Ich freue mich in dir
BWV 465 uitgevoerd door Daniel Johannsen en Matthias Havinga
Walburgiskerk, Zutphen
Achter de muziek
Welkom, bro!
De meest vertrouwde verwantschap: Jezus wordt mijn broer
De strofen van dit gezang van Caspar Ziegler (1621-1690, vermaard dichter, jurist en filosoof) moeten Bach hebben aangesproken, anders had hij ze niet gekozen voor zijn kerstcantate Ich freue mich in dir (BWV 133). Evenmin zou hij dat gezang dan hebben gearrangeerd voor Schemelli’s Musicalisches Gesang-Buch, het liedboek dat in 1736 in Leipzig werd uitgegeven door Georg Christian Schemelli en waarin ook bijdragen van Bach zijn opgenomen.
Het beeld van Jezus Christus als een broer van vlees en bloed werd door Luther expliciet zo uitgedragen. (‘Des sollt ihr alle fröhlich sein, dass Gott mit euch ist worden ein. Er ist geborn euer Fleisch und Blut, euer Bruder ist das ewig Gut.’) Als beeld sluit het ook perfect aan bij de grote schare familieleden waar Bach zelf zo vertrouwd mee was: hij heeft vier van zijn zeven broers en zussen gekend, en zijn vele eigen kinderen vormden samen een waar familie-orkest.
Zo’n familieparabel maakt de voor het verstand onvoorstelbare menswording van onze goddelijke Verlosser invoelbaar. Het beeld is dat van een broertje dat als kind eerst verzorgd en beschermd wordt en dan later uitgroeit tot een bron van troost: de volwassen Jezus – die verdriet en tegenspoed heeft gekend, die is opgegroeid en beproefd op deze aarde – is nu ons aller troost en voorspraak. Dat wij dit wonder mogen aanschouwen is de rijkste bron van rust en vertrouwen: mijn wiegeliedje voor het Kindje Jezus is een voorafspiegeling van het afscheidslied bij mijn eigen vredig heengaan.
Musicalisches Gesang-Buch G.C. Schemelli
Liedboeken voor privégebruik waren in de achttiende eeuw een belangrijke tool voor eenvoudige, huiselijke devotie. Zo verschenen van Johann Freylinghausens Geistreiches Gesangbuch maar liefst 17 edities tussen 1704 en 1734. Twee jaar later lanceerde piëtist Georg Christian Schemmel alias Schemelli zijn eigen gezangboek met niet minder dan 954 gezangen, waarvan 69 met melodie, tekstbegin en baslijn. Om de concurrentie voorbij te streven, betrok hij misschien wel de beroemdste muziekconsulent ooit, én de muziekleraar van zijn zoontje: Bach. Van de 21 originele melodieën in de bundel (BWV 439-509) worden er na intensief onderzoek nog maar drie met zekerheid toegeschreven aan de Thomascantor: BWV 452, 478 en 505; de andere zijn begeleidingen, herwerkingen en verbeteringen. Bachs precieze rol in Schemelli’s Gesangbuch zal wel altijd een mysterie blijven.
- BWV
- 465
- Titel
- Ich freue mich in dir
- Instrument
- tenor
- Genre
- liederen en aria's
- Serie
- Schemelli’s Musicalisches Gesang-Buch
- Jaartal
- vóór april 1736
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Ich freue mich in dir
und heiße dich willkommen,
mein liebstes Jesulein!
Du hast dir vorgenommen,
mein Brüderlein zu sein.
Ach, wie ein süßer Ton!
Wie freundlich sieht er aus,
der große Gottessohn.
Vertaling
Ik verheug me in jou
en heet je welkom,
mijn liefste kleine Jezus!
Je hebt je voorgenomen
mijn broertje te zijn.
Ach, wat een zoete klank!
Wat ziet hij er lieflijk uit,
de grote zoon van God.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 26 december 2024
-
- Opnamedatum
- 29 mei 2024
-
- Locatie
- Walburgiskerk, Zutphen
-
- Tenor
- Daniel Johannsen
-
- Orgel
- Matthias Havinga
-
- Instrument
- Henrick Bader, 1639/1643
-
- Regie en beeldmontage
- Gijs Besseling
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Danny Noordanus, Manon Hoskens, Remco van Leest
-
- Grip
- Wouter Visser
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Lisanne Marlou de Kok
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!