Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen
BWV 12 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van René Jacobs
Grote Kerk, Naarden
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Baken in het doolhof
Een lofzang op Jezus’ lijden zweeft tussen vrees en hoop
‘Jullie hebben nu verdriet, maar ik zal jullie terugzien’, troost Jezus zijn twaalf apostelen. ‘En dan zullen jullie blij zijn.’ De lezingen voor de 3e zondag na Pasen belichten, en verheerlijken soms, de pijn van het aardse leven. Tranen, zorgen, leed en angst horen er onvermijdelijk bij voor iedereen die in Christus’ naam is gedoopt. Jezus kocht immers voor zijn gelovigen met zijn dood het eeuwige leven. Verlossing wacht dus voor wie geduld heeft.
Tijdens het schrijven van deze BWV 12, in de winter van 1713-1714, werkte Bach comfortabel in Weimar. Zijn vijfde kind (Carl Philipp Emanuel) was op komst, zijn salaris steeg sinds 1708 gestaag, en ook zijn bekendheid. Hertog Wilhelm Ernst van Saksen-Weimar wilde zijn toptalent ook nog lang niet kwijt. Dus toen Bach elders (in Halle) auditeerde, triomfeerde, en er zelfs een cantate creëerde, greep de hertog in: meer geld, een promotie tot ‘Concert-Meister’, in ruil voor maandelijks een cantate in Weimar. Zo componeerde Bach kort na elkaar enkele van zijn nu meest geliefde werken, waaronder Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen.
De sinfonia kreeg de vorm van een instrumentaal klaaglied, waarin de hobo moeizaam een pad zoekt tussen de dik bezette strijkers (oren open voor de extra altviool). Precies de boodschap van het recitatief, want ‘pas na veel beproevingen kunnen wij Gods koninkrijk binnengaan.’ Maar eerst klinkt het iconische openingsdeel, dat Bach 35 jaar later bewerkte tot Crucifixus van zijn Mis in b klein (‘Hohe Messe’). Een schrijnend basso ostinato (herhalende baslijn) biedt een wankel fundament voor zuchtende stemmen en stokkende strijkers. Het middendeel slaat muzikaal om in hoop, voordat de droeve basso ostinato terugkeert.
Na het recitatief volgen drie aria’s. Jezus’ kruisdood wordt hierin telkens verbonden met het leven van het gelovige publiek. De alt roept op tot berusting, lijden (‘kruis’ en ‘strijd’) hoort nu eenmaal bij verlossing (‘kroon’ en ‘prijs’). De bas zou het liefst zelf Jezus’ kruisoffer brengen, of minstens delen in zijn pijn. En de tenor herinnert nog eens aan het doel: eeuwig leven in hemelse zaligheid. Luister hoe de trompet het verlossingskoraal ‘Jesu, meine Freude’ laat stralen boven de gewrongen melodie van de aria – een antwoord op de zoekende hobo uit de sinfonia. Het koraal Was Gott tut das ist wohlgetan voorziet Bach nog van een jubelende bovenstem of descant.
- BWV
- 12
- Titel
- Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1713-1714
- Stad
- Weimar
- Tekstdichter
- vermoedelijk Salomo Franck
- Bestemming
- Zondag Jubilate
- Eerste uitvoering
- 22 april 1714, heruitvoering 1724
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Sinfonia
2. Chor
Weinen, Klagen,
Sorgen, Zagen,
Angst und Not
sind der Christen Tränenbrot,
die das Zeichen Jesu tragen.
3. Rezitativ (Alt)
Wir müssen durch viel Trübsal
in das Reich Gottes eingehen.
4. Arie (Alt)
Kreuz und Krone sind verbunden,
Kampf und Kleinod sind vereint.
Christen haben alle Stunden
ihre Qual und ihren Feind,
doch ihr Trost sind Christi Wunden.
5. Arie (Bass)
Ich folge Christo nach,
von ihm will ich nicht lassen
im Wohl und Ungemach,
im Leben und Erblassen.
Ich küsse Christi Schmach,
ich will sein Kreuz umfassen.
Ich folge Christo nach,
von ihm will ich nicht lassen.
6. Arie (Tenor)
Sei getreu, alle Pein
wird doch nur ein Kleines sein.
Nach dem Regen
blüht der Segen,
alles Wetter geht vorbei,
sei getreu, sei getreu.
7. Choral
Was Gott tut, das ist wohlgetan,
dabei will ich verbleiben,
es mag mich auf die rauhe Bahn
Not, Tod und Elend treiben,
so wird Gott mich
ganz väterlich
in seinen Armen halten,
drum laß ich ihn nur walten.
Vertaling
1. Sinfonia
2. Koor
Wenen, klagen,
bezorgd zijn, vrezen,
angst en nood
zijn het tranenbrood van de christenen
die het teken van Jezus dragen.
3. Recitatief (alt)
Wij moeten door veel beproevingen
het koninkrijk van God binnengaan.
4. Aria (alt)
Kruis en kroon zijn verbonden,
wedstrijd en medaille zijn één.
Christenen hebben ieder uur
hun pijn en hun vijand,
maar de wonden van Christus zijn hun troost.
5. Aria (bas)
Ik volg Christus na,
ik wil hem niet loslaten
in voor- en tegenspoed,
in leven en in sterven.
Ik kus de smaad van Christus,
ik wil zijn kruis omarmen.
Ik volg Christus na,
ik wil hem niet loslaten.
6. Aria (tenor)
Wees getrouw, alle pijn
zal toch maar kort duren.
Na de regen
bloeit de zegen,
elk onweer gaat voorbij,
wees getrouw, wees getrouw.
7. Koraal
Wat God doet dat is welgedaan,
dat wil ik vasthouden;
al drijven nood, dood en ellende
mij het ruwe pad op,
God zal mij
heel vaderlijk
in zijn armen houden,
daarom laat ik hem maar regeren.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 20 februari 2025
-
- Opnamedatum
- 5 november 2023
-
- Locatie
- Grote Kerk Naarden
-
- Dirigent
- René Jacobs
-
- Sopraan
- Isabel Schicketanz
-
- Alt
- Alexander Chance
-
- Tenor
- Thomas Hobbs
-
- Bas
- Edward Grint
-
- Ripiënisten sopraan
- Lauren Armishaw, Amelia Berridge, Marta Paklar, Anna Bachleitner
-
- Ripiënisten alt
- Sofia Gvirts, Michaela Riener, Emilie Wijers
-
- Ripiënisten tenor
- Adriaan De Koster, João Moreira, Immo Schröder
-
- Ripiënisten bas
- Hidde Kleikamp, Mitchell Sandler, Jaap van der Wel
-
- Viool 1
- Evgeny Sviridov, Sayuri Yamagata, Annelies van der Vegt
-
- Viool 2
- Lidewij van der Voort, Lucia Giraudo, Anneke van Haaften
-
- Altviool 1
- Femke Huizinga, Ivan Jorge Saez Schwartz
-
- Altviool 2
- Deirdre Dowling, Marta Jiménez
-
- Cello
- Lucia Swarts, Matyas Virag
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Hobo
- Rodrigo López Paz
-
- Fagot
- Josep Casadellà
-
- Trompet
- Robert Vanryne
-
- Orgel
- Siebe Henstra
-
- Archiliuto
- Shizuko Noiri
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Lilita Dunska, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Martin Struijf
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme, Patrick Galvin, Robert Groendijk, Jason Mulder
-
- Grip
- NEP
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Settechniek
- NEP
-
- Datahandling
- NEP
-
- Projectmanager NEP
- Ron Vermeulen
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Wietske Hovingh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!