Wir Christenleut
BWV 612 uitgevoerd door Theo Jellema
Stiftskirche St. Georg, Goslar-Grauhof
Achter de muziek
Perpetuum mobile
Jezus' neerdalen op aarde is duidelijk hoorbaar
De eerste toon die je hoort in dit stuk, is de eerste noot van het lied Wir Christenleut. En dat is maar goed ook, want anders zou voor ons de koraalmelodie misschien ondersneeuwen in de vrolijk dalende loopjes. Ze zijn prominent aanwezig, als een soort perpetuum mobile. Maar Bach wist wat hij deed. Bovendien kon in zijn tijd iedereen de melodie van dit bekende kerstlied wel dromen. De tekst gaat over Christus die, omdat hij als mens op aarde kwam, de mensheid heeft verlost. Die neerwaartse loopjes in de middenstemmen zouden hier dus het neerdalen van Gods zoon op aarde kunnen symboliseren, terwijl de koraalmelodie fier in de bovenstem boven het aardse uit schalt. De achtste noten in het pedaal verhogen de feestvreugde.
Orgelbüchlein, BWV 599-644
Bach begon al in zijn tijd als hoforganist in Weimar (1708-1714) een eerste collectie aan te leggen van koraalbewerkingen en koraalvoorspelen (composities op basis van lutherse kerkliederen). Deze waren bedoeld voor in de kerkdienst, de voorspelen als inleiding voor de gemeentezang. Blijkens de inhoudsopgave in Bachs manuscript had het een bundel met 164 composities moeten worden, maar het werden er uiteindelijk niet meer dan 46 (BWV 599-644). Die ordening, gecombineerd met de geringe lengte van de stukken, wijst erop dat Bach van plan is geweest een complete cyclus van koraalbewerkingen samen te stellen. Later, in zijn tijd in Köthen, voorzag hij de bundel van een titelpagina. Daarop staat: Orgel-Büchlein, Worinne einem anfahenden Organisten Anleitung gegeben wird, auff allerhand Arth einen Choral durchzuführen… (Orgelboekje, waarin een beginnend organist geleerd wordt een koraal op allerlei manieren te bewerken…). De verzameling bestemde hij dus toen pas als leerboek, wellicht om in 1722 te presenteren bij zijn sollicitatie voor de post van Thomascantor in Leipzig, waar hem een belangrijke onderwijstaak te wachten stond. De leerlingen zullen er een kluif aan gehad hebben, want in een notendop bevatten de voorspelen het complete gamma aan barokke klaviertechnieken.
- BWV
- 612
- Titel
- Wir Christenleut
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Serie
- Orgelbüchlein
- Jaartal
- ca. 1708-1717
- Stad
- Weimar
- Bijzonderheden
- Opgenomen in een handschrift met 45 andere koraalvoorspelen; pas in 1722 in Köthen kreeg het manuscript een titelblad, met daarop de vermelding Orgelbüchlein.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 13 januari 2017
-
- Opnamedatum
- 24 augustus 2015
-
- Locatie
- Stiftskirche St. Georg, Goslar-Grauhof
-
- Organist
- Theo Jellema
-
- Orgel
- Christoph Treutmann, 1731
-
- Regie en montage
- Onno van Ameijde
-
- Camera
- Maarten van Rossem, Onno van Ameijde
-
- Muziekopname, audiomontage -en mix
- Holger Schlegel
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!