Von Gott will ich nicht lassen
BWV 418 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
Sint-Gertrudiskerk, Bergen op Zoom
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Een juweeltje
Bach brengt als een muzikale diamantslijper tekst en harmonie samen
Na Bachs dood nam zijn zoon Carl Philip Emanuel het initiatief om honderden vierstemmige koraalharmonisaties van zijn vader samen te brengen en te publiceren. De verzameling is als een sieradendoos vol kleine juweeltjes; het laat zien hoe je eindeloos creatief koraalmelodieën kunt harmoniseren, ofwel van een vierstemmige begeleiding kunt voorzien.
Als je maar één strofe zingt duurt een koraal hooguit zo’n anderhalve minuut. Maar dat ‘zingen’ is al meteen een interpretatiekeuze, want in de genoemde verzameling koraalharmonisaties verschenen de koralen alleen met een titel, maar zonder tekst. De uitgave was vooral bedoeld voor ‘liefhebbers van het orgel en het klavier’, zo suggereert Carl Philipp in het voorwoord.
De uitgave is een verzameling van – aldus Carl Philipp – inventieve maar toch natuurlijk klinkende harmonisaties. In dit koraal, gepubliceerd met de titel Von Gott will ich nicht lassen, wordt (zoals bij veel koralen) de melodie van de beginregel direct herhaald. Vaak herhaalt Bach dan ook de harmonisatie, maar niet in dit geval: er klinkt bij de herhaling een andere harmonie. Bij nader luisteren gaat Bach zelfs nog een stapje verder, want onder de tweede helft van die eerste regel klinkt, ondanks de veranderde harmonie, evengoed twee keer een chromatisch stijgende lijn in de bas... maar dan op twee verschillende toonhoogtes. Wellicht waren die chromatiek en het dwalende karakter van de harmonieën dit geval geïnspireerd door de eerste strofe van de koraaltekst, die spreekt over het ‘gaan over alle wegen’ waar je zonder God zou verdwalen.
Als een muzikale diamantslijper brengt Bach uiterst precies tekstuitdrukking en harmonische inventiviteit samen tot een juweeltje met vele facetten. Het is niet nodig ‘dat ik iets aandraag om de harmonie van deze liederen te prijzen’, schreef Carl Philipp. Vader Bach ‘heeft mijn aanbeveling niet nodig’. Een aanbeveling niet, een loep af en toe wel.
- BWV
- 418
- Titel
- Von Gott will ich nicht lassen
- Genre
- koralen
- Tekstdichter
- Ludwig Helmbold (1563)
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Von Gott will ich nicht lassen,
denn er lässt nicht von mir,
führt mich auf rechter Straßen,
da ich sonst irret sehr.
Er reicht mir seine Hand;
den Abend wie den Morgen
tut er mich wohl versorgen,
sei wo ich woll im Land.
Lobt ihn mit Herz und Munde,
welch’s er uns beides schenkt!
Das is ein’ sel’ge Stunde,
darin man sein gedenkt.
Sonst verdirbt alle Zeit,
dir wir zubring’n auf Erden,
wir sollen selig werden
und bleib’n in Ewigkeit.
Vertaling
God wil ik niet loslaten,
want hij laat mij niet los,
hij leidt mij over rechte wegen
waar ik zonder hem zeker zou verdwalen.
Hij reikt me zijn hand;
’s avonds en ’s morgens
zorgt hij goed voor mij,
waar ik me ook bevind.
Loof hem met hart en mond,
beide door hem aan ons geschonken!
Het is een zalig uur
waarin men hem gedenkt.
Verder is alles verspilde tijd
die wij met andere dingen op aarde doorbrengen,
wij zullen zalig worden
en eeuwig leven.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 6 februari 2025
-
- Opnamedatum
- 6 mei 2024
-
- Locatie
- Sint-Gertrudiskerk, Bergen op Zoom
-
- Sopraan
- Amelia Berridge
-
- Alt
- Tim Braithwaite
-
- Tenor
- Adriaan de Koster
-
- Bas
- Donald Bentvelsen
-
- Theorbe
- David Mackor
-
- Regie
- Onno van Ameijde
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jesper Blok, Jorne Tielemans
-
- Focus pull
- Glenn van Neerden
-
- Licht
- Jorne Tielemans, Patrick Galvin
-
- Projectmanager NEP
- Ron Vermeulen
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Lisanne Marlou de Kok, Stephan Esmeijer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!