Christen, ätzet diesen Tag
BWV 63 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Marcus Creed
Grote Kerk, Naarden
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Lofzang op de geboorte van Christus
Bach pakt in deze cantate feestelijk uit met een grote bezetting
Bachs groots opgezette cantate Christen, ätzet diesen Tag, BWV 63, met onder meer vier trompetten, drie hobo’s en pauken, klonk in 1723 op Eerste Kerstdag in Leipzig. Bach was daar toen een klein half jaar in dienst. Het was er dus zijn eerste Kerst. De cantate die hij uitvoerde was niet nieuw, maar meegebracht uit Weimar, waar Bach hem omstreeks 1714/1715 uitvoerde in de Advent.
Christen, ätzet diesen Tag ademt kracht en vertrouwen. Dat straalt al uit het feestelijke begin met trompetten die als herauten de genade van de komst van Jezus aankondigen, met snelle elkaar nabootsende inzetten, alsof koor en orkest niet kunnen wachten op die grote gebeurtenis.
Het woord ‘Gnade’ (barmhartigheid, genade) staat centraal in het hele stuk. Het komt vier keer voor: in het openingskoor, in de eerste aria (in feite een duet, net als de tweede aria), in het tweede recitatief en in het slotkoor. Dat tweede recitatief (So kehret sich nun heut) is het hart van de cantate, want precies het middendeel van het symmetrisch opgebouwde zevendelige werk. De tenor verwoordt hier met metaforische verwijzingen naar het oude testament waar het om gaat: verlossing en bevrijding van dood, angst en zonde. Met de terugkeer van de trompetten in het slotkoor besluit Bach zijn lofzang op het vervullen van de belofte van de langverwachte geboorte van Christus in stijl.
- BWV
- 63
- Titel
- Christen, ätzet diesen Tag
- Instrument
- alt, bas, sopraan, tenor
- Genre
- cantates
- Jaartal
- vóór 1716
- Stad
- Weimar
- Tekstdichter
- onbekend, wellicht Johann Michael Heineccius
- Bestemming
- Eerste Kerstdag
- Eerste uitvoering
- in Weimar, heruitvoering in Leipzig op 25 december 1723
Met steun van
Stichting Zabawas
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Christen, ätzet diesen Tag
in Metall und Marmorsteine!
Kommt und eilt mit mir zur Krippen
und erweist mit frohen Lippen
euren Dank und eure Pflicht;
denn der Strahl, so da einbricht,
zeigt sich euch zum Gnadenscheine.
2. Rezitativ (Alt)
O selger Tag! o ungemeines Heute,
an dem das Heil der Welt,
der Schilo, den Gott schon im Paradies
dem menschlichen Geschlecht verhieß,
nunmehro sich vollkommen dargestellt
und suchet Israel von der Gefangenschaft
und Sklavenketten
des Satans zu erretten.
Du liebster Gott,
was sind wir Arme doch?
Ein abgefallnes Volk, so dich verlassen;
und dennoch willst du uns nicht hassen;
denn eh wir sollen noch
nach dem Verdienst zu Boden liegen,
eh muß die Gottheit sich bequemen,
die menschliche Natur an sich zu
nehmen und auf der Erden
im Hirtenstall zu einem Kinde werden.
O unbegreifliches, doch seliges Verfügen!
3. Duett (Sopran, Bass)
Gott, du hast es wohl gefüget,
was uns itzo widerfährt.
Drum laßt uns auf ihn stets trauen
und auf seine Gnade bauen,
denn er hat uns dies beschert,
was uns ewig nun vergnüget.
4. Rezitativ (Tenor)
So kehret sich nun heut
das bange Leid,
mit welchem Israel geangstet
und beladen,
in lauter Heil und Gnaden.
Der Low aus Davids Stamme ist
erschienen,
sein Bogen ist gespannt,
das Schwert ist schon gewetzt,
womit er uns in vor’ge Freiheit setzt.
5. Duett (Alt, tenor)
Ruft und fleht den Himmel an,
kommt, ihr Christen, kommt
zum Reihen,
ihr sollt euch ob dem erfreuen,
was Gott hat anheut getan!
Da uns seine Huld verpfleget
und mit so viel Heil beleget,
das man nicht g’nug danken kann.
6. Rezitativ (Bass)
Verdoppelt euch demnach,
ihr heisen Andachtsflammen,
und schlagt in Demut brunstiglich
zusammen!
Steigt frohlich himmelan,
und danket Gott vor dies, was er getan!
7. Chor
Höchster, schau in Gnaden an
Diese Glut gebuckter Seelen!
Las den Dank, den wir dir bringen,
angenehme vor dir klingen,
las uns stets in Segen gehn,
aber niemals nicht geschehn,
das uns Satan moge qualen.
Vertaling
1. Koor
Christenen, ets deze dag
in metaal en marmer!
Kom, haast u met mij naar de kribbe
en betuig met verheugde lippen
uw dank en uw plicht;
want de straal die daar verschijnt
is voor u een bewijs van genade.
2. Recitatief (alt)
O zalige dag, o buitengewone dag van vandaag,
waarop het heil van de wereld,
Silo, die God al in het paradijs
aan het menselijk geslacht had beloofd,
zich nu volkomen heeft geopenbaard
en Israel uit zijn gevangenschap
en uit de slavenketenen
van Satan wil redden.
O liefste God, wij armzalige mensen,
wat zijn wij toch?
Een afvallig volk dat u heeft verlaten;
en toch wilt u ons niet haten;
want terwijl het ons verdiende loon zou zijn
om op de grond te liggen,
heeft de Godheid zich verwaardigd
de menselijke natuur aan te nemen
en op aarde
in een stal kind te worden.
O onbegrijpelijke maar zalige beschikking!
3. Duet (sopraan, bas)
God, u hebt goed geregeld
wat ons nu overkomt.
Laten wij daarom steeds op hem vertrouwen
en op zijn genade bouwen,
want hij heeft ons dit geschonken,
wat ons nu eeuwig verheugt.
4. Recitatief (tenor)
Nu verandert vandaag
de bange ellende
die Israel angst heeft aangejaagd
en terneergedrukt
in louter heil en genade.
De leeuw uit Davids stam is
verschenen,
zijn boog is gespannen,
het zwaard is al gewet
waarmee hij ons weer de vrijheid schenkt.
5. Duet (alt, tenor)
Roep de hemel aan en smeek hem,
kom christenen, maak een reidans,
verheug u
om wat God vandaag heeft gedaan!
Omdat zijn genade ons voedt
en zoveel heil schenkt
dat wij hem niet genoeg
kunnen danken.
6. Recitatief (bas)
Verdubbel dus,
o gloeiende vlammen van vroomheid,
en laai in deemoed vurig op.
Stijg vrolijk op naar de hemel
en dank God voor wat hij heeft gedaan!
7. Koor
Hoogste, aanschouw genadig
deze gloed van zich buigende zielen!
Laat de dank die wij u betuigen
u aangenaam in de oren klinken.
Laat ons steeds gezegend zijn
en laat het nooit gebeuren
dat Satan ons kwelt.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 26 december 2019
-
- Opnamedatum
- 13 december 2018
-
- Locatie
- Grote Kerk, Naarden
-
- Dirigent
- Marcus Creed
-
- Sopraan
- Griet De Geyter
-
- Alt
- Alex Potter
-
- Tenor
- Guy Cutting
-
- Bas
- Matthias Winckhler
-
- Ripiënisten sopraan
- Hilde Van Ruymbeke, Lauren Armishaw
-
- Ripiënisten alt
- Carla Nahadi Babelegoto, Barnabás Hegyi
-
- Ripiënisten tenor
- Immo Schröder, Hitoshi Tamada
-
- Ripiënisten bas
- Matthew Baker, Joep van Geffen
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Annelies van der Vegt, Sayuri Yamagata
-
- Viool 2
- Anneke van Haaften, Paulien Kostense, Pieter Affourtit
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Deirdre Dowling
-
- Cello
- Lucia Swarts, Anne-Linde Visser
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Hobo
- Emma Black, Rodrigo Lopez Paz, Esther van der Ploeg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Trompet
- Robert Vanryne, Fruzsina Hara, Mark Geelen, Nicholas Emmerson
-
- Pauken
- Robert Kendell
-
- Orgel
- Siebe Henstra
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage- en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jochem Timmerman, Martin Struijf, Wesley Schipper, Bjorn Tiebout
-
- Regieassistent
- Marieke Donker Kaat
-
- Licht
- Zen Bloot, Patrick Galvin
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Projectmanager team
- Ron Vermeulen
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
-
- Met steun van
- Stichting Zabawas
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!