Ach wie flüchtig, ach wie nichtig
BWV 26 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Shunske Sato
Grote Kerk, Naarden
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Lucht en leegte
In deze cantate benadrukt Bach de vluchtigheid van het leven
Je glijdt uit — je voeten zetten onhandige stappen maar je krijgt geen grip op het losse zand en met een buitelende vaart glijd je omlaag, het dal in. Zo ongeveer voelt de luisteraar zich bij het openingskoor van de cantate Ach wie flüchtig, ach wie nichtig, en soms ook in het leven.
Nog voor de stemmen invallen met hun onheilspellende tekst over vergankelijkheid, nog voor de sopranen - versterkt door een hoorn - de koraalmelodie van Michael Franck inzetten, weet Bach muzikaal het thema van de cantate te communiceren: het leven is onzeker, vluchtig en nutteloos. Zelfs de basso continuo, anders steeds het fundament van Bachs muzikale bouwsels, is hier allesbehalve stabiel: onder het gekwetter van de gefragmenteerde hobopartijen slingert de baspartij vervaarlijk op en neer in nietszeggende toonladders, verdwijnt hij soms zelfs volledig uit zicht, en wordt hij uiteindelijk onderhevig aan een voorspelbare herhaalde harmonie (sequens).
Voor je het weet is het koor klaar en start de tenor-aria, met zijn zes minuten het langste deel van de cantate. Een ogenschijnlijk vredige, stromende melodie van de traverso en viool leidt ons naar de virtuoze en plezierige tenorpartij. De muzikale lijn zit vol ellenlange melismen, notenreeksen op één lettergreep, die het vluchtige karakter van het leven moeten uitdrukken. Bach, meester van de muzikale truc, laat ons tegen het einde zelfs enigszins ongeduldig worden: de vele herhalingen en de terugkeer van het ritornello zouden je zomaar op de zenuwen kunnen werken.
Na een kort alt-recitatief volgt nog een spectaculaire aria, een ‘dodendans’, zoals hij door muziekwetenschappers is beschreven. De bas ontraadt de luisteraar om zijn hart aan de materiële wereld te verkopen. De dansritmes en de ongestuurde harmonieën in de hoekige hobopartijen suggereren de valsheid van de wereld. De gelovige moet in plaats daarvan zijn hoop op God richten. In een puntig, moreel geïnspireerd recitatief benadrukt de sopraan daarna nogmaals hoe tijdelijk de aardse wereld is. Een slotkoraal dat nog geen minuut duurt, en de koraalmelodie uit het openingskoor eenvoudig herhaalt, kijkt de eindigheid van de wereld recht in de ogen, maar eindigt met de eeuwigheid van godsvrucht: “Wie God vreest, blijft eeuwig staan.”
- BWV
- 26
- Titel
- Ach wie flüchtig, ach wie nichtig
- Instrument
- alt, bas, sopraan, tenor
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1724
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- Michael Franck (ca 1650/1652)
- Bestemming
- 24e zondag na Trinitatis
- Eerste uitvoering
- 19 november 1724
Ter nagedachtenis aan
De heer Duan-Fang Wang en mevrouw Shu-Chao Lin Wang
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Ach wie flüchtig, ach wie nichtig
ist der Menschen Leben!
Wie ein Nebel bald entstehet
und auch wieder bald vergehet,
so ist unser Leben, sehet!
2. Arie (Tenor)
So schnell ein rauschend Wasser schießt,
so eilen unser Lebenstage.
Die Zeit vergeht, die Stunden eilen,
wie sich die Tropfen plötzlich teilen,
wenn alles in den Abgrund schießt.
3. Rezitativ (Alt)
Die Freude wird zur Traurigkeit,
die Schönheit fällt als eine Blume,
die größte Stärke wird geschwächt,
es ändert sich das Glücke mit der Zeit,
bald ist es aus mit Ehr und Ruhme,
die Wissenschaft und was ein Mensche dichtet,
wird endlich durch das Grab vernichtet.
4. Arie (Bass)
An irdische Schätze das Herze zu hängen,
ist eine Verführung der törichten Welt.
Wie leichtlich entstehen verzehrende Gluten,
wie rauschen und reißen die wallenden Fluten,
bis alles zerschmettert in Trümmern zerfällt.
5. Rezitativ (Sopran)
Die höchste Herrlichkeit und Pracht
umhüllt zuletzt
des Todes Nacht.
Wer gleichsam als ein Gott gesessen,
entgeht dem Staub und Asche nicht,
und wenn die letzte Stunde schläget,
daß man ihn zu der Erde träget,
und seiner Hoheit Grund zerbricht,
wird seiner ganz vergessen.
6. Choral
Ach wie flüchtig, ach wie nichtig
sind der Menschen Sachen!
Alles, alles, was wir sehen,
das muß fallen und vergehen.
Wer Gott fürcht, bleibt ewig stehen.
Vertaling
1. Koor
Ach hoe vluchtig, ach, hoe nietig
is het leven van de mensen!
Zoals een nevel snel ontstaat
en ook weer snel verdwijnt,
zo is ons leven, kijk maar!
2. Aria (tenor)
Zo snel als ruisend water stroomt,
zo snellen onze levensdagen voort.
De tijd gaat voorbij, de uren vliegen,
zoals druppels plotseling uiteenspatten
als alles in de afgrond stort.
3. Recitatief (alt)
Vreugde verandert in droefheid,
schoonheid verlept als een bloem,
de grootste kracht wordt zwakheid,
geluk slaat om in de loop van de tijd,
aan eer en roem komt al snel een eind,
kennis en alles wat een mens bedenkt
wordt uiteindelijk door het graf vernietigd.
4. Aria (bas)
Je hart verpanden aan aardse schatten,
dat is de verleiding van de dwaze wereld.
Hoe gemakkelijk ontstaan er verterende vuren,
hoe ruist en kolkt het golvende water,
totdat alles verbrijzeld in puin valt.
5. Recitatief (sopraan)
Ook de grootste luister en pracht
worden uiteindelijk omhuld
door de nacht van de dood.
Ook een hooggeplaatste
ontsnapt niet aan stof en as
en als zijn laatste uur slaat
en hij ten grave wordt gedragen
en de basis voor zijn aanzien verbrokkelt,
wordt hij volkomen vergeten.
6. Koraal
Ach, hoe vluchtig, ach, hoe nietig
zijn de dingen van de mensen!
Alles, alles wat wij zien
moet vallen en vergaan.
Wie God vreest blijft eeuwig staan.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 21 november 2024
-
- Opnamedatum
- 30 mei 2023
-
- Locatie
- Grote Kerk, Naarden
-
- Viool en leiding
- Shunske Sato
-
- Sopraan
- Griet De Geyter
-
- Alt
- Franz Vitzthum
-
- Tenor
- Guy Cutting
-
- Bas
- Felix Schwandtke
-
- Ripiënisten sopraan
- Marta Paklar, Amelia Berridge
-
- Ripiënisten alt
- Sofia Gvirts, Bernadett Nagy
-
- Ripiënisten tenor
- João Moreira, Immo Schröder
-
- Ripiënisten bas
- Matthew Baker, Donald Bentvelsen
-
- Viool 1
- Lidewij van der Voort, Kano Imada, Mayumi Sargent Harada
-
- Viool 2
- Lucia Giraudo, Alyssa Wright, Andrew Wong
-
- Altviool
- Anneke van Haaften, Esther van der Eijk
-
- Cello
- Lucia Swarts, Anne-Linde Visser
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Traverso
- David Westcombe
-
- Hobo
- Rodrigo Lopez Paz, Katharina Verhaar, Esther van der Ploeg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Hoorn
- Christopher Price
-
- Orgel
- Bart Naessens
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee, Ernst Coutinho
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Martin Struijf, Bjorn Tiebout, Tom de Beer, Jesper Blok
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Grip
- Jordi Kooij, Joey Marcoux
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Datahandling
- Ruben Kuyl
-
- Projectmanager NEP
- Ron Vermeulen
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Wietske Hovingh
-
- Ter nagedachtenis aan
- De heer Duan-Fang Wang en mevrouw Shu-Chao Lin Wang, die hun kinderen en kleinkinderen de liefde voor muziek hebben nagelaten
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!