieiev
-
- Grip
- Rinco Ederveen, Ferenc Soeteman
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Marco Meijdam
-
- Productie opname
- Marieke de Blaay
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!