Du wahrer Gott und Davids Sohn
BWV 23 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Sigiswald Kuijken
Waalse Kerk, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Sollicitatienoten
Met deze muziek overtuigde Bach de gemeenteraad in Leipzig van zijn kwaliteiten
Zonder inleiding stap je hier middenin het verhaal. Het gaat over de genezing van een blinde, die Jezus ontmoet op weg naar Jericho. De blinde roept Jezus om hulp. En Jezus geneest hem. De blinde ziet zijn ware aard, terwijl de omstanders ziende blind zijn. In de bas hoor je de gang naar Jericho. Daarboven klinkt een duet van hobo’s en een duet van sopraan en alt. Twee keer tweestemmigheid dus. De partijen van de hobo’s en die van de zangers imiteren elkaar, ze zijn hetzelfde en toch niet. Dat zou kunnen verwijzen naar Jezus’ twee-eenheid: hij is zowel God als mens (‘wahrer Gott und Davids Sohn’).
Deze cantate bestond eerst maar uit drie delen. Het oorspronkelijke slot was het positieve ‘Aller Augen warten, Herr’. Daarin hoor je het optimisme en het vertrouwen van de blinde terug. Het later nog extra toegevoegde slotdeel, de monumentale koraalbewerking ‘Christe du Lamm Gottes’, was gebaseerd op een passielied dat iedereen in die tijd kende. Zo wijst Bach vooruit naar de weken die komen gaan: zondag Estomihi is de laatste zondag voor de vasten en de vasten loopt uit in de lijdenstijd.
Dat Bach het ‘Christe du Lamm Gottes’ pas later toevoegde, betekent overigens niet dat het er met de haren bij is gesleept. Al in het recitatief van de tenor klinkt de melodie van het lied in de hobo. Terwijl de tenor aandacht voor zijn lijden vraagt, als was hij de blinde uit de lezing, verwijst de hobo al naar het lijden van Jezus zelf. Door aan het einde een complete koraalbewerking over hetzelfde lied toe te voegen, trekt Bach die lijn door.
Eigenlijk kun je deze cantate niet los zien van Jesus nahm zu sich die Zwölfe, BWV 22. Samen met Du wahrer Gott und Davids Sohn voerde Bach BWV 22 uit op 5 februari 1723 in Leipzig tijdens een dienst. Beide stukken waren in opdracht van de gemeenteraad geschreven als proefstukken en de ‘auditie’ maakte deel uit van Bachs sollicitatieprocedure in Leipzig. Zijn muziek beviel goed en uiteindelijk werd hij er dan ook cantor: “Am verwichenen Sonntage Vormittage machte der Hochfürstl. Capellmeister zu Cöthen, Mr. Bach, allhier in der Kirchen zu Thomä wegen der bisher noch immer vacant stehenden Cantor-Stelle seine Probe, und ist desselben damahlige Music von allen, welche dergleichen ästimeren, sehr gelobet worden...”, zo schreef de krant.
- BWV
- 23
- Titel
- Du wahrer Gott und Davids Sohn
- Instrument
- alt, sopraan, tenor
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1723
- Stad
- Köthen/Leipzig
- Tekstdichter
- onbekend
- Bestemming
- zondag Estomihi
- Eerste uitvoering
- 5 februari 1723
- Bijzonderheden
- Dit is een van de twee proefstukken waarmee Bach solliciteerde in Leipzig. Het slotstuk 'Christe du Lamm Gottes' schreef hij al eerder en gebruikte hij in 1725 als slotkoor van de Johannes-Passion, BWV 245
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Arie (Sopran, Alt)
Du wahrer Gott und Davids Sohn,
der du von Ewigkeit in der Entfernung schon
mein Herzeleid und meine Leibespein
umständlich angesehn,
erbarm dich mein!
Und lass durch deine Wunderhand,
die so viel Böses abgewandt,
mir gleichfalls Hilf und Trost geschehen.
2. Rezitativ (Tenor)
Ach! gehe nicht vorüber;
du, aller Menschen Heil,
bist ja erschienen,
die Kranken und
nicht die Gesunden zu bedienen.
Drum nehm ich ebenfalls an
deiner Allmacht teil;
ich sehe dich auf diesen Wegen,
worauf man mich hat wollen legen,
auch in der Blindheit an.
Ich fasse mich und lasse dich
nicht ohne deinen Segen.
3. Chor
Aller Augen warten, Herr,
du allmächtger Gott, auf dich,
und die meinen sonderlich.
Gib denselben Kraft und Licht,
lass sie nicht
immerdar in Finsternissen!
Künftig soll dein Wink
allein der geliebte Mittelpunkt
aller ihrer Werke sein,
bis du sie einst durch den Tod
wiederum gedenkst zu schliessen.
4. Choral
Christe, du Lamm Gottes,
der du trägst die Sünd der Welt,
erbarm dich unser!
Christe, du Lamm Gottes,
der du trägst die Sünd der Welt,
erbarm dich unser!
Christe, du Lamm Gottes,
der du trägst die Sünd der Welt,
gib uns dein 'Frieden. Amen.
Vertaling
1. Aria (sopraan, alt)
O, ware God en zoon van David,
die altijd al van verre aandachtig
naar het leed van mijn hart
en de pijn van mijn lichaam hebt gekeken,
ontferm u over mij!
En laat uw wonderhand,
die zoveel kwaad heeft afgewend,
ook mij hulp en troost schenken!
2. Recitatief (tenor)
Ach, loop niet voorbij,
u, het heil van alle mensen,
bent immers verschenen
om de zieken en
niet de gezonden te bedienen.
Daarom deel ik ook in
uw almacht;
ik kan u zien op deze wegen
waarop men mij heeft neergelegd,
ook al ben ik blind.
Ik word kalm en laat u
niet gaan zonder uw zegen.
3. Koor
De ogen van iedereen, Heer,
almachtige God, wachten op u,
en vooral die van mij.
Geef ze kracht en licht,
laat ze niet
voor altijd blind zijn.
Voortaan zal alleen een wenk van u
het geliefde middelpunt zijn
van alles wat ze doen,
totdat u ze eens door de dood
weer wilt sluiten.
4. Koraal
Christus, lam van God,
die de zonden van de wereld draagt,
ontferm u over ons!
Christus, lam van God,
die de zonden van de wereld draagt,
ontferm u over ons!
Christus, lam van God,
die de zonden van de wereld draagt,
geef ons uw vrede! Amen.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 11 november 2016
-
- Opnamedatum
- 23 april 2016
-
- Locatie
- Waalse Kerk, Amsterdam
-
- Violoncello da spalla en leiding
- Sigiswald Kuijken
-
- Sopraan
- Miriam Feuersinger
-
- Alt
- Damien Guillon
-
- Tenor
- Wolfram Lattke
-
- Bas
- Christian Immler
-
- Ripiënist sopraan
- Griet de Geyter
-
- Ripiënist alt
- Barnabás Hegyi
-
- Ripiënist tenor
- Kevin Skelton
-
- Ripiënist bas
- Sebastian Myrus
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Pieter Affourtit
-
- Viool 2
- Sayuri Yamagata, Anneke van Haaften
-
- Altviool
- Staas Swierstra
-
- Violoncello da spalla
- Lucia Swarts
-
- Violone
- Robert Franenberg
-
- Hobo
- Martin Stadler, Peter Frankenberg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Trompet
- Robert Vanryne
-
- Orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Micha de Kanter
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jochem Timmermans, Merijn Vrieling, Chris Reichgelt
-
- Licht
- Zen Bloot, Gijs 't Hoen
-
- Regieassistent
- Ferenc Soetman
-
- Beeldtechniek
- Vincent Nuchteren, Justin Mutsaers
-
- Camera-assistentie
- Robert Wijermans, Leon Mignon
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers, Chris Reichgelt
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Projectmanager NEP
- Peter Ribbens
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Productie
- Marco Meijdam, Imke Deters, Jessie Verbrugh
-
- Met dank aan
- Nienke Meuleman
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!