Vor deinen Thron tret ich hiermit
BWV 668 uitgevoerd door Ton Koopman
Stadtkirche St. Wenzel, Naumburg, Duitsland
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Slotkoraal met mythisch aura
Dit orgelwerk vormt het slot van de ‘Leipziger’ koraalbewerkingen
BWV 668 is een slotkoraal, misschien zelfs wel hét slotkoraal. Met de titel Vor deinen Thron tret’ ich hiermit is het de laatste van de achttien ‘Leipziger’ koraalbewerkingen. De twee voorlaatste koralen - BWV 666 en BWV 667 - werden vanwege Bachs oogproblemen gekopieerd door zijn schoonzoon Johann Christoph Altnickol. Die was in 1749 de organist van de Wenceslauskerk geworden en bespeelde dus het, destijds gloednieuwe, orgel dat Ton Koopman hier ook gebruikt. Na die twee koralen volgen de variaties over Vom Himmel hoch BWV 769a, en vervolgens deze BWV 668, gekopieerd door een onbekende hand.
Ook elders om het stuk hangt een zweem van onvolledigheid. Een ietwat andere versie staat namelijk aan het slot van de eerste editie van de Kunst der Fuge uit 1751, daar met de titel Wenn wir in höchsten Nöten sein. Daar was het volgens het voorwoord toegevoegd omdat de laatste fuga door Bachs dood incompleet was gebleven. Het koraal zelf zou door een blinde Bach “voor de vuist weg” (“aus dem Stegereif”) aan een vriend gedicteerd zijn, hoewel dat onwaarschijnlijk is.
Het einde van BWV 668 krijgt door een laatste harmonische uitwijking vlak voor het slotakkoord een bijzondere kleur. Maar het is vooral vanwege de bijzondere plaats als conclusie van zowel de ‘Leipziger’ koralen als de Kunst der Fuge dat er een wat mythisch aura om BWV 668 hangt. Al in 1754 haalt de theoloog Johann Michael Schmidt het stuk aan. Er mogen dan automaten zijn die zelf muziek maken, schrijft hij, “een componerend standbeeld heeft nog niemand uitgevonden, zelfs niets wat er maar op lijkt”. Bachs laatste fuga en vooral het koraal zijn het beste bewijs: “alles wat de voorvechters van het materialisme ook aandragen moet bij dit ene voorbeeld ineenstorten”.
18 Choräle/Leipziger Choräle, BWV 651-668
In de laatste tien jaar van zijn leven verzamelde en vervolmaakte Bach een reeks koraalbewerkingen, vermoedelijk met het plan ze, net als het derde deel van de Clavier-Übung in 1739, in druk te laten verschijnen. Het gaat om een selectie van zijn composities uit veel vroegere jaren, toen hij in Weimar, Arnstadt en Mühlhausen als organist werkzaam was. De verzameling werd bekend onder de noemer 18 Choräle of Leipziger Choräle. Overigens is 18 koralen een misleidende titel. De set bevatte oorspronkelijk 17 stukken. Het achttiende, Vor deinen Thron tret ich (BWV 668), is later aan Bachs manuscript toegevoegd.
- BWV
- 668
- Titel
- Vor deinen Thron tret ich hiermit
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Serie
- 18 Choräle (orgel)
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 13 juni 2024
-
- Opnamedatum
- 13 september 2020
-
- Locatie
- Stadtkirche St. Wenzel, Naumburg
-
- Organist
- Ton Koopman
-
- Orgel
- Zacharias Hildebrandt, 1746
-
- Regie en beeldmontage
- Robin van Erven Dorens
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Robin van Erven Dorens, Onno van der Wal
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Interview
- Robin van Erven Dorens, Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!