Vioolconcert in a klein
BWV 1041 uitgevoerd door Shunske Sato
en de Nederlandse Bachvereniging
Radio Kootwijk
Achter de muziek
Hét vioolconcert
Dit is zo’n beetje het eerste concert wat je tegenkomt als violist met talent
Velen zullen dit Vioolconcert in a klein meteen herkennen, misschien zelfs met een specifieke violist in herinnering. In tegenstelling tot veel van Bachs andere werken is het nooit helemaal van het repertoire verdwenen. Eind achttiende eeuw circuleerde het al in Berlijn, en dat bleef zo. In december 1840 vroeg Felix Mendelssohn als voorbereiding op een reeks ‘historische concerten’ met het Gewandhausorkest in Leipzig aan zijn zus Fanny in Berlijn om kopieën van dit concert. In januari 1841 stuurde ze hem de muziek. Het werk werd uiteindelijk niet in de concertreeks uitgevoerd, maar de concertmeester van het Gewandhausorkest, Ferdinand David (1810-1873), kreeg de partituur op 19 januari van Mendelssohn als geschenk (het handschrift is nu in de Verenigde Staten).
Mendelssohn was in 1838 met deze concerten met ‘oude muziek’ begonnen, maar hij was niet de eerste. Al in 1824 deed dirigent Peter Joseph von Lindpaintner (1791-1856) in Stuttgart hetzelfde. In 1838 volgende daar een tweede reeks, in reactie op Mendelssohns concerten. Zo werd Bachs Vioolconcert in a klein op 4 december in Stuttgart gespeeld door de uitmuntende violist Bernhard Molique (1802-1869). De muziek werd voor het eerst gedrukt in 1852. Dat leidde tot nieuwe uitvoeringen. Op 31 maart 1860, Bachs verjaardag, speelde Julius Eichberg (1824-1893) het concert voor het eerst in de Verenigde Staten. Een recensent betreurde de keuze: “Bachs concerto mag dan geleerd zijn, maar het is erg zwaar en ongeïnspireerd”. Jammer dat zo’n goede violist als Eichberg zulke “ouderwetse composities” speelde “die niets te bieden hebben behalve hun oudheid”.
In april 1945, in de donkerste oorlogsdagen, maakte de Nazi-tegenstander van het eerste uur Adolf Busch (1891-1952) een ontroerende opname van het concert in een voormalige Duitse bierhal (!) in New York, waarmee hij Bach uit handen van de Nazi’s lijkt te willen redden. Zo maakt iedere violist en iedere generatie zich het concert opnieuw eigen. “Dit concert is zo’n beetje het eerste concert dat je tegenkomt als kleine violist met talent”, aldus artistiek leider en concertmeester van de Bachvereniging, Shunske Sato. “Het is lang geleden dat ik deze muziek voor het eerst op mijn lessenaar had staan. In de afgelopen jaren, dankzij de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk, heeft dit concert zich enorm verdiept in mijn geest – het is groter en belangrijker geworden. Ik heb Bachs taal steeds beter leren kennen, een instinct voor zijn muziek ontwikkeld.”
- BWV
- 1041
- Titel
- Concert in a klein
- Instrument
- viool
- Genre
- orkestwerken
- Jaartal
- rond 1720?
- Stad
- Köthen
Met steun van
Eleven Floawers Foundation
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 18 maart 2021
-
- Opnamedatum
- 16 mei 2019
-
- Locatie
- Radio Kootwijk
-
- Viool en leiding
- Shunske Sato
-
- Viool 1
- Pieter Affourtit
-
- Viool 2
- Lidewij van der Voort
-
- Altviool
- Femke Huizinga
-
- Cello
- Lucia Swarts
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee, Lucas van Eck
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Gijs Besseling, Onno van Ameijde, Nina Badoux
-
- Camera-assistent en datahandling
- Indra Besenbun
-
- Licht
- Zen Bloot, Henry Rodgers, Fiona Verkleij
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Beeldmontage
- Onno van Ameijde
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
-
- Met steun van
- Eleven Floawers Foundation
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!