Fantasia in g klein
BWV 917 uitgevoerd door Bertrand Cuiller
in het Huis Bartolotti, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Doordachte polyfonie
Bach houdt zich aan de oude, contrapuntisch doorwrochte variant
De term fantasia slaat in de zeventiende eeuw vooral op de ongebondenheid aan een tekst of een vaste melodie. Verder hielden de composities zich vaak aan de strenge regels van het contrapunt. Pas later werd de term ook voor meer semi-geïmproviseerde composities gebruikt. Bach houdt zich in deze Fantasia in g klein aan de oude, contrapuntisch doorwrochte variant. Dat wordt ook al gesuggereerd door de geleerde titel in het Latijn die in sommige manuscripten te vinden is: Fantasia duobus subiectis.
Bach schreef deze Fantasia in zijn jonge jaren, toen hij nog erg onder de invloed stond van de zeventiende-eeuwse klaviertraditie. De Latijnse titel heeft het overigens over twee thema’s, maar de compositie kent er drie. Mogelijk bedoelt Bach twee tegenthema’s, die dus aan het niet meegetelde hoofdthema toegevoegd worden.
De korte en onstuimige inleiding doet een beetje aan een toccata denken. Daarna begint de doordachte polyfonie. De drie thema’s zijn erg verschillend en klinken alle drie vanaf het begin. Verder is het een schoolvoorbeeld van omkeerbaar contrapunt. Dat wil zeggen dat de thema’s op verschillende manieren ‘gestapeld’ kunnen worden. Het thema dat eerst in de bovenstem te horen was, kan bijvoorbeeld ook de bas worden, of een middenstem. Wellicht is het een compositie-oefening, zegt Bertrand Cuiller. Of het zou ook een prelude kunnen zijn voor een werk dat verloren is gegaan. Als losstaand werk is het moeilijk te verklaren.
Opnamelocatie: het Huis Bartolotti
Deze opname is gemaakt in het Huis Bartolotti, Herengracht 170 en 172. In het achterhuis van nr. 170 woonde en werkte van 1974 tot aan zijn dood in 2012 klavecinist, organist en dirigent Gustav Leonhardt. Leonhardt was een van de pioniers van de oudemuziekpraktijk in Nederland en is als docent en inspiratiebron bepalend geweest voor veel klavecinisten.
Het Huis Bartolotti is een van de meest imposante panden in de Amsterdamse Grachtengordel. Het werd omstreeks 1620 als woonhuis gebouwd in opdracht van de schatrijke zakenman Willem van den Heuvel, die veel geld had geërfd van een kinderloze aangetrouwde oom die uit Bologna kwam en Giovanni Battista Bartolotti heette. Het ontwerp, in Hollandse Renaissance-stijl, was hoogstwaarschijnlijk afkomstig van de Amsterdamse stadsarchitect Hendrick de Keyser.
Door de eeuwen heen onderging het huis een splitsing en verschillende moderniseringen. Prachtige historische versieringen van de verschillende renovaties zijn nog steeds zichtbaar. Het Huis Bartolotti kwam in twee delen in bezit van Vereniging Hendrick de Keyser, die er thans haar kantoor heeft.
- BWV
- 917
- Titel
- Fantasia in g klein
- Bijnaam
- Fantasia duobus subiectis
- Instrument
- klavecimbel
- Genre
- klavierwerken
- Jaartal
- vóór 1708
- Stad
- Arnstadt
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 2 maart 2018
-
- Opnamedatum
- 27 mei 2017
-
- Locatie
- Huis Bartolotti, Amsterdam
-
- Klavecinist
- Bertrand Cuiller
-
- Klavecimbel
- Bruce Kennedy, 1989 naar Michael Mietke
-
- Regie, camera en beeldmontage
- Gijs Besseling
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Muziekmontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera en licht
- Danny Noordanus
-
- Datahandling
- Eline Eestermans
-
- Interview
- Jan Van den Bossche
-
- Productie
- Jessie Verbrugh, Marco Meijdam
-
- Met dank aan
- Vereniging Hendrick de Keyser
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!