Partite diverse sopra: Ach, was soll ich Sünder machen
BWV 770 uitgevoerd door Elske te Lindert
Bovenkerk, Kampen
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Hommage aan Böhm
Bach neemt zijn hoed af voor zijn leermeester
“Ach, wat moet ik, zondaar, doen? Ach, wat moet ik toch beginnen?”, aldus luidt het begin van het koraal waarop Bach deze reeks partita’s ofwel variaties, schreef. In muzikaal opzicht is van zulke vertwijfeling bij Bach in ieder geval geen sprake. Hij begint met een relatief eenvoudige harmonisatie van de koraalmelodie (partita 1), en ook daarna weet hij wel wat te doen. Er volgt een reeks van 9 variaties (partita’s 2 t/m 10).
Waarschijnlijk stamt dit werk uit Bachs tijd in Arnstadt, waar hij tussen 1703 en 1707 werkte. Het lijkt sprekend op de koraalpartita’s van Georg Böhm (1661-1733). Die was in 1697 organist van de Johanneskerk in Lüneburg geworden, de stad waar Bach tussen 1700 en 1703 studeerde. Het lijkt erop dat Bach in die jaren muziekles van hem kreeg.
Bachs partita over het kerklied Ach, was soll ich Sünder machen is niet alleen in typische Böhm-stijl geschreven, maar door sommige details lijkt het soms wel een direct antwoord op en een eerbetoon aan Böhm. Het begin van de vijfde variatie lijkt een direct citaat van de derde variatie van Böhms variaties over het koraal Ach wie nichtig, ach wie flüchtig. Bach ontwikkelde zich allerminst in een vacuüm en hier horen we hoe hij muzikaal zijn hoed afneemt voor een groot tijdgenoot.
Koraalpartita’s, BWV 766-770
De koraalpartita is een bijzondere vorm van de koraalbewerking: het koraal (of kerklied) dient als uitgangspunt voor een reeks variaties. De variatiekunst maakte in de zeventiende eeuw een bloeiperiode door, waarbij dan meestal een volksliedje werd voorzien van een in moeilijkheidsgraad en snelheid oplopende reeks variaties. Het genre was niet voorbehouden aan klavierinstrumenten: ook de blinde Nederlandse blokfluitist en beiaardier Jacob van Eyck was er bijvoorbeeld een meester in. De vijf composities van Bach die de naam koraalpartita dragen, zijn niet afkomstig uit één bron en ook niet gedateerd, maar aangenomen wordt dat ze stammen uit zijn tienerjaren, en eventueel later nog zijn gereviseerd.
- BWV
- 770
- Titel
- Partite diverse sopra: Ach, was soll ich Sünder machen
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- vóór 1708
- Stad
- Arnstadt
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 30 december 2016
-
- Opnamedatum
- 1 oktober 2015
-
- Locatie
- Bovenkerk, Kampen
-
- Organiste
- Elske te Lindert
-
- Orgel
- Albertus Antoni Hinsz, 1742
-
- Regie
- Jan Van den Bossche, Hanna Schreuders
-
- Muziekopname, montage en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Maarten van Rossem, Gijs Besseling
-
- Beeldmontage en interview
- Gijs Besseling
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!