Vioolconcert in E groot
BWV 1042 uitgevoerd door Shunske Sato
en de Nederlandse Bachvereniging
Felix Meritis, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Vivaldi in Thüringen
Een Venetiaans concert met on-Italiaanse twist
Met een drieklank lost Bach een feestelijk openingssalvo, simpeler kan bijna niet. Hij kon het pakkende motief zo geleend hebben van zijn zeven jaar oudere Italiaanse collega Vivaldi, wiens muziek hij goed kende uit Weimar. Het Concert in E groot is lastig te dateren – door Bach zelf geschreven bronnen ontbreken, zoals zo vaak. Wellicht stamt het net als de ‘Brandenburgse’ concerten uit Köthen, een stralend hof waar instrumentale muziek de toon zette. Maar het zou ook kunnen dateren uit Leipzig, waar Bach vanaf 1730 de leiding had over het plaatselijke Collegium Musicum waarmee hij in het beroemde Café Zimmermann veel wereldlijke muziek uitvoerde. Hoe het ook zij, we mogen vermoeden dat het schamele aantal van twee overgeleverde vioolconcerten slechts het topje van de ijsberg was, en dat talloze andere orkestwerken zijn verdwenen of wachten op ontdekking.
Bach baseert zich op het Venetiaanse concerto-model in drie delen, maar met een eigen twist: elk deel heeft on-Italiaanse eigenaardigheid. Zo kreeg het Allegro een ABA-structuur, net als de meeste barokke aria’s, waarbij de eerste sectie na een contrasterend tweede deel rijk versierd terugkeert. En ook zoals in veel van Bachs aria’s maakt de solist zich al ‘voor zijn beurt’ los van het ensemble, kort anticiperend op zijn solo.
Waar voorbeeld Vivaldi zijn trage delen soms beperkte tot enkele akkoorden schrijft Bach een lang uitgesponnen ostinato met boven een herhalend basmotief een ragfijn strijkersbedje en een vrij vloeiende, melancholieke solomelodie. Shunske Sato vertelt uitgebreid over zijn ervaringen met dit deel in het interview.
Het slotdeel herneemt op het ritme van een passepied – een driedelige barokke dans - de uitbundige stemming van het begin. Het is een refrein met coupletten, een rondo, een vorm die zeldzaam is in concerten. De verhoudingen zijn perfect: het refrein en de coupletten bestaan uit zestien maten, behalve het laatste couplet, dat dubbel zo lang is. In die extra ruimte neemt Bach een afgelegen harmonisch pad, om na een adembenemend gat nog eenmaal het aanstekelijke thema te laten horen.
- BWV
- 1042
- Titel
- Concert in E groot
- Instrument
- viool
- Genre
- orkestwerken
- Jaartal
- Vóór 1730?
- Stad
- Köthen of Leipzig
- Bijzonderheden
- Bach bewerkte dit concert na 1733 voor klavecimbel, strijkers en continuo (BWV 1054).
Met steun van
Bachfonds van de Nederlandse Bachvereniging, Felix Meritis
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 25 december 2015
-
- Opnamedatum
- 19 mei 2015
-
- Locatie
- Felix Meritis, Amsterdam
-
- Viool en leiding
- Shunske Sato
-
- Viool 1
- Lucia Giraudo
-
- Viool 2
- Pieter Affourtit
-
- Altviool
- Anneke van Haaften
-
- Cello
- Lucia Swarts
-
- Contrabas
- James Munro
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Cameraregie en montage
- Lucas van Woerkum
-
- Muziekopname, -montage en -mix
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Camera
- Robert Berger, Simon Aarden, Maarten van Rossem
-
- Licht
- Zen Bloot, Patrick Galvin
-
- Camera assistentie
- Uriel Matahelumual
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Productie concert
- Erik van Lith
-
- Productie film
- Jessie Verbrugh
-
- Met steun van
- Bachfonds van de Nederlandse Bachvereniging, Felix Meritis
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!