Vioolsonate in F groot
BWV 1022 uitgevoerd door Shunske Sato en Diego Ares
Studio 150 – Bethlehem Kerk, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Oefening of meesterschap?
Een arrangement met een frustrerend vage herkomst
Dankbaar dat zoveel werken van Bach de tijd doorstonden, mogen we af en toe toch ook diep zuchten. Konden al die handen door de eeuwen heen niet wat voorzichtiger omspringen met het materiaal? Of misschien wat zorgvuldiger noteren hoe en wat? Dan kregen we misschien een beter idee waar we deze vioolsonate moeten plaatsen.
Wat we wél weten: Johann Sebastian Bach zelf schreef rond 1732 de Vioolsonate in G groot, BWV 1021, een werk dat wordt gelinkt aan de geniale violist Pisendel uit Dresden. De baspartij van deze sonate duikt vrijwel integraal op in een triosonate voor fluit, viool en continuo, BWV 1038, nu met een compleet nieuwe melodie. Dit werk zou ondanks het trotse catalogusnummer volgens sommigen niet van Bach zijn (maar van een zoon of een andere leerling?). Hergebruik van zo’n ‘bas-structuur’ was trouwens niet per se vreemd, het scheelde bijvoorbeeld tijd, of het kwam handig van pas als compositieoefening tijdens de les.
Zo komen we, bijna verdrinkend in een zee van onzekerheid, bij deze Sonate in F groot, BWV 1022, uit een manuscript van rond 1800. Een bijna letterlijke reductie (door wie? Carl Philipp Emanuel Bach?) van de Triosonate met weer die originele bas – nu niet ‘becijferd’ oftewel in code die de harmonie weergeeft, maar volledig uitgeschreven – en de vioolpartij intact. De fluitpartij verhuist naar de rechterhand van het klavecimbel en wint een weelde aan versieringen. Er klinkt zelfs een beetje nieuwe muziek, in galante stijl met het klavecimbel in de hoofdrol, want het Vivace groeit met enkele maten tot een deel met herhaling. De sonate staat een toon lager dan het origineel, omdat de hoogste toon van de fluit toen nog niet op het klavecimbel zat.
Opmerkelijk: net als in BWV 1038 speelt de viool in scordatura, met de snaren anders gestemd dan gebruikelijk, opnieuw zonder dat het echt nodig is. De laagste noot in de nieuw gecomponeerde maten in het Vivace zouden in normale stemming ook te spelen zijn. Had de auteur misschien een zwak voor de iets mildere klank van de her-stemde viool? Tot er meer bronnen worden gevonden, kunnen we alleen de muziek laten spreken.
- BWV
- 1022
- Titel
- Sonate voor klavecimbel en viool in F groot
- Instrument
- klavecimbel, viool
- Genre
- kamermuziek
- Jaartal
- ná 1734
- Stad
- onbekend
- Bijzonderheden
- Het is niet zeker of Bach dit stuk schreef. De sonate heeft dezelfde baslijn als BWV 1021 en BWV 1038.
Ter ere van
de 80ste verjaardag van Sibylle Pretzer
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 19 augustus 2021
-
- Opnamedatum
- 4 november 2020
-
- Locatie
- Studio 150 – Bethlehem Kerk, Amsterdam
-
- Viool
- Shunske Sato
-
- Klavecimbel
- Diego Ares
-
- Instrument
- Joel Katzman, 1991 naar Ruckers, 1638
-
- Regie, camera en licht
- Gijs Besseling
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Joeri Saal
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera, licht
- Danny Noordanus
-
- Datahandling
- Stefan Ebels
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
-
- Ter ere van
- de 80ste verjaardag van Sibylle Pretzer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!