Vater unser im Himmelreich
BWV 737 uitgevoerd door Bart Jacobs
Sint-Bavokerk, Haarlem
Achter de muziek
Ingetogen en tijdloos
Met zijn registratie onderstreept Bart Jacobs het vocale karakter
Vater unser im Himmelreich is Luthers uitleg van het Onze Vader: het enige gebed dat rechtstreeks van Jezus zelf kwam en dat daarom nog altijd een bijzondere plek heeft in het Christendom. Behalve als gezang tijdens de communie was Vater unser im Himmelreich in Bachs tijd ook verbonden aan zondag Rogate, de vijfde zondag na Pasen en dus ook de zondag voorafgaand aan Hemelvaart. Traditioneel trokken dan processies door de velden.
Van de vier verschillende orgelbewerkingen die Bach van dit koraal maakte, is dit de meest ingetogene en tijdloze. Het stuk is geschreven in de stile antico – de ‘oude’, vocale, polyfone zestiende-eeuwse compositiestijl.
Bart Jacobs benadrukt dat archaïsche karakter hier met het zink-register. Naam en klankkleur verwijzen naar de zink of cornetto, een zestiende-eeuws blaasinstrument. Met deze registratie klinkt het orgel als een koperblaasensemble uit de Renaissance.
En juist dat past goed bij dit stuk. Want misschien gebruikte Bach hier wel de ‘oude stijl’ om te benadrukken dat het Vater unser im Himmelreich een gebed is. Een gebed impliceert immers woorden, gedacht, gesproken of gezongen. En in feite is deze bewerking een vierstemmig motet in de oude stijl: je zou het stuk zonder problemen geheel gezongen kunnen uitvoeren. Alleen een enkele wat gewaagdere harmonie hier en daar verraadt dan nog dat dit niet echt een motet uit Luthers tijd is.
Orgel
Deze opname is gemaakt op het beroemde Müller-orgel in de Grote of Sint-Bavokerk in Haarlem. Het is een zeer bijzonder instrument uit 1738. Zowel Georg Friedrich Händel als Wolfgang Amadeus Mozart reisden naar Haarlem af om dit orgel te bespelen! Händel was erg gecharmeerd van het bijzondere Vox Humana-register. Het orgel telt ruim 5000 pijpen, verdeeld over 64 registers, en heeft drie manualen en pedaal.
- BWV
- 737
- Titel
- Vater unser im Himmelreich
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- onbekend
- Stad
- Arnstadt?/Weimar?
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 24 maart 2017
-
- Opnamedatum
- 22 september 2016
-
- Locatie
- Sint-Bavokerk, Haarlem
-
- Organist
- Bart Jacobs
-
- Orgel
- Christian Müller, 1738
-
- Regie
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage -en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Bas Wielenga, Jeroen Simons
-
- Licht
- Gregoor van de Kamp
-
- Interview
- Onno van Ameijde, Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!