Der lieben Sonne Licht und Pracht
BWV 446 uitgevoerd door Viola Blache
en Mike Fentross
PHIL, Haarlem
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Dagsluiting
Een geestelijk lied dat iedereen kan zingen
Dit is een van de “954 schrandere, zowel oude als nieuwe liederen en aria’s met goed geschreven melodieën” die in 1736 verschenen in een door Georg Christian Schemelli geredigeerd Musicalisches Gesang-Buch. Bij de meeste van de liederen stonden geen noten, maar Der lieben Sonnen Licht und Pracht is een van de 69 uitzonderingen waar wel een melodie en een baslijn werd gegeven.
Ongetwijfeld zou dit liedboek grotendeels vergeten zijn als Schemelli Bach niet bij zijn project betrokken had: “de in dit muzikale gezangboek aanwezige melodieën zijn door de zeer hoogwaardige heer Johann Sebastian Bach [...] deels helemaal nieuw gecomponeerd, deels door hem wat de generaalbas betreft verbeterd”. Van drie liederen lijkt zeker dat ze echt van Bach zijn, van de andere – waaronder dit lied – weten we dat niet.
Schemelli was cantor van het slot in Zeitz, ten zuiden van Leipzig, destijds onderdeel van Keurvorstendom Saksen. Dat hij de hulp van een externe expert als Bach inriep lijkt wel een beetje te passen in de geschiedenis van Zeitz. Tussen 1656 en 1718 was het de hoofdstad van het kleine hertogdom Saksen-Zeitz. De eerste hertog begon vanaf 1663 zijn residentie op te bouwen en trok Heinrich Schütz aan om muzikale zaken te regelen: instrumenten verwerven, de renovatie van het orgel overzien, de koorknapen onderwijzen. Bij de inwijding van het slot in 1664 leidde Schütz de muziek en bij die van de kapel in 1672 klonk een driekorige psalmzetting van zijn hand.
Der lieben Sonnen Licht und Pracht is een van de “avondliederen”, gezangen om de dag af te sluiten. De eerste regels maken dat ook duidelijk: de zon heeft zijn werk gedaan en de wereld komt tot rust. De relatieve eenvoud van de melodie maken dat iedereen het lied kan zingen. De baslijn is wat bewegelijker en hoewel deze niet becijferd is, suggereert een enkele wending soms net een harmonische keuze die niet helemaal rechttoe rechtaan is. Bach als verbeteraar aan het werk?
- BWV
- 446
- Titel
- Der lieben Sonne Licht und Pracht
- Instrument
- luit, sopraan
- Genre
- liederen en aria's
- Serie
- Schemelli’s Musicalisches Gesang-Buch
- Jaartal
- 1736
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- Christian Scriver
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Der lieben Sonnen Licht und Pracht
hat nun den Tag vollführet,
die Welt hat sich zu Ruh gemacht,
tu, Seel, was dir gebühret,
tritt an die Himmelstür
und sing ein Lied darfür,
laß deine Ohren, Herz und Sinn
auf Jesum sein gerichtet hin.
7. So will ich auch nun schlafen ein,
Jesu, in deinen Armen,
dein Gnad soll meine Decke sein,
mein Lager dein Erbarmen,
mein Küssen deine Brust,
mein Traum die süße Lust,
die aus der Seiten Wunden fleußt
und dein’ Geust in mein Herz ergeußt.
9. Nun, matter Leib, gib dich zur Ruh
und schlafe sanft und stille,
ihr müden Augen, schließt euch zu,
denn es ist Gottes Wille.
Ich schließe dies mit ein,
Ach Jesu, ich bin dein.
So ist der Schluß recht gut gemacht,
nun Jesu, Jesu, gute Nacht!
Vertaling
Het licht en de pracht van de lieve zon
heeft nu de dag voltooid,
de wereld is ter ruste gegaan,
doe, ziel, wat je behoort te doen,
ga naar de hemelpoort
en zing daar een lied,
laat je oren, hart en geest
op Jezus gericht zijn.
Zo wil ik nu ook inslapen,
Jezus, in uw armen,
uw genade moet mijn deken zijn,
mijn bed uw ontferming,
mijn kussen uw ziel,
mijn droom de zoete lust
die uit de wonde in uw zijde stroomt
en uw geest in mijn hart uitstort.
Nu, vermoeid lichaam, begeef je ter ruste
en slaap zacht en stil,
vermoeide ogen, sluit je,
want het is Gods wil.
Daarmee stem ik in,
ach, Jezus, ik ben van u.
Dit is het juiste einde,
nu, Jezus, Jezus, goedenacht!
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 11 mei 2023
-
- Opnamedatum
- 4 juni 2021
-
- Locatie
- Philharmonie, Haarlem
-
- Sopraan
- Viola Blache
-
- Theorbe
- Mike Fentross
-
- Regie, camera
- Robin van Erven Dorens
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Onno van der Wal
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Best boy
- Jordi Kooij
-
- Datahandling
- Stefan Ebels
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!