Nun komm, der Heiden Heiland

BWV 61 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Waalse Kerk, Amsterdam

Menu
1. Nun komm (Chor)
2. Der Heiland (Rezitativ)
3. Komm, Jesu (Arie)
4. Siehe, ich stehe (Rezitativ)
5. Öffne dich (Arie)
6. Amen (Choral)

Terug

Achter de muziek

Verhaal

Achtergrondvideo's

Teksten

Credits

De koning komt!

Dit is een cantate vol bijzondere effecten. Die zijn wellicht toe te schrijven aan de jonge leeftijd waarop Bach dit werk componeerde

In het gewaagde openingsdeel combineert hij de stokoude adventsmelodie Nun komm, der Heiden Heiland met een koninklijke Franse ouverture, die niet had misstaan in het Versailles van Louis XIV. Zo’n ouverture werd gespeeld als de koning binnenkwam, heel passend voor de lezing op de eerste zondag van advent, waar Jezus als een koning Jeruzalem binnenrijdt op een ezel.

Bach laat Christus in een bijzonder basrecitatief met tokkelende strijkers aan aankloppen aan de deuren van de gelovigen. In haar aria beantwoordt de sopraan deze oproep. Ze opent letterlijk haar hart voor Jezus. Bij de passage Bin ich gleich nur Staub schrijft Bach een langzaam tempo – Adagio – voor. Dit soort tempoaanduidingen is bij Bach bijzonder, hij gebruikte ze zelden. In het slotkoor gebruikt Bach de melodie van een ander kerstlied, Wie schön leuchtet der Morgenstern, om Christus juichend binnen te halen. Hij eindigt de cantate met een unieke stralende hoge noot in de vioolpartij.

Zowel het adventslied Nun komm, der Heiden Heiland als het kerstlied Wie schön leuchtet der Morgenstern waren in Bachs tijd bij alle kerkgangers bekend. Ze zullen zich op de eerste adventszondag dus niet hebben afgevraagd of, maar vooral hoe en waar deze liederen in Bachs cantate voor de eerste zondag van advent zou opduiken.

BWV: 61
Titel: Nun komm, der Heiden Heiland
Instrument: bas, sopraan, tenor
Genre: cantates
Jaartal: 1714
Stad: Weimar
Tekstdichter: Erdmann Neumeister
Bestemming: eerste zondag van de Advent
Eerste uitvoering: 2 december 1714
Origineel: Berlijn, Staatsbibliotheek (DB Mus. Ms. Bach P45, Faszikel 6)

Achtergrondvideo's

Dirigent Jos van Veldhoven

“Dirigent Jos van Veldhoven leidt ons door de dramaturgische structuur van deze cantate.”

Bas Peter Harvey

“Peter Harvey vertelt over een van Bachs meest opmerkelijke recitatieven.”

Teksten

Origineel

1. Chor
Nun komm, der Heiden Heiland,
der Jungfrauen Kind erkannt,
des sich wundert alle Welt,
Gott solch Geburt ihm bestellt.

2. Rezitativ (Tenor)
Der Heiland ist gekommen,
hat unser armes Fleisch und Blut
an sich genommen
und nimmet uns
zu Blutsverwandten an.
O allerhöchstes Gut,
was hast du nicht an uns getan?
Was tust du nicht
noch täglich an den Deinen?
Du kömmst und lässt dein Licht
mit vollem Segen scheinen.

3. Arie (Tenor)
Komm, Jesu, komm zu deiner Kirche
und gib ein selig neues Jahr!
Befördre deines Namens Ehre,
erhalte die gesunde Lehre
und segne Kanzel und Altar!

4. Rezitativ (Bass)
Siehe, ich stehe vor der Tür und klopfe an.
So jemand meine Stimme hören wird
und die Tür auftun,
zu dem werde ich eingehen
und das Abendmahl mit ihm halten
und er mit mir.

5. Arie (Sopran)
Öffne dich, mein ganzes Herze,
Jesus kömmt und ziehet ein.
Bin ich gleich nur Staub und Erde,
will er mich doch nicht verschmähn,
seine Lust an mir zu sehn,
dass ich seine Wohnung werde.
O wie selig werd ich sein!

6. Choral
Amen, amen!
Komm, du schöne Freudenkrone,
bleib nicht lange!
Deiner wart ich mit Verlangen.

Vertaling

1. Koor
Kom nu, verlosser van de volkeren,
erkend als kind van de maagd,
over wie iedereen zich verwondert
dat God hem zo geboren heeft laten worden.

2. Recitatief (tenor)
De verlosser is gekomen,
heeft ons arme vlees
en bloed aangenomen
en neemt ons aan
als zijn bloedverwanten.
O allerhoogste goed,
wat hebt u níet voor ons gedaan?
Wat doet u niet
nog dagelijks voor de uwen?
U komt en laat uw licht
vol van zegen schijnen.

3. Aria (tenor)
Kom, Jezus, kom naar uw kerk
en geef een zalig nieuw jaar!
Vergroot de eer van uw naam,
bewaar de gezonde leer
en zegen kansel en altaar!

4. Recitatief (bas)
Zie, ik sta voor de deur en ik klop.
Als iemand mijn stem hoort
en de deur open doet,
dan zal ik bij hem binnengaan
en de maaltijd met hem houden,
en hij met mij.

5. Aria (sopraan)
Open je, mijn hele hart,
Jezus komt er zijn intrek nemen.
Al ben ik slechts stof en aarde,
hij veracht mij toch niet
maar schept zoveel behagen in mij
dat ik zijn woning mag worden.
O, wat zal ik gelukkig zijn!

6. Koraal
Amen, amen!
Kom, o schone vreugdekroon,
blijf niet lang weg!
Op u wacht ik vol verlangen.

vertaling © Ria van Hengel

Credits

Publicatiedatum

2 mei 2014
Opnamedatum

30 november 2013
Locatie

Waalse Kerk, Amsterdam
Dirigent

Jos van Veldhoven
Sopraan

Zsuzsi Tóth
Tenor

Nicholas Mulroy
Bas

Peter Harvey
Ripiënisten sopraan

Lauren Armishaw, Annelies Brants
Ripiënisten alt

Victoria Cassano McDonald, Elsbeth Gerritsen, Barnabás Hegyi
Ripiënisten tenor

Robert Buckland, João Moreira
Ripiënisten bas

Jelle Draijer, Lionel Meunier
Viool 1

Shunske Sato, Anneke van Haaften, Annelies van der Vegt
Viool 2

Sayuri Yamagata, Paulien Kostense, Lidewij van der Voort
Altviool

Staas Swierstra, Esther van der Eijk
Cello

Lucia Swarts, Richte van der Meer
Contrabas

Maggie Urquhart
Hobo

Frank de Bruine, Peter Frankenberg
Fagot

Benny Aghassi
Hoorn

Erwin Wieringa
Klavecimbel

Siebe Henstra
Kistorgel

Pieter-Jan Belder
Groot orgel

Leo van Doeselaar
Registrant

Paul Meerwijk
Productie concert

Marco Meijdam, Imke Deters
Productie

Frank van der Weij
Cameraregie

Lucas van Woerkum
Director of photography

Sal Kroonenberg
Camera

Sal Kroonenberg, Jorrit Garretsen, Robert Berger, Benjamin Sparschuh
Montage

Lucas van Woerkum, Frank van der Weij
Muziekopname

Leo de Klerk
Licht

Alban Riphagen
Productie-assistentie

Zoë de Wilde
Partituurcoaching

Jan Van den Bossche
Make up

Marloes Bovenlander, Jamila el Bouch
Camera-assistent

Chris Tjong Ayong
Assistent muziekregisseur

Menno van Delft
Geluids-assistenten

Jaap van Stenis, Jaap Firet, Bobby Verbakel, Luuk Hoogstraten
Muziekmontage en mixage

Leo de Klerk, Frank van der Weij
Muziekmontage assistent

Martijn Snoeren
Kleurcorrectie

Ruud de Bruijn
Interviews

Onno van Ameijde
Met dank aan

Nienke Meuleman

Ontdek