Herr Jesu Christ, meins Lebens Licht
BWV 335 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
Grote Kerk, Naarden
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Een bekende melodie
Bach voegt zich in een eeuwenoude muzikale traditie
BWV 335 is Bachs vierstemmige versie van het oude Gregoriaanse gezang Rex Christe factor omnium. Martin Luther had in zijn Tischreden niet veel goeds te zeggen over de gezangen van de vroege kerkvaders, maar: “der Gesang Rex Christe factor omnium &c. ist der aller beste Hymnus und Gesang”. De hymne werd lang aan Sint Gregorius toegeschreven. Rex Christe factor omnium was een gezang voor de Passietijd dat in Duitsland eeuwenlang bijzonder populair was. In de dertiende eeuw speelde de melodie al een belangrijke rol voor de heilige Gertrudis van Helfta, een Benedictijnse non uit Saksen. In een visioen hoorde ze Christus een lied zingen op de melodie van Rex Christe factor omnium.
Het gezang is een goed voorbeeld van hoe de Reformatie niet per se een harde breuk met het verleden bracht. Ook in het protestantse Duitsland bleven de oude Latijnse tekst en de melodie van Rex Christe factor omnium in gebruik. Een vierstemmige versie van de hymne – in feite al een koraal – met de originele Latijnse tekst staat In het Cantional oder Gesangbuch augspurgischer Confession uit 1627 (een boek met meerstemmige muziek voor het hele jaar van Johann Hermann Schein). Maar ook het tegenovergestelde - het zingen in de volkstaal - was al lang voor Luther in gebruik. In Duitsland was er al vroeg in de Middeleeuwen een traditie van Duitse kerkliederen. Zo bestaat er een Middeleeuwse versie van Rex Christe die door het volk gezongen werd: Christ schepfer alles des da ist.
BWV 335 is de enige keer dat Bach deze koraalmelodie gebruikte. Zijn versie is alleen bekend uit de boeken met vierstemmige koralen die na zijn dood werden gepubliceerd. In die reeks komt deze versie twee keer voor, waarvan één keer met de tekst Herr Jesu Christ, mein Lebens Licht als titel. Waarom Bach de melodie van Rex Christe factor omnium met die tekst combineerde weten we niet. Misschien is het koraal het enig overgebleven slotdeel van een helaas verloren gegane cantate. In ieder geval hebben we met BWV 335 Bachs kleine bijdrage aan een eeuwenlange muzikale traditie in handen.
- BWV
- 335
- Titel
- Herr Jesu Christ, meins Lebens Licht
- Genre
- koralen
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
O Jesu Christ, meins Lebens Licht,
mein Hort, mein Trost, mein Zuversicht,
auf Erden bin ich nur ein Gast,
und drückt mich sehr der Sünden Last.
Ich hab vor mir ein schwere Reis
zu dir ins himmels Paradeis,
da ist mein rechtes Vaterland,
darauf du hast dein Blut gewandt.
Dein letztes Wort laß sein mein Licht,
wenn mir der Tod das Herz zerbricht.
Dein Kreuz lass sein mein Wanderstab,
mein Ruh und Rast dein heilig Grab.
Vertaling
O Jezus Christus, licht van mijn leven,
mijn toevlucht, mijn troost, mijn vertrouwen,
op aarde ben ik slechts een gast,
en de last van mijn zonden drukt zwaar op mij.
Ik heb een moeilijke reis voor de boeg
naar u, naar het hemelse paradijs,
daar is mijn echte vaderland,
waarvoor u uw bloed hebt gegeven.
Laat uw laatste woord mijn licht zijn
wanneer de dood mijn hart breekt.
Laat uw kruis mijn wandelstok zijn,
uw heilige graf mijn rust en mijn pleisterplaats.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 10 november 2022
-
- Opnamedatum
- 7 maart 2020
-
- Locatie
- Grote Kerk, Naarden
-
- Sopraan
- Marta Paklar
-
- Alt
- Sofia Gvirts
-
- Tenor
- João Moreira
-
- Bas
- Matthew Baker
-
- Theorbe
- Mike Fentross
-
- Regie
- Onno van Ameijde
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jesper Blok
-
- Licht
- Zen Bloot, Patrick Galvin
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Projectmanager team
- Ron Vermeulen
-
- Beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!