Viola da gamba sonate nr. 2 in D groot

Viola da gamba sonate nr. 2 in D groot

BWV 1028 uitgevoerd door
Mieneke van der Velden en Benjamin Alard
Paushuize, Utrecht

  • Menu
  • 1. Adagio
  • 2. Allegro
  • 3. Andante
  • 4. Allegro

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

Van vader op zoon

Voor wie schreef Bach deze virtuoze gambapartij?

Al bij de eerste noten is het duidelijk: Bach schreef dit stuk voor een gambist van de bovenste plank. De muzikale en technische eisen stijgen ver uit boven het gemiddelde. Ook de klavecinist moet een doorgewinterd musicus zijn geweest, maar naar hem hoeven we niet lang te zoeken: Bach heeft deze partij naar alle waarschijnlijkheid zelf uitgevoerd. Waarschijnlijk dateert deze sonate uit Leipzig. Het klavecimbel neemt zowel de bovenstem als de begeleiding voor zijn rekening en Bach probeerde dit soort nieuwigheden vooral daar. Tussen 1729 en 1739 bracht hij in Leipzig met zijn collegium musicum in het koffiehuis van Zimmermann veel instrumentale muziek in première, bij voorkeur met bevriende musici, leerlingen en familie.

De vraag is wie de virtuoze gambapartij gespeeld zou kunnen hebben. De beste kandidaat was eerder Christian Ferdinand Abel, een gambist die speelde in het Köthense ensemble dat Bach leidde tussen 1717 en 1723. Maar dat was toen deze sonate nog aanzienlijk vroeger werd gedateerd. Nu steeds meer musicologen ervan overtuigd raken dat dit werk in Leipzig werd geschreven, lijkt deze tijdgenoot en goede vriend van Bach geen optie. Hij volgde Bach namelijk op als kapelmeester in Köthen en werd daar in vermoedelijk 1737 ook begraven, en hij is waarschijnlijk nooit in Leipzig geweest.

Dat ligt anders voor zijn veertienjarige zoon Carl Friedrich Abel, een aankomend gambist die in 1737 aan de Thomasschool in Leipzig kwam studeren. Onder Bachs vleugels ontwikkelde hij zich tot een voortreffelijk musicus en componist, om in 1743 door zijn mentor aan een baan te worden geholpen in de beroemde hofkapel van Dresden. Later vertrok deze Abel naar Londen, waar hij veelvuldig samenwerkte met Bachs zoon Johann Christian. In Engeland componeerde Abel ook een respectabel oeuvre bij elkaar van behalve symfonieën en concerten ook tientallen prachtige gambawerken.

Zeker weten we niets, maar zijn hechte connectie met de familie Bach en zijn grote talent bestempelen Carl Friedrich tot dé kandidaat-uitvoerder van de Sonate voor gamba in D groot

BWV
1028
Titel
Sonate voor klavecimbel en viola da gamba in D groot
Instrument
viola da gamba, klavecimbel
Genre
kamermuziek
Jaartal
1737-39?
Stad
Leipzig

Met steun van

The Howell Pack

Achtergrondvideo's

Gambiste Mieneke van der Velden

“Deze viola da gamba heeft een zilveren klank.”

Gambiste Mieneke van der Velden

“In deze korte documentaire vertelt gambiste Mieneke van der Velden over de bijzondere eigenschappen van de viola da gamba en hoe het instrument zich onderscheidt van andere strijkinstrumenten zoals de cello of contrabas.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    1 april 2016
  • Opnamedatum
    1 maart 2015
  • Locatie
    Paushuize, Utrecht
  • Gambiste
    Mieneke van der Velden
  • Klavecinist
    Benjamin Alard
  • Viola da gamba
    Antoine Despont, 1617
  • Klavecimbel
    Joel Katzman naar Joannes Couchet, ca. 1650
  • Cameraregie en montage
    Lucas van Woerkum
  • Muziekopname, -montage en mix
    Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
  • Camera
    Robert M. Berger
  • Camera-assistentie
    Stef van Wijk, Uriel Matahelumual
  • Grip
    Jeroen de Haan, Thijme de Zoet
  • Licht
    Zen Bloot
  • Licht-assistentie
    Thomas Jeninga
  • Interview
    Onno van Ameijde
  • Productie concert
    Erik van Lith
  • Productie opname
    Jessie Verbrugh
  • Met dank aan
    Lex Martens en Provincie Utrecht
  • Met steun van
    The Howell Pack

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!