Jesu, der du meine Seele
BWV 354 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Christoph Prégardien
Grote Kerk, Alkmaar
Achter de muziek
Van Daphnis naar Jezus
Net als in Bachs cantates is ook in koralen de scheidslijn tussen wereldlijk en geestelijk vaak poreus
We kennen een hele reeks aan los overgeleverde koraalmelodieën die door Bach van akkoorden zijn voorzien. Jesu, der du meine Seele lijkt de zoveelste tekst waarin standaard Lutherse theologie in poëzie wordt omgezet: Christus leed en stierf voor onze zonden. Toch is dat niet het hele verhaal. De tekst van dit lied werd geschreven door Johann Rist (1607-1667), dichter en toneelschrijver, oprichter van een literair genootschap en geïnteresseerd in wiskunde, geneeskunde en de wereld.
De melodie die Bach voor Jesu, der du meine Seele gebruikte, is niet de melodie waarmee Rist het lied in eerste instantie zijn tekst publiceerde. Wél is het een melodie die mogelijk ook door Rist werd gemaakt en die bekend werd in combinatie met een strofisch toneellied van Rist:
Daphnis gieng für wenig Tagen
über die begrünten Heid
Heimlich fing er an zu klagen
bey sich selbst sein schweres Leid.
Stapje voor stapje werd dat een kerklied. In 1652 verscheen in een religieus toneelstuk een lied over de liefde voor Christus. De tekst daarvan was duidelijk gebaseerd op Rists gedicht, want de rijmklanken waren ongewijzigd overgenomen (“Als ich gar für wenig Tagen, schwebend in gross Traurigkeit, etc.”). Ongetwijfeld werd het ook op de bijbehorende melodie gezongen. Nog weer later werd de melodie met Rists liedtekst Jesu der du meine Seele gecombineerd. Bach nam dit lied – tekst en melodie – bijvoorbeeld voor het openingskoor van een cantate (BWV 78) en gebruikte het ook in dit losse koraal BWV 354, dat wellicht onderdeel is geweest van een verloren cantate.
- BWV
- 354
- Titel
- Jesu, der du meine Seele
- Genre
- koralen
- Tekstdichter
- Johann Rist (1641)
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Jesu, der du meine Seele
hast durch deinen bittern Tod
aus des Teufels finstern Höhle
und der schweren Seelennot
kräftiglich herausgerissen
und mich solches lassen wissen
durch dein angenehmes Wort,
sei doch itzt, o Gott, mein Hort!
Vertaling
Jezus, die mijn ziel
door uw bittere dood
uit de duistere grot van de hel
en uit de zware zielenood
krachtig hebt weggetrokken
en mij dat hebt laten weten
door uw weldadige woord,
wees toch nu, o God, mijn toevlucht!
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 6 januari 2022
-
- Opnamedatum
- 28 februari 2019
-
- Locatie
- Grote Kerk, Alkmaar
-
- Dirigent
- Christoph Prégardien
-
- Sopraan
- Lucia Caihuela, Maria Valdmaa, Klaartje van Veldhoven, Lauren Armishaw, Orlanda Velez Isidro, Marjon Strijk
-
- Alt
- Marine Fribourg, Elsbeth Gerritsen, Eimi Witmer, Inga Schneider, Bart Uvyn, Laura Lopes
-
- Tenor
- Guy Cutting, Immo Schröder, David Lee, Adriaan de Koster, Yves Van Handenhove, Diederik Rooker
-
- Bas
- Drew Santini, Matthew Baker, Martijn de Graaf Bierbrauwer, Donald Bentvelsen, Michiel Meijer, Joep van Geffen
-
- Orgel
- Siebe Henstra
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Martin Struijf, Jesper Blok, Wesley Schipper
-
- Licht
- Zen Bloot, Patrick Galvin, Fiona Verkleij, Henry Rodgers
-
- Regieassistent
- Stefan Ebels
-
- Beeldtechniek
- Justin Mutsaers
-
- Projectmanager team
- Ron Vermeulen
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Imke Deters, Marco Meijdam
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!