Pièce d'Orgue
BWV 572 uitgevoerd door Leo van Doeselaar
Sint-Catharinakerk, Hamburg
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Veni, vidi, vici
Jaagde Bach Louis Marchand de stuipen toen hij de Franse orgelstijl naar zijn hand zette?
Deze majestueuze oefening in de Franse stijl ontstond vóór 1717. In diezelfde tijd kopieerde Bach het Livre d’Orgue uit 1700 van de Franse organist en componist Nicolas de Grigny. Zo wilde hij zich de Franse stijl eigen maken. Hoe hij die stijl vervolgens naar zijn hand zette in het Pièce d’Orgue is even bewonderenswaardig als verbijsterend. De drie delen, geheel in stijl achtereenvolgens Très vitement, Gravement en Lentement genaamd, geven het werk alleen een schijn van driedeligheid, en zijn bovendien niet allemaal even Frans als je zou verwachten. In werkelijkheid draait het hier om het overdonderende middendeel, bedoeld om te spelen met alle registers open (Grand Plein Jeu), zoals gebruikelijk in vergelijkbare stukken van Franse organisten. Voorafgaand klinkt een kort nerveus riedelend voorspel en afsluitend een haast neurotische coda. De drie delen samen zouden evengoed als één vrije fantasie kunnen worden opgevat, en onder die titel is dit stuk in een van zijn versies ook inderdaad overgeleverd.
Het Pièce d´Orgue is uniek in Bachs oeuvre. Zou het alleen een oefening zijn in de Franse stijl of zou er wellicht een verband kunnen bestaan met de klavierwedstrijd die in Dresden in de herfst van 1717 zou plaatsvinden? Bach zou daar zijn krachten meten met de in Duitsland rondreizende Franse virtuoos en ijdeltuit Louis Marchand. Het feest ging niet door, naar verluidt nadat de Franse klavierleeuw in het geniep van Bachs voorbereiding getuige was geweest. Hij nam flux de benen en Bach verzorgde vervolgens in zijn eentje een optreden voor het nieuwsgierige gezelschap.
Gegevens over de gespeelde werken ontbreken, maar Bachs necrologie spreekt over een duel in de improvisatiekunst en noemt als locatie een huiskamer. Het klavecimbel lijkt dus aannemelijker als strijdwapen dan het orgel. Maar is het zo ondenkbaar dat Bach, ter voorbereiding van zijn treffen, een Frans georiënteerd ‘hommage’ aan zijn tegenstander heeft voorbereid? Dat het stuk, hád Marchand het gehoord, hem de stuipen op het lijf zou hebben gejaagd, is in elk geval volstrekt denkbaar…
- BWV
- 572
- Titel
- Pièce d'Orgue
- Bijnaam
- Fantasie in G groot
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- Vóór 1717
- Stad
- Weimar
- Bijzonderheden
- Bach herzag het stuk in Leipzig.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 18 december 2015
-
- Opnamedatum
- 22 oktober 2014
-
- Locatie
- Sint-Catharinakerk, Hamburg
-
- Organist
- Leo van Doeselaar
-
- Orgel
- Verschillende bouwers van de 15de tot de 19de eeuw. Restauratie: Flentrop 2013
-
- Regie
- Jan Van den Bossche
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera-assistenten
- Andreas Grotevent, Lucas Lütz
-
- Muziekproductie, -montage en -mix
- Holger Schlegel
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Met dank aan
- Vadim Dukart, Andreas Fischer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!