Ach! ich sehe, itzt, da ich zur Hochzeit gehe
BWV 162 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Johanna Soller
Oude Kerk Charlois, Rotterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Dresscode: hemels
Een bijbelse parabel biedt troost
‘Velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren,’ hoorde je vroeger nog wel eens in het wild. Maar waar komt die uitspraak eigenlijk vandaan? In het evangelie van Matteüs schetst Jezus een prinselijke bruiloft. Tal van uitnodigingen waren verstuurd, maar elk van de gasten had zijn eigen excuus: te druk, te moe, of domweg geen zin. Verontwaardigd om zoveel minachting voor zijn zoon ronselt de koning dan maar een bont gezelschap voor zijn feestdis, goed volk én slecht. Maar een van hen daagt schandalig genoeg op in zijn gewone kleren, voldoende om hem uit het raam te smijten. Weer een uitverkorene minder!
Poëet Salomo Franck projecteert deze wat cryptische parabel naar de actualiteit: alleen wie zich piekfijn kleedt – lees: een deugdzaam, godvrezend leven leidt – kan rekenen op een plek in de hemel. De personages: God als koning, Jezus als bruidegom en de menselijke ziel als zijn schuchtere bruid. Franck schildert in fel contrasterende kleuren wat er op het spel staat, zie het ‘zielegif en levensbrood’ of de ‘hemelse glans en hels vuur’ in de openingsaria, slangenkronkelend door Bach op muziek gezet. Toen Bach de cantate trouwens nog eens uitvoerde, kreeg de aria een corno da tirarsi-partij, een instrument dat misschien wel speciaal werd ontwikkeld voor zijn vaste trompettist Gottfried Reiche.
Nadat de tenor nog eens Gods plan uiteenzet, smeekt de sopraan dat Jezus ons ondanks onze zonden en zwaktes vergeving en ‘levensbrood’ mag schenken. Ze kreeg daarbij oorspronkelijk steun van een solo-instrument, misschien een fluit, viool of hobo, maar die partij is niet bewaard gebleven - in deze uitvoering hoor je een solopartij voor de rechterhand van het orgel. Het relaas eindigt met een duet van de alt en de tenor, opnieuw spaarzaam bezet met continuo, waarin ze dankbaar jubelen hoe de genadige God oprechte christenen passende kleding schenkt. Een couplet uit het koraal ‘Alle Menschen müssen sterben’ vormt een passend slot.
- BWV
- 162
- Titel
- Ach! ich sehe, itzt, da ich zur Hochzeit gehe
- Instrument
- alt, bas, sopraan, tenor
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1716
- Stad
- Weimar
- Tekstdichter
- Salomo Franck
- Eerste uitvoering
- 25 October 1716
Mogelijk gemaakt door
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Arie (Bass)
Ach! ich sehe,
itzt, da ich zur Hochzeit gehe,
Wohl und Wehe.
Seelengift und Lebensbrot,
Himmel, Hölle, Leben, Tod,
Himmelsglanz und Höllenflammen
sind beisammen.
Jesu, hilf, daß ich bestehe!
2. Rezitativ (Tenor)
O großes Hochzeitfest, darzu der Himmelskönig
die Menschen rufen läßt!
Ist denn die arme Braut, die menschliche Natur,
nicht viel zu schlecht und wenig,
daß sich mit ihr
der Sohn des Höchsten traut?
O großes Hochzeitfest,
wie ist das Fleisch zu solcher Ehre kommen,
daß Gottes Sohn es hat auf ewig angenommen?
Der Himmel ist sein Thron,
die Erde dient zum Schemel seinen Füßen,
noch will er diese Welt
als Braut und Liebste küssen!
Das Hochzeitmahl ist angestellt,
das Mastvieh ist geschlachtet,
wie herrlich ist doch alles zubereitet!
Wie selig ist,
den hier der Glaube leitet,
und wie verflucht ist doch,
der dieses Mahl verachtet!
3. Arie (Sopran)
Jesu, Brunnquell aller Gnaden,
labe mich elenden Gast,
weil du mich berufen hast!
Ich bin matt, schwach und beladen;
ach! erquikke meine Seele,
ach! wie hungert mich nach dir!
Lebensbrot, das ich erwähle,
komm, vereine dich mit mir!
4. Rezitativ (Alt)
Mein Jesu, laß mich nicht
zur Hochzeit unbekleidet kommen,
daß mich nicht treffe dein Gericht;
mit Schrecken hab ich ja vernommen,
wie du den kühnen Hochzeitgast,
der ohne Kleid erschienen,
verworfen und verdammet hast.
Ich weiß auch mein Unwürdigkeit:
Ach, schenke mir des Glaubens Hochzeitkleid;
laß dein Verdienst zu meinem Schmucke dienen!
Gib mir zum Hochzeitkleide
den Rock des Heils,
der Unschuld weiße Seide!
Ach! laß dein Blut den hohen Purpur dekken,
den alten Adamsrock und seine Lasterflekken,
so werd ich schön und rein und dir willkommen sein,
so werd ich würdiglich
das Mahl des Lammes schmekken.
5. Arie (Alt, Tenor)
In meinem Gott bin ich erfreut;
die Liebesmacht hat ihn bewogen,
daß er mir in der Gnadenzeit
aus lauter Huld hat angezogen
die Kleider der Gerechtigkeit.
Ich weiß, er wird nach diesem Leben
der Ehre weißes Kleid mir auch im Himmel geben.
6. Choral
Ach, ich habe schon erblikket
diese große Herrlichkeit!
Itzund werd ich schön geschmükket
mit dem weißen Himmelskleid.
Mit der güldnen Ehrenkrone
steh ich da für Gottes Throne,
schaue solche Freude an,
die kein Ende nehmen kann.
Vertaling
1. Aria (bas)
Ach, ik zie,
nu ik naar de bruiloft ga,
wel en wee.
Zielegif en levensbrood,
hemel, hel, leven, dood,
hemelse glans en hels vuur
zijn er allemaal.
Jezus, help mij de toets te doorstaan!
2. Recitatief (tenor)
O, groot bruiloftsfeest, waartoe de hemelse Koning
de mensen uitnodigt!
Is dan de arme bruid, de menselijke natuur,
niet veel te eenvoudig en te gering
om te trouwen
met de Zoon van de Allerhoogste?
O, groot bruiloftsfeest,
hoe is aan het vlees die eer te beurt gevallen
dat Gods Zoon het voor eeuwig heeft aangenomen?
De hemel is zijn troon,
de aarde dient als voetbank voor zijn voeten,
toch wil hij deze wereld
als bruid en geliefde kussen!
Het bruiloftsmaal staat klaar,
het gemeste dier is geslacht,
wat is alles toch heerlijk toebereid!
Wat is diegene zalig
die door het geloof wordt geleid,
en wat is diegene vervloekt
die dit maal veracht!
3. Aria (sopraan)
Jezus, bron van alle genade,
geef mij, arme gast, te drinken,
omdat u mij hebt uitgenodigd!
Ik ben moe, zwak en belast,
ach, verkwik mijn ziel,
ach, wat honger ik naar u!
Levensbrood dat ik kies,
kom, verenig u met mij!
4. Recitatief (alt)
Mijn Jezus, laat mij niet
ongekleed op uw bruiloft komen,
opdat uw oordeel mij niet treft;
want met schrik heb ik vernomen
hoe u de vermetele bruiloftsgast
die ongekleed verscheen,
hebt verworpen en vervloekt.
Ik ken ook mijn onwaardigheid:
ach, schenk mij het bruiloftskleed van het geloof;
laat uw verdienste mij tot tooi dienen!
Geef mij als bruiloftskleed
de mantel van het heil,
de witte zijde van de onschuld!
Ach, laat uw bloed het verheven purper bedekken,
de oude Adamsmantel met zijn zondevlekken,
dan zal ik mooi en rein en u welkom zijn,
dan zal ik waardig
van de maaltijd van het Lam genieten.
5. Aria (alt, tenor)
In mijn God ben ik verheugd;
de liefdesmacht heeft hem bewogen
om mij in het uur van de genade
uit louter goedgunstigheid de kleren
van de gerechtigheid aan te trekken.
Ik weet dat hij mij na dit leven
ook het witte erekleed in de hemel zal geven.
6. Koraal
Ach, ik heb haar al aanschouwd,
die grote heerlijkheid!
Nu word ik prachtig getooid
met het witte hemelse kleed.
Met de gouden erekroon
sta ik daar voor Gods troon,
aanschouw ik de vreugde
waaraan geen eind kan komen.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 16 januari 2025
-
- Opnamedatum
- 28 juni 2024
-
- Locatie
- Oude Kerk Charlois, Rotterdam
-
- Orgel en leiding
- Johanna Soller
-
- Sopraan
- Kristen Witmer
-
- Alt
- Alex Potter
-
- Tenor
- Guy Cutting
-
- Bas
- Matthias Winckhler
-
- Viool 1
- Evgeny Sviridov
-
- Viool 2
- Anneke van Haaften
-
- Altviool
- Deirdre Dowling
-
- Cello
- Lucia Swarts
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee, Lilita Dunska
-
- Audiomontage- en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Martijn Struijf, Tijmen Veerman, Wesley Schipper
-
- Licht
- Zen Bloot, Sander Radstaake, Stijn Ooms, Yannick van de Graaf
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Projectmanager NEP
- Ron Vermeulen
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie film
- Lisanne Marlou de Kok
-
- Productie concert
- Imke Deters, Stephan Esmeijer
-
- Mogelijk gemaakt door
- MWH4impact
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!