Trio super Herr Jesu Christ, dich zu uns wend
BWV 655 uitgevoerd door Leo van Doeselaar
Sint-Catharinakerk, Hamburg
Achter de muziek
Bach met een snufje Vivaldi
Met een snel wandelende baslijn en jubelende bovenstemmen gaf Bach dit trio een Italiaans tintje
Wat een kernachtig en vederlicht stuk! Anders dan zijn voorgangers werkte Bach niet vaak koralen om tot een trio. Hier wel en zo is dit aanstekelijke werk voor twee klavieren en pedaal is een mooie aanvulling op zijn zes geliefde orgeltrio’s, BWV 525-530. Bach zou natuurlijk Bach niet zijn als hij de spelregeltjes van het genre niet naar zijn hand zette. Hij zag er namelijk van af om de liedmelodie in lange notenwaarden door het hele stuk heen te weven, zoals voorheen gebruikelijk was. De melodie fungeert wel als basismateriaal voor de twee hoogste stemmen, en duikt zelfs op als saluut in de bas aan het eind van deze bewerking. Maar toch gaf deze aanpak Bach voldoende vrijheid om zijn versie een Italiaanse schwung mee te geven: de jubelende bovenstemmen worden effectief voortgestuwd door een Vivaldiaans snelwandelende baslijn.
Bach bewerkte dit koraal maar liefst vijf keer, wat op een bijzondere verbondenheid met de tekst duidt. ‘Herr Jesu Christ, dich zu uns wend’ is dan ook een lofzang zonder keerzijde: de strekking is: loof de Heer, want hij wijst ons de weg van de waarheid. Het hoogtepunt voltrekt zich in het derde couplet, dat uitnodigt tot een samenzang met de engelenschaar en waarin wordt gezinspeeld op ‘eeuwige vreugde en gelukzalig licht’ in de toekomst. Niet verwonderlijk dus dat Bach hier, om dat heerlijk vooruitzicht kracht bij te zetten, een aantal zeldzame hoge c’s voorbij laat komen.
18 Choräle/Leipziger Choräle, BWV 651-668
In de laatste tien jaar van zijn leven verzamelde en vervolmaakte Bach een reeks koraalbewerkingen, vermoedelijk met het plan ze, net als het derde deel van de Clavier-Übung in 1739, in druk te laten verschijnen. Het gaat om een selectie van zijn composities uit veel vroegere jaren, toen hij in Weimar, Arnstadt en Mühlhausen als organist werkzaam was. De verzameling werd bekend onder de noemer 18 Choräle of Leipziger Choräle. Overigens is 18 koralen een misleidende titel. De set bevatte oorspronkelijk 17 stukken. Het achttiende, Vor deinen Thron tret ich (BWV 668), is later aan Bachs manuscript toegevoegd.
- BWV
- 655
- Titel
- Trio super: Herr Jesu Christ, dich zu uns wend
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Serie
- 18 Choräle (orgel)
- Jaartal
- 1708-1717/1739-1742
- Stad
- Weimar/Leipzig
- Bijzonderheden
- Van deze compositie bestaat ook een vroegere, soberder versie uit de Weimartijd, BWV 655a.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 9 oktober 2015
-
- Opnamedatum
- 21 oktober 2014
-
- Locatie
- Sint-Catharinakerk, Hamburg
-
- Organist
- Leo van Doeselaar
-
- Orgel
- Verschillende bouwers van de 15de tot de 19de eeuw. Restauratie: Flentrop 2013
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Jan Van den Bossche
-
- Directors of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera assistenten
- Andreas Grotevent, Lucas Lütz
-
- Muziekproductie, montage en mix
- Holger Schlegel
-
- Beeldmontage
- Jasper Verkaart
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Met dank aan
- Vadim Dukart, Andreas Fischer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!