Wir Christenleut

Wir Christenleut

BWV 612 uitgevoerd door Theo Jellema
Stiftskirche St. Georg, Goslar-Grauhof

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

Perpetuum mobile

Jezus' neerdalen op aarde is duidelijk hoorbaar

De eerste toon die je hoort in dit stuk, is de eerste noot van het lied Wir Christenleut. En dat is maar goed ook, want anders zou voor ons de koraalmelodie misschien ondersneeuwen in de vrolijk dalende loopjes. Ze zijn prominent aanwezig, als een soort perpetuum mobile. Maar Bach wist wat hij deed. Bovendien kon in zijn tijd iedereen de melodie van dit bekende kerstlied wel dromen. De tekst gaat over Christus die, omdat hij als mens op aarde kwam, de mensheid heeft verlost. Die neerwaartse loopjes in de middenstemmen zouden hier dus het neerdalen van Gods zoon op aarde kunnen symboliseren, terwijl de koraalmelodie fier in de bovenstem boven het aardse uit schalt. De achtste noten in het pedaal verhogen de feestvreugde.

Orgelbüchlein, BWV 599-644
Bach begon al in zijn tijd als hoforganist in Weimar (1708-1714) een eerste collectie aan te leggen van koraalbewerkingen en koraalvoorspelen (composities op basis van lutherse kerkliederen). Deze waren bedoeld voor in de kerkdienst, de voorspelen als inleiding voor de gemeentezang. Blijkens de inhoudsopgave in Bachs manuscript had het een bundel met 164 composities moeten worden, maar het werden er uiteindelijk niet meer dan 46 (BWV 599-644). Die ordening, gecombineerd met de geringe lengte van de stukken, wijst erop dat Bach van plan is geweest een complete cyclus van koraalbewerkingen samen te stellen. Later, in zijn tijd in Köthen, voorzag hij de bundel van een titelpagina. Daarop staat: Orgel-Büchlein, Worinne einem anfahenden Organisten Anleitung gegeben wird, auff allerhand Arth einen Choral durchzuführen… (Orgelboekje, waarin een beginnend organist geleerd wordt een koraal op allerlei manieren te bewerken…). De verzameling bestemde hij dus toen pas als leerboek, wellicht om in 1722 te presenteren bij zijn sollicitatie voor de post van Thomascantor in Leipzig, waar hem een belangrijke onderwijstaak te wachten stond. De leerlingen zullen er een kluif aan gehad hebben, want in een notendop bevatten de voorspelen het complete gamma aan barokke klaviertechnieken.

BWV
612
Titel
Wir Christenleut
Instrument
orgel
Genre
orgelwerken
Serie
Orgelbüchlein
Jaartal
ca. 1708-1717
Stad
Weimar
Bijzonderheden
Opgenomen in een handschrift met 45 andere koraalvoorspelen; pas in 1722 in Köthen kreeg het manuscript een titelblad, met daarop de vermelding Orgelbüchlein.

Achtergrondvideo's

Organist Theo Jellema

“Bach schreef een baslijn die bijna ongecoördineerd lijkt. Dat zou een uiting kunnen zijn van hele grote vreugde.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    13 januari 2017
  • Opnamedatum
    24 augustus 2015
  • Locatie
    Stiftskirche St. Georg, Goslar-Grauhof
  • Organist
    Theo Jellema
  • Orgel
    Christoph Treutmann, 1731
  • Regie en montage
    Onno van Ameijde
  • Camera
    Maarten van Rossem, Onno van Ameijde
  • Muziekopname, audiomontage -en mix
    Holger Schlegel
  • Interview
    Onno van Ameijde
  • Productie
    Jessie Verbrugh

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!