Das Wohltemperirte Clavier I nr. 13 in Fis groot
BWV 858 uitgevoerd door Menno van Delft
in zijn huis in Amsterdam
Achter de muziek
Bedrieglijke eenvoud
De 'Prelude in Fis groot', BWV 858 klinkt met zijn rustig wiegende, tweestemmige beweging bedrieglijk eenvoudig
Na een kort, canonisch begin bepaalt de rechterhand zich tot een ietwat dwalende melodie in een eindeloze guirlande van per drie gegroepeerde noten, waarbij vaak de eerste van de drie ontbreekt. De linkerhand voegt die ontbrekende noot telkens alert toe, en houdt zo de bovenstem bij de les. Met maar een enkele melodieuze oprisping tussendoor loodst de bas de melodie met zachte hand fluks naar veilige haven.
De fuga gaat van start met een robuust thema dat wordt gepareerd door een kittig stuiterende tegenstem. Na drie keer de degens te hebben gekruist, vinden de twee stemmen elkaar in vrolijk buitelend gestuiter, waarbij nog maar zeer spaarzaam wordt teruggegrepen op het initiële fugathema.
Das Wohltemperirte Clavier, BWV 846-893
48 klavierstukken in alle 24 toonsoorten: dat was het soort uitdaging waar Bach van genoot. In elk van de twee delen van het Wohltemperirte Clavier bracht hij 24 keer het muzikale koppel prelude en fuga samen, twaalf in mineur, twaalf in majeur. In de preludes liet hij zijn fantasie de vrije loop, om in de fuga’s zijn mathematische hoogstandjes te verrichten. In tegenstelling tot de ijzeren discipline waarmee Bach zich voor zijn kerkelijke composities moest inzetten, kon hij zich hier overgeven aan intellectuele Spielerei zonder klemmende deadlines.
Het eerste deel van het Wohltemperirte Clavier stamt uit 1722, maar bevat muziek die deels al in de vijf jaar daarvoor werd geschreven. De ontstaansgeschiedenis van deel twee is minder helder: pas rond 1740 stelde hij dit tweede manuscript samen, maar opnieuw dateert een deel van de erin opgenomen preludes en fuga’s uit een veel eerdere periode. De doelgroep van deze verzameling stukken omschreef Bach zelf als volgt: ‘Zum Nutzen und Gebrauch der Lehr-begierigen Musicalischen Jugend, als auch dere in diesem studio schon habil seyenden besonderem ZeitVertreib.’ (‘Zowel ter lering van de ijverige muzikale jeugd als ter vermaak van de in deze materie al onderlegden.’)
- BWV
- 858
- Titel
- Prelude en fuga in Fis groot
- Bijnaam
- nr. 13 uit Das Wohltemperirte Clavier I
- Instrument
- klavecimbel
- Genre
- klavierwerken
- Serie
- Das Wohltemperirte Clavier I
- Jaartal
- 1722 of eerder
- Stad
- Köthen (of Weimar?)
Met steun van
Prins Bernhard Cultuurfonds
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 2 mei 2014
-
- Opnamedatum
- 13 september 2013
-
- Locatie
- Amsterdam
-
- Klavecinist
- Menno van Delft
-
- Klavecimbel
- C.F. Laeske, Amsterdam 1768
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Jan Van den Bossche
-
- Camera
- Joost Rietdijk
-
- Muziekopname
- Fokke van Saane
-
- Beeldmontage
- Leonie Hoever
-
- Muziekmontage
- Frank van der Weij
-
- Productie-assistentie
- Zoë de Wilde
-
- Met steun van
- Prins Bernhard Cultuurfonds
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!