Herr Jesu Christ, dich zu uns wend
BWV 726 uitgevoerd door Leo van Doeselaar
Sint-Catharinakerk, Hamburg
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Ultrakort en exotisch
Bach lijkt hier expres de kerkenraad te treiteren
In minder dan een minuut is het voorbij, deze merkwaardige koraalbewerking. Zonder omhaal wordt de melodie ingezet en tot het eind uitgespeeld, wat erop duidt dat dit stukje gewoon bedoeld was om de gemeente te begeleiden. Toch worden binnen dit ultrakorte tijdsbestek de vier melodieregels ook nog eens afgewisseld met tussenspelen van quasi-geïmproviseerde notenslierten. Zoals Leo van Doeselaar ook vertelt in het interview, is de functie hiervan onduidelijk; ze helpen de kerkganger in elk geval niet bij het vinden van de volgende toon die moet worden ingezet. Ook de harmonisaties van de koraalfragmenten zelf zijn curieus: de vreemdste dissonanten verstoren de tussentijdse slotakkoorden, waardoor het stuk exotische trekjes krijgt.
Het is de vraag of de gelovigen zich bij het zingen van zo’n simpele deun echt lieten afleiden door dit soort malligheden in de begeleiding, zoals de kerkenraad van Arnstadt in 1706 beweerde. Toch moeten de bestuurders beslist dit soort koraalvoorspelen op het oog hebben gehad toen ze zich beklaagden over de vele vreemde noten die Bach door zijn muziek strooide. Ook het geklaag dat hun jonge organist veel te kort preludeerde, nadat hij eerder juist het verwijt had gekregen dat hij zijn voorspelen veel te lang te rekte, passen naadloos op deze compositie.
Dat Bach in Arnstadt vaker last kon hebben van onaangepast gedrag wisten we al. Een vechtpartij met een fagottist, illegale uitstapjes naar de wijnkelder en vreemd damesbezoek onder werktijd zijn er voorbeelden van. Maar dat hij zich wellicht ook kon verkneukelen als de kerkenraad zich in bochten wrong om de juiste formulering te vinden voor hun muzikale onvrede, geeft de duistere kant van zijn persoon nog meer reliëf. Terwijl de kerkenraad ‘viele wunderliche variationes’ en zelfs een ‘tonum peregrinum’ in zijn koralen meende te ontwaren (wat hier überhaupt mee wordt bedoeld, is niet meer met zekerheid te zeggen), moet Bachs achting voor zijn werkgevers tot een dieptepunt zijn gedaald. Dat de angry young man een jaar later naar Mühlhausen verkaste, moet voor alle partijen een zegen geweest zijn.
- BWV
- 726
- Titel
- Herr Jesu Christ, dich zu uns wend
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- ca. 1706-1707
- Stad
- Arnstadt?
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 8 juli 2016
-
- Opnamedatum
- 21 oktober 2014
-
- Locatie
- Sint-Catharinakerk, Hamburg
-
- Organist
- Leo van Doeselaar
-
- Orgel
- Verschillende bouwers van de 15de tot de 19de eeuw. Reconstructie: Flentrop 2013
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Jan Van den Bossche
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera assistenten
- Andreas Grotevent, Lucas Lütz
-
- Muziekproductie, montage en mix
- Holger Schlegel
-
- Beeldmontage
- Jasper Verkaart
-
- Productie-assistentie
- Hanna Schreuders
-
- Met dank aan
- Vadim Dukart, Andreas Fischer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!