Partita nr. 1 in B groot
BWV 825 uitgevoerd door Mark Edwards
in de Philharmonie Haarlem
Achter de muziek
Gevorderde toetsentechniek
Al in de achttiende eeuw was duidelijk: Bach stelt hoge eisen aan de toetsenist
In 1726 verscheen deze eerste partita uit Bachs serie van zes klavierpartita’s in druk. De daaropvolgende jaren volgde de rest en in 1731 verscheen de complete set van zes opnieuw. Al in 1739 schreef muziekkenner Lorenz Christoph Mizler in een recensie van een meermaals herdrukte orgelmethode, de Wegweiser tot “de kunst het orgel correct te bespelen”, dat “wie zijn vingers niet beter weet te verplaatsen dan dit, nauwelijks in staat zal zijn de partita’s van onze beroemde heer Bach uit Leipzig op het klavier te spelen”. Die opmerking zegt wat over het basisniveau dat dit lesboek uit Mizlers recensie nastreefde, maar ook over Bachs partita’s.
Deze Partita in B groot maakt die reputatie van bovengemiddeld ‘vingerverplaatsen’ direct waar. In het Praeludium wordt dat duidelijk wanneer het thema dat we aan het begin in de bovenstem horen vervolgens met trillers en al in de linkerhand verschijnt. Zo zit er in alle delen wel iets waar een gemiddelde of slordige toetsenist met zijn vingers over kan struikelen. Soms is het simpelweg een vloed aan snelle gebroken akkoorden en sprongen in allebei de handen, zoals in de Corrente. Bij de langzame Sarabande zit de uitdaging hem meer in de elegante frasering van de versieringen en guirlandes die vanwege de spaarzame begeleiding volop in zicht staan: een foutje valt meteen op.
Wanneer de toetsenist vervolgens bij de twee menuetten arriveert, lijkt het grootste gevaar geweken: hier vraagt Bach niet om bijzonder moeilijk geworstel met de vingers. Maar Mizler haalde de partita’s niet zo maar als voorbeeld aan: de Gigue waarmee de eerste partita afsluit is een tour de force van toetsentechniek die in Bachs tijd zijn weerga niet kende. De rechterhand springt voortdurend over de bewegelijke linkerhand heen: hier worden niet alleen de vingers maar de hele hand in beweging gezet!
- BWV
- 825
- Titel
- Partita nr. 1 in B groot
- Instrument
- klavecimbel
- Genre
- klavierwerken
- Serie
- Clavier-Übung I, II, IV, Zes klavierpartita's
- Jaartal
- ca. 1725-1731
- Stad
- Leipzig
- Bijzonderheden
- Deze eerste partita van de set van zes klavierpartita’s droeg Bach op aan de op 29 november 1694 geboren Emanuel Ludwig, prins van Anhalt-Köthen
Met steun van
Andrew S. Lim
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 26 mei 2022
-
- Opnamedatum
- 3 juni 2021
-
- Locatie
- Philharmonie, Haarlem
-
- Klavecinist
- Mark Edwards
-
- Klavecimbel
- Bruce Kennedy, 1989 naar Michael Mietke
-
- Regie, camera
- Robin van Erven Dorens
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Onno van der Wal
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Best boy
- Jordi Kooij
-
- Datahandling
- Stefan Ebels
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
-
- Met steun van
- Andrew S. Lim
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!