Dir, dir Jehova, will ich singen
BWV 452 uitgevoerd door Charles Daniels,
Mieneke van der Velden, Menno van Delft en Fred Jacobs
in het Huis Bartolotti, Amsterdam
Achter de muziek
Hogere stemvorming
Dit lied over zingen is een unicum
In een wereld van smeken en zuchten, altijd maar gericht op het (ons) einde, waren ronduit opgewekte liederen zeldzaam. Dit lied over zingen is wellicht zelfs een unicum, met zijn parallellen in de psalmen. In zes coupletten wordt de verhouding tussen vader-leraar en kind-gelovige uitgewerkt, nu eens niet puur een relatie van zonde, boete en verlossing, maar van klankschoonheid en oprechte muziek, recht uit het hart. Misschien kopieerde Bach juist vanwege die thematiek een versie van dit lied in Anna Magdalena’s tweede Notenbüchlein?
Musicalisches Gesang-Buch G.C. Schemelli
Liedboeken voor privégebruik waren in de achttiende eeuw een belangrijke tool voor eenvoudige, huiselijke devotie. Zo verschenen van Johann Freylinghausens Geistreiches Gesangbuch maar liefst 17 edities tussen 1704 en 1734. Twee jaar later lanceerde piëtist Georg Christian Schemmel alias Schemelli zijn eigen gezangboek met niet minder dan 954 gezangen, waarvan 69 met melodie, tekstbegin en baslijn. Om de concurrentie voorbij te streven, betrok hij misschien wel de beroemdste muziekconsulent ooit, én de muziekleraar van zijn zoontje: Bach. Van de 21 originele melodieën in de bundel (BWV 439-509) worden er na intensief onderzoek nog maar drie met zekerheid toegeschreven aan de Thomascantor: BWV 452, 478 en 505; de andere zijn begeleidingen, herwerkingen en verbeteringen. Bachs precieze rol in Schemelli’s Gesangbuch zal wel altijd een mysterie blijven.
- BWV
- 452
- Titel
- Dir, dir Jehova, will ich singen
- Instrument
- tenor
- Genre
- liederen en aria's
- Serie
- Schemelli’s Musicalisches Gesang-Buch
- Jaartal
- 1722-1725
- Stad
- Köthen/Leipzig
Met steun van
Stichting Elise Mathilde Fonds
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Dir, dir Jehova will ich singen;
denn wo ist doch ein solcher Gott wie du?
Dir will ich meine Lieder bringen,
ach, gib mir deines Geistes Kraft dazu,
dass ich es tu im Namen Jesu Christ,
so wie es dir durch ihn gefällig ist.
Zeuch mich, o Vater, zu dem Sohne,
damit dein Sohn mich wieder zieh zu dir;
dein Geist in meinem Herzen wohne
und meine Sinne und Verstand regier,
dass ich den Frieden Gottes schmeck und fühl
und dir darob im Herzen sing und spiel.
Verleih mir, Höchster, solche Güte,
so wird gewiss mein Singen recht getan
so klingt es schön in meinem Liede,
und ich bet dich im Geist und Wahrheit an
so hebt dein Geist mein Herz zu dir empor,
dass ich dir Psalmen sing im höhern Chor.
Denn der kann mich bei dir vertreten
mit Seufzern, die ganz unaussprechlich sind,
der lehret mich recht gläubig beten,
gibt Zeugnis meinem Geist,
dass ich dein Kind und ein Miterbe Jesus Christi sei,
daher ich Abba! Lieber Vater schrei.
Wohl mir, dass ich dies Zeugnis habe,
darum bin ich voller Trost und Freudigkeit
und weiß, dass alle gute Gabe,
die ich von dir verlange jederzeit,
die gibst du und tust überschwänglich mehr
als ich verstehe, bitte und begehr.
Wohl mir, ich bitt in Jesu Namen,
der mich zu deiner Rechten selbst vertritt,
in ihm ist alles Ja und Amen,
was ich von dir im Geist und Glauben bitt:
Wohl mir, Lob Dir! itzt und in Ewigkeit,
dass du mir schenkest solche Seligkeit.
Vertaling
Tot u, tot u Jehova, wil ik zingen,
want wie is een God als gij?
U wil ik mijn liederen brengen,
ach, geef mij daarvoor de kracht van uw geest,
zodat ik het doe in de naam van Jezus Christus,
zoals het u door hem behaagt.
Trek mij, o vader, naar de zoon toe,
opdat uw zoon mij weer naar u toe trekt,
laat uw geest in mijn hart wonen
en over mijn zintuigen en mijn verstand regeren,
zodat ik de vrede van God proef en voel
en daarover in mijn hart voor u zing en speel.
Schenk mij, Hoogste, die goedheid,
dat zal mijn zingen zeker bevorderen,
dan heeft mijn lied een mooie klank,
en ik aanbid u in geest en waarheid,
dan heft uw geest mijn hart naar u op,
zodat ik psalmen voor u zing in het hogere koor.
Want die kan mij bij u vertegenwoordigen
met onuitsprekelijke verzuchtingen,
die leert mij gelovig te bidden,
vertelt mijn geest dat ik uw kind ben
en een erfgenaam van Jezus Christus,
waardoor ik Abba! Lieve vader! kan roepen.
Gezegend ben ik dat ik dit mag leren,
daarom ben ik getroost en verheugd
en ik weet: alle goede gaven
die ik altijd van u vraag
geeft u mij en u doet veel en veel meer
dan ik kan begrijpen, vragen en verlangen.
Gezegend ben ik, ik bid in de naam van Jezus,
die mij zelf vertegenwoordigt aan uw rechterhand,
in hem is alles ja en amen
wat ik u smeek in geest en geloof:
Gezegend ben ik, lof zij u, nu en in eeuwigheid
dat u mij die zaligheid schenkt.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 3 februari 2022
-
- Opnamedatum
- 12 mei 2018
-
- Locatie
- Huis Bartolotti, Amsterdam
-
- Tenor
- Charles Daniels
-
- Viola da gamba
- Mieneke van der Velden
-
- Klavecimbel
- Menno van Delft
-
- Theorbe
- Fred Jacobs
-
- Regie, camera en licht
- Gijs Besseling
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera, licht
- Nina Badoux
-
- Camera en lichtassistentie
- Eline Eestermans
-
- Interview
- Onno van Ameijde, Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Marco Meijdam
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
-
- Met steun van
- Stichting Elise Mathilde Fonds
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!