Partite diverse sopra 'Sei gegrüsset, Jesu gütig'
BWV 768 uitgevoerd door Leo van Doeselaar
Martinikerk, Groningen
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Ouderwetse variatie-kunst in al zijn glorie
Met zijn koraalpartita's stak Bach Böhm, Reincken en Buxtehude naar de kroon
In al zijn koraalbewerkingen heeft Bach zich voor stijl en sfeer laten inspireren door de tekst van het kerklied dat ten grondslag ligt aan zijn compositie. Maar bij zijn koraalpartita’s lijkt het pure speelplezier en de inventiviteit de boventoon te voeren. Voor zijn variaties op ‘Sei gegrüsset, Jesu gütig’ heeft hij letterlijk alle registers opengetrokken: ruim twintig minuten lang verkent hij de harmonische, ritmische en stilistische mogelijkheden van zijn uitgangsmelodie. De kunst van het variëren was in Bachs tijd al ouderwets. Maar Georg Böhm, de orgelvirtuoos die de vijftienjarige Bach leerde kennen tijdens zijn schooltijd in Lüneburg, was er een meester in. Via Böhm kwam Bach ook in contact met Reincken, en via hem weer met Buxtehude, beiden componisten die de variatiekunst nog helemaal in de vingers hadden. Er was veel wat Bach van deze meesters kon opsteken, maar de uitdaging van het variëren moet de jonge Bach in het bijzonder hebben aangesproken. Niet alleen het concipiëren van een zo gevarieerd en uitgekiend mogelijke reeks, maar ook de virtuoze vertolking ervan bood gelegenheid om zijn idolen naar de kroon te steken.
Koraalpartita’s, BWV 766-770
De koraalpartita is een bijzondere vorm van de koraalbewerking: het koraal (of kerklied) dient als uitgangspunt voor een reeks variaties. De variatiekunst maakte in de zeventiende eeuw een bloeiperiode door, waarbij dan meestal een volksliedje werd voorzien van een in moeilijkheidsgraad en snelheid oplopende reeks variaties. Het genre was niet voorbehouden aan klavierinstrumenten: ook de blinde Nederlandse blokfluitist en beiaardier Jacob van Eyck was er bijvoorbeeld een meester in. De vijf composities van Bach die de naam koraalpartita dragen, zijn niet afkomstig uit één bron en ook niet gedateerd, maar aangenomen wordt dat ze stammen uit zijn tienerjaren, en eventueel later nog zijn gereviseerd.
- BWV
- 768
- Titel
- Partite diverse sopra: Sei gegrüsset, Jesu gütig
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- 1708-1717
- Stad
- Weimar, Leipzig
Met steun van
Dit werk is geadopteerd door een anonieme Amerikaanse donateur
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 18 juli 2014
-
- Opnamedatum
- 8 oktober 2013
-
- Locatie
- Martinikerk, Groningen
-
- Organist
- Leo van Doeselaar
-
- Registrant
- Tim Knigge
-
- Orgel
- Arp Schnitger, 1692
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Jan Van den Bossche, Frank van der Weij
-
- Directors of photography
- Jorrit Garretsen, Sal Kroonenberg
-
- Muziekproductie, montage en mix
- Holger Schlegel
-
- Beeldmontage
- Dylan Glyn Jones
-
- Kleurcorrectie
- Jef Grosfeld
-
- Productie-assistentie
- Marco Meijdam, Zoë de Wilde
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Met dank aan
- Jan Haak
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!