Amore traditore
BWV 203 uitgevoerd door Mattijs van de Woerd en Siebe Henstra
Radio Kootwijk
Achter de muziek
Duo alla moda
Sprankelend en Italiaans hoofs vermaak
Bach had het van 1717 tot 1723 opperbest in Köthen: vorst en muziekliefhebber Leopold had een uitgelezen hofkapel samengesteld, betaalde goed en mengde zich niet te veel – sowieso had de calvinistische vorst geen constante stroom aan kerkmuziek nodig. Alle ruimte dus voor Bach om zich als creatieve kapelmeester te ontwikkelen, wat zich vertaalde in een indrukwekkend oeuvre met eeuwigheidswaarde. Naast de Cellosuites, ‘Brandenburgse’ concerten en de werken voor viool solo, om slechts enkele monumenten te noemen, kennen we uit die tijd twee cantates in het Italiaans, weliswaar niet bewaard gebleven in Bachs eigen handschrift, maar voor vele onderzoekers ‘Bach genoeg’ om als authentiek te tellen. Slechts twee, terwijl de Italiaanse cantate ook in Köthen toch hét hippe vocale genre was. Niet voor het eerst rijst de vraag: hoeveel Bachwerken zullen we nooit kennen?
Zonder Köthense bron blijft het raden naar de aanleiding van Amore traditore. Er circuleert wel de mooie hypothese dat Bach schreef (of transponeerde) voor de beroemde bariton Johann Gottfried Riemschneider, die in 1719 enige tijd aan het hof verbleef voor hij in Londen triomfen zou vieren in de zangersstal van Händel. Virtuositeit is in elk geval aan de orde, voor zanger én klavecinist, want het beknopte verhaal ligt volledig op hun schouders. In de eerste van twee aria’s beticht een teleurgestelde minnaar de god Amor van verraad en misleiding want, zo blijkt in een kort recitatief, hij brandde van liefde voor een vrouw die koel en afstandelijk bleef. Uiteindelijk besluit hij dan ook in de tweede aria om geen tijd meer te verliezen met onbeantwoorde buikvlinders. Nu gaat het klavecimbel echt in dialoog met de zanger in een drukke, volledig uitgeschreven rechterhand.
- BWV
- 203
- Titel
- Amore traditore
- Instrument
- bas, klavecimbel
- Genre
- cantates
- Jaartal
- onbekend
- Stad
- Köthen of Leipzig
- Bijzonderheden
- Niet iedereen is het erover eens of dit werk echt van Johann Sebastian Bach is.
Met steun van
Eleven Floawers Foundation
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Aria (Bass)
Amore traditore,
Tu non m’inganni più.
Non voglio più catene,
Non voglio affanni, pene,
Cordoglio e servitù.
2. Recitativo (Bass)
Voglio provar,
Se posso sanar
L’anima mia dalla piaga fatale,
E viver si può senza il tuo strale;
Non sia più la speranza
Lusinga del dolore,
E la gioja nel mio core,
Più tuo scherzo sarà
nella mia costanza.
3. Aria (Bass)
Chi in amore ha nemica la sorte,
È follia, se non lascia d’amar,
Sprezzi l’alma le crude ritorte,
Se non trova mercede al penar.
Vertaling
1. Aria (bas)
Verraderlijke liefde,
je zal me niet meer bedriegen.
Ik wil geen ketenen meer,
ik wil geen angsten, verdriet,
rouw en slavernij.
2. Recitatief (bas)
Ik wil pogen
of ik mijn ziel
kan genezen van de dodelijke verwonding;
en kan leven zonder jouw pijl;
er zal niet meer de valse hoop zijn
van lijden
en vreugde in mijn hart,
ook zal jouw spel niet meer
in mijn standvastige geest aanwezig zijn.
3. Aria (bas)
Wie in de liefde het lot als vijand heeft,
is dwaas, als hij het minnen niet opgeeft,
laat de ziel de wrede boeien verachten,
als zij geen genade voor haar lijden vindt.
vertaling © Hans Janssen
Credits
-
- Publicatiedatum
- 22 juli 2021
-
- Opnamedatum
- 16 mei 2019
-
- Locatie
- Radio Kootwijk
-
- Bas
- Mattijs van de Woerd
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie opname
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee, Lucas van Eck
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Gijs Besseling, Onno van Ameijde, Nina Badoux
-
- Camera-assistent en datahandling
- Indra Besenbun
-
- Licht
- Zen Bloot, Henry Rodgers, Fiona Verkleij
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Beeldmontage
- Onno van Ameijde
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
-
- Met steun van
- Eleven Floawers Foundation
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!