Orkestsuite in g klein
BWV 1070 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Bojan Čičić
TivoliVredenburg, Utrecht
Achter de muziek
Zo vader? Zo zoon?
Wie schreef deze suite? En waarom willen we dat weten?
Geen Bach, en toch een BWV-nummer? Dat gebeurt vaker dan je denkt. Het is ook maar een nummer, laten we wel wezen. De makers van de Bach-Werke-Verzeichnis uit 1950 wisten heel goed dat er gaten zouden zitten in hun overzicht van alle toen gekende werken van Johann Sebastian Bach. En ze verwachtten ook dat ze meer dan een paar twijfelgevallen zouden opnemen. En zo is het ook gegaan met deze suite (of ouverture) in g klein, BWV 1070: ‘Echtheit nicht sicher verbürgt’ [‘Authenticiteit niet gegarandeerd’].
Maar eerdere generaties muzikanten twijfelden niet. Ze telden dit werk als Bachs vijfde Orkestsuite, en dat dankzij één bron met twee woordjes erop: een set partijen uit 1753 met ‘Sige. Bach’. Dit manuscript was een kopie gemaakt door Christian Friedrich Penzel, een leerling aan de Thomasschule waar Bach in Leipzig les gaf. Hij werd kort na Bachs overlijden een van zijn grootste verdedigers en verzamelaars. Zijn collectie kwam uiteindelijk in handen van Franz Hauser, die aan het einde van de negentiende eeuw verschillende stukken uit zijn verzameling Bachiana liet publiceren, en een belangrijke Bach-catalogus samenstelde.
Kon de suite misschien van zoon Wilhelm Friedemann zijn, wiens archief de basis was voor de Penzel-Hauser-collectie? Bij velen, inclusief kopiist Penzel, kwam die gedachte zelfs niet op. Want waarom zou hij de meest beroemde van alle Bachs níet als de auteur vermelden?
Sinds de eerste BWV hebben we enige antwoorden op die vraag, voorzichtig geformuleerd door musicologen en figuren uit de praktijk. Ze gaan voornamelijk over de stijl, die moeilijk te verzoenen lijkt met die van vader Bach. Bijvoorbeeld: Hartmut Haenchen ziet parallellen tussen het fugatische maar toch eerder galante Capriccio en een symfonie van Friedemann Bach, terwijl Peter Wollny het Torneo – mogelijk uit een paardenballet! – in Zuid-Duitsland of Oostenrijk plaatst. Het Menuet en zijn Trio vermijden dan weer met opzet en flair alle regelmaat, wat volgens David Schulenberg heel goed past bij de jonge Wilhelm Friedemann, gekend om zijn inventiviteit. Dus toch een Bach, maar dan een zoon? Hoe het ook zij, het nummer blijft!
- BWV
- 1070
- Titel
- Orkestsuite in g klein
- Genre
- orkestwerken
- Bijzonderheden
- Dit werk is waarschijnlijk niet van Johann Sebastian Bach
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 9 januari 2025
-
- Opnamedatum
- 4 oktober 2023
-
- Locatie
- TivoliVredenburg, Utrecht
-
- Viool en leiding
- Bojan Čičić
-
- Viool 1
- Lidewij van der Voort
-
- Viool 2
- Lucia Giraudo, Pieter Affourtit
-
- Altviool
- Femke Huizinga, Isabel Franenberg
-
- Cello
- Lucia Swarts, Barbara Kernig
-
- Contrabas
- Hen Goldsobel
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee, Lilita Dunska, Chris Everts
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Onno van Ameijde, Rieks Soepenberg, Carrien Dijkstra, Martine Rozema
-
- Camera-assistent
- Merijn Stojansek
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Regie-assistent
- Ferenc Soeteman
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Stephan Esmeijer
-
- Productie opname
- Wietske Hovingh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!